Soạn văn bài: Từ trái nghĩa

Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau. Tech12h xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.

Soạn văn bài: Từ trái nghĩa

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Thế nào là từ trái nghĩa

1.1. Đọc lại bản dịch thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tịnh của Tương Như và Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê của Trần Trọng San. Dựa vào các kiến thức đã học ở bậc tiểu học, tìm các cặp từ trái nghĩa trong hai bản dịch thơ.

  • Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh: có các cặp từ trái nghĩa ngẩng - cúi 
  • Ngẫu nhiên viết nhân buổi về quê: có các cặp từ trái nghĩa trẻ - già, đi - trở lại 

2. Tìm từ trái nghĩa với từ già trong các trường hợp rau già, cau già.
Trái nghĩa với từ già là non. Ta có: rau non, cau non

2. Sử dụng từ trái nghĩa

2.1. Trong hai bài thơ dịch trên, việc sử dụng các từ trái nghĩa có tác dụng gì?

  • Ngẩng đầu - cúi đầu: Gợi ra rõ nét hình tượng nhân vật trữ tình với bao nồi niềm và tâm trạng bộc lộ qua hai tư thế trái ngược nhau.
  •  Đi trẻ - về già: Hai hình ảnh, hai hành động tương phản, làm nổi bật sự thay đổi ở hai thời điểm khác nhau trong cuộc đời người, hàm chứa sự ngậm ngùi, xót xa.

 ==> Từ trái nghĩa được sử dụng trong thể đối, tạo ra các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
2.2. Tìm một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa và nêu tác dụng của việc dùng các từ trái nghĩa ấy.
Khôn nhà dại chợ.
Lúc mưa lúc nắng.
Chân cứng đá mềm
Lên ngàn xuống bể.
Chân cứng đá mềm
Chân ướt chân ráo
==> Các từ trái nghĩa chủ yếu được sử dụng nhằm tạo mối liên hệ tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.

3. Ghi nhớ

  • Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
  • Từ trái nghĩa được sử dụng trong các thể đối, tạo các hình tượng tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: (Trang 129 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Tìm những từ trái nghĩa trong các câu ca tục ngữ sau đây
a. Chị em như chuối nhiều tàu
Tấm lành che tấm rách đừng nói nhau nhiều lời
b. Số cô chẳng giàu thì nghèo,
 Ngày ba mươi Tết thịt treo trong nhà
c. Ba năm được chuyến một sai
Áo ngắn đi mượn áo dài đi thuê
d. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối

Câu 2: (Trang 129 - SGK Ngữ văn 7 tập 1) Tìm các từ trái nghĩa với những từ in nghiêng trong các cụm từ sau
Cá tươi, hoa tươi
Ăn yếu, học lực yếu
Chữ xấu, đất xấu

Câu 3: (Trang 129  SGK Ngữ văn 7 tập 1) Điền từ trái nghĩa vào các thành ngữ sau: 

Chân cứng đá …
Vô thưởng vô …
Có đi có …
Bên … bên khinh
Gần nhà … ngõ
Buổi … buổi cái
Mắt nhắm mắt …
Bước thấp bước …
Chạy sấp chạy …
Chân ướt chân …

Câu 4: (Trang 129  SGK Ngữ văn 7 tập 1) Hãy viết một đoạn văn ngắn về tình cảm quê hương, có sử dụng từ trái nghĩa.

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Từ trái nghĩa". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 7 tập 1

Bình luận

Giải bài tập những môn khác