BÀI 4. KHÁM PHÁ VẺ ĐẸP VĂN CHƯƠNG

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 93

Câu 1: Xác định phần dẫn trong các câu sau, cho biết phần đó được dẫn theo cách trực tiếp hay gián tiếp. Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra điều đó?

1.  Khi chồng ra đi, nàng giãi bày nỗi niềm của mình: “Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu [ ... ], chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên, thế là đủ rồi".

(Nguyễn Đăng Na, “Người con gái Nam Xương” - một bi kịch của con người)

1. Theo như lời thầy giáo của tôi bảo, người La Mã xưa kia nuôi ong trong những cái tổ bằng đồng hình chiếc vại, có đục thủng nhiều hàng lỗ con vòng quanh miệng, quanh đáy. 

(Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)

Soạn rút gọn: 

1. Phần dẫn trong đoạn văn trên là phần dẫn trực tiếp. Bởi vì tác giả đã sử dụng dấu ngoặc kép để đánh dấu phấn dẫn.

2. Trong ví dụ trên, phần dẫn là phần dẫn gián tiếp, vì tác giả khoogn sử dụng dấu ngoặc kép.

Câu 2:  Hãy chuyển cách dẫn trực tiếp trong các câu dưới đây sang cách dẫn gián tiếp:

a. Nỗi oan của Vũ Nương sẽ còn đeo đẳng mãi lấy nàng, nếu như không có một đêm tình cờ đứa bé nói: "Cha Đản lại đến kia kìa!".

(Nguyễn Đăng Na, “Người con gái Nam Xương” một bi kịch của con người)

b. Thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn đã khẳng định: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của đồng bào tôi.".

(Theo Hoàng Vĩnh, tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, tháng 4/2023)

c. Trong “Thi nhân Việt Nam”, Hoài Thanh đã bộc lộ thành thực một tâm trạng: “Dầu có ưa thơ người này người khác, mỗi lúc buồn đến, tôi lại trở về với Lưu Trọng Lư. Có những bài thơ cứ vương vấn trong trí tôi hàng tháng, lúc nào cũng như văng vẳng bên tai. Bởi vì thơ Lư nhiều bài thực không phải là thơ, nghĩa là những công trình nghệ thuật, mà chính là tiếng lòng thổn thức cùng hoà theo tiếng thổn thức của lòng ta”.

(Lê Quang Hưng, “Nắng mới" - sự thành thực của một tâm hồn giàu mơ mộng)

Soạn rút gọn: 

1. Nguyễn Đăng Na trong tác phẩm "Người con gái Nam Xương" - một bi kịch của con người đã nhận định rằng nỗi oan của Vũ Nương sẽ còn đeo đẳng mãi lấy nàng nếu như không có một đêm tình cờ đứa bé nói rằng cha Đản lại đến.

2. Theo Hoàng Vĩnh đã biết trong bài  "Thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn và bức thư gửi Tổng thống Mỹ Franklin Pierce" đăng trên tạp chí Văn học và Tuổi trẻ tháng 4/2023, thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn đã khẳng định rằng đối với đồng bào ông, mỗi tấc đất, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng đều là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của họ.

3. Lê Quang Hưng có đề cập trong tác phẩm "Nắng mới" - sự thành thực của một tâm hồn giàu mơ mộng đã nhận xét rằng trong tác phẩm "Thi nhân Việt Nam", Hoài Thanh đã bộc lộ thành thực một tâm trạng rằng mỗi lúc buồn ông đều đọc thơ Lưu Trọng Lư, bởi vì có những bài thơ trong tâm trí ông hàng tháng, lúc nào cũng văng vẳng bên tai. Bởi vì thơ Lưu Trọng Lư theo Hoài Thanh  là nhiều bài thực không phải là thơ, nghĩa là những công trình nghệ thuật, mà chính là tiếng lòng thổn thức cùng hoà theo tiếng thổn thức của lòng ta.

Câu 3: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 5 - 7 câu) có nội dung liên quan đến ý kiến dưới đây, trích dẫn ý kiến đó theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp:

“Cái tài của Nguyễn Dữ là ông đã dung hoà được hiện thực với ước mơ, giữa cái tồn tại với cái ảo ảnh.”

Soạn rút gọn: 

“Cái tài của Nguyễn Dữ là ông đã dung hòa được hiện thực với ước mơ, giữa cái tồn tại với cái ảo ảnh.” Thật vậy, Nguyễn Dữ đã sử dụng nhiều chi tiết kỳ ảo để thể hiện ước mơ của mình về một xã hội công bằng, nơi con người tốt đẹp được đền đáp. Tuy nhiên, tác giả cũng không tô hồng thực tế, mà vẫn thể hiện những bất công, oan khuất mà con người phải chịu đựng.Sự dung hòa giữa hiện thực và ước mơ, giữa cái tồn tại và cái ảo ảnh tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm của Nguyễn Dữ. Qua đó, tác giả thể hiện niềm tin vào những giá trị tốt đẹp của con người và gửi gắm thông điệp về một xã hội công bằng, tốt đẹp.