VĂN BẢN: NHỮNG KINH NGHIỆM DÂN GIAN VỀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT

Câu 1: Theo em, để trồng trọt, chăn nuôi hiệu quả, người lao động thường đặc biệt chú ý đến những yếu tố nào?

Đáp án chuẩn:

Chọn giống, các yếu tố ảnh hưởng: thời tiết, ánh sáng, các chất dinh dưỡng,…

Câu 1: "Hoa đất" trong câu 5 được hiểu như thế nào?

Đáp án chuẩn:

Mưa ở thời điểm này là tốt, rất có ích cho hoa màu.

Câu 1: Chỉ ra các đặc điểm của tục ngữ được thể hiện trong những câu trên.

Đáp án chuẩn:

Các câu tục ngữ đều nói về kinh nghiệm từ thực tế của dân gian trong lao động sản xuất nhằm tăng thêm độ tin cậy, sức thuyết phục về một kinh nghiệm.

Câu 2: Xác định số chữ, số dòng, số vế của các câu tục ngữ từ số 1 đến số 5.

Đáp án chuẩn:

Câu 3: Tìm các cặp vần và nhận xét về tác dụng của vần trong các câu tục ngữ từ số 2 đến số 6.

Đáp án chuẩn:

• Câu tục ngữ 2: vần lưng (lụa - lúa)
• Câu tục ngữ 3: vần cách (lâu - sâu)
• Câu tục ngữ 4: vần lưng (lạ - mạ)
• Câu tục ngữ 5: vần lưng (Tư - hư)
• Câu tục ngữ 6: vần cách (bờ - cờ)

=> Tác dụng: làm cho các câu tục ngữ có nhịp điệu, có hình ảnh.

Câu 4: Về hình thức, hai câu tục ngữ số 1 và số 6 có gì khác biệt so với các câu 2,3,4,5?

Đáp án chuẩn:

Về hình thức, hai câu tục ngữ số 1 và số 6 khác biệt so với các câu 2,3,4,5 ở điểm:

- Câu tục ngữ số 1: 1 vế.

- Câu tục ngữ số 6: 3 vế.

Câu 5: Dựa vào các từ ngữ "hoa đất" và "hư đất" trong câu tục ngữ số 5, em hãy cho biết tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp gì qua câu tục ngữ này?

Đáp án chuẩn:

Ông cha ta đúc kết kinh nghiệm trồng trọt qua câu tục ngữ: tháng ba âm lịch hoa màu cần nước, mưa rất có ích; nhưng tháng tư cây trồng ít cần nước, mưa lớn sẽ làm hư đất, hư cây. Thông điệp là cần chọn thời gian phù hợp để canh tác.

Câu 6: Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong câu tục ngữ số 6 và nêu tác dụng của việc sử dụng biện pháp đó.

Đáp án chuẩn:

Biện pháp tu từ nhân hóa (lúa chiêm - nép - nghe - phất cờ) 

• làm cho câu tục ngữ  thể hiện được cách nhìn của người xưa trước hiện tượng tự nhiên đầy sinh động.

Câu 7: Các câu tục ngữ trên cùng nói về nội dung gì? Nêu ý nghĩa của các câu tục ngữ ấy đối với lao động sản xuất.

Đáp án chuẩn:

Ông cha ta đã đúc kết câu ca dao này từ kinh nghiệm quan sát và giải thích hiện tượng tự nhiên, thể hiện cách nhìn của người xưa. Qua đó, khẳng định tình yêu thiên nhiên, yêu lao động sản xuất và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.