BÀI 1. THẾ GIỚI KỲ ẢO

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 17

Câu 1: Đọc lại các chú thích ở chân trang của văn bản Chuyện người con gái Nam Xương và cho biết những trường hợp sử dụng điển tích, điển cố. Nếu sách giáo khoa không giải thích, em có hiểu được ý nghĩa của các câu văn có sử dụng điển tích, điển cố đó không? Vì sao?

Soạn rút gọn:

Điển tích điểm cố: mùa dưa chín quá kì; nước hết chuông rền; ngõ liễu tường hoa; núi Vọng Phu; ngọc Mị Nương; cỏ Ngu mĩ; Tào Nga; Tinh Vệ; ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam; quăng thoi đứng dậy, tuy mẹ bậc đại hiền cũng phải phân vân; mất búa dổ ngờ; ý dĩ đầy xe, Quang Võ đổ ngờ lão tướng; trói lại mà giết, Tào Tháo đến phụ ân nhân.

Nếu không có chú thích sẽ khó có thể hiểu được. Vì đây là các điển tích thời xa xưa, chủ yếu được mượn từ văn học Trung Quốc. Dù chỉ là một vài câu văn, thế nhưng đằng sau chúng là cả một câu chuyện, lời thơ, kinh sách,.. khá xa lạ với người đọc ngày nay.

Câu 2: Đọc các câu sau và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới:

- Nay đã bình rơi trâm gãy, mây tạnh mưa tan, sen rũ trong ao, liễu tàn trước gió;khóc tuyết bông hoa rụng cuống, kêu xuân cái én lìa đàn, nước thắm buồm xa, đâu còn có thể lại lên núi Vọng Phu kia nữa.

- Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ.

- Nương tử nghĩa khác Tào Nga, hờn không Tinh Vệ mà phải ôm mối hận gieo mình xuống nước.

- Vả chăng, ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam.

a. Cho biết các cụm từ in đậm có đặc điểm gì chung.

b. Đọc chú thích để biết nghĩa của các cụm từ in đậm trong các câu trên.

c. Nêu tác dụng của việc sử dụng những cụm từ đó trong ngữ cảnh.

Soạn rút gọn: 

a. Đều là những câu chuyện, sự tích nào đó.

b. Tác dụng của từng cụm từ in dậm trong câu:

+ Núi Vọng Phu: là câu chuyện người phụ nữ bế con ngóng chồng đến hóa đá. Vũ Nương nhắc điển tích này để làm nổi bật sự xót xa của mình. 

+ Mỵ Nương và Ngu Cơ: cả hai người phụ nữ đến khi chết đi nhưng trong lòng không hề phản bội, vẫn một lòng chung thủy. Vũ Nương nhắc đến hai điển tích này để muốn rằng sau khi mình ra đi người đời không hoài nghi về phẩm giá của chính mình.

+ Tào Nga và Tinh Vệ - những người con gái có cái chết hoàn toàn không giống với việc lựa chọn cách trẫm mình vì oan khuất của Vũ Nương. Do vậy, theo Phan Lang, cách hành xử của Vũ Nương cũng phải khác: khuyên nàng nghĩ đến chồng con, nghĩ đến quê nhà

+  “ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam” là nỗi nhớ canh cánh trong lòng. Dù giờ sống dưới thủy cung, nhưng nàng vẫn luôn đau đáu nhớ về quê hương mình

-  Tác dụng của việc sử dụng những cụm từ đó trong ngữ cảnh: nổi bật lên vẻ đẹp, giá trị bên trong của nhân vật Vũ Nương.