BÀI 3. HỒN NƯỚC NẰM TRONG TIẾNG MẸ CHA

VĂN BẢN 2. TỰ TÌNH (BÀI 2) – HỒ XUÂN HƯƠNG

SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Xác định thể thơ, đề tài và bố cục của bài thơ.

Soạn rút gọn: 

Bài thơ được viết theo thể thơ Thất ngôn bát cú

Đề tài : Thân phận và số phận người phụ nữ xưa

Bố cục bài thơ được chia thành 4 phần

Câu 2: Hai câu đề miêu tả thời gian, không gian nào và gợi tâm trạng gì?

Soạn rút gọn: 

- Thời gian: Đêm càng tĩnh, tiếng gà càng vang nghe rất nhức nhối ⇒ Con người chất chứa nỗi niềm, bất an

- Không gian: hiện lên là đêm khuya tĩnh lặng với tiếng gà gáy văng vẳng 

=> Thông qua khoảng thời gian đêm khuya, tĩnh lặng ấy càng khiến cho con người trở nên nhỏ bé, lạc lõng, cô đơn

Câu 3: Hai câu thực và hai câu luận thể hiện những trạng thái cảm xúc nào?

Soạn rút gọn: 

Với hai câu thực, ta thấy được nỗi cô đơn u uất, giọng thơ thảm thiết, xoáy sâu vào lòng người như một lời than “cớ sao?” , một tiếng thở dài ngao ngán.

Hai câu luận, ta thấy được sự căm phẫn cho số phận người phụ nữ sao mà quá hẩm hiu. Người phụ nữ ấy buồn rầu vì thời gian xuân sắc đã hết mà chẳng thể tìm nổi một ai để dựa vào. 

Câu 4. Chỉ ra sự chuyển mạch cảm xúc của bài thơ trong hai câu thơ kết.

Soạn rút gọn: 

Hai câu thơ kết như một lời thách thức đến với số phận. Không còn lắc đầu ngao ngán về sự đời, “Thân này đầu đã chịu già tom” , khẳng định mình không cần một ai để dựa dẫm. Điều ấy cũng thể hiện sự bướng bỉnh trong thơ và tính cách của Hồ Xuân Hương.

Câu 5: Nêu chủ đề của bài thơ. Chủ đề đó giúp em hiểu thêm điều gì về tư tưởng, tình của tác giả?

Soạn rút gọn: 

Chủ đề của bài thơ :Nỗi buồn thương, cô đơn, tủi nhục của người phụ nữ trong xã hội phong kiến 

Chủ đề này đã giúp em thấy được tâm hồn và quan niệm sống của Hồ Xuân Hương. Là tiếng nói của một tâm hồn nhạy cảm, yêu thương con người và căm ghét cái ác. 

Câu 6: Nhận xét về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ của tác giả trong bài thơ.

Soạn rút gọn: 

Ngôn ngữ thơ điêu luyện, bộc lộ được tài năng và phong cách của tác giả. Các từ ngữ trong thơ Hồ Xuân Hương rất giản dị mà đa nghĩa, không khiến người đọc khó hiểu mà ngược lại khiến bài thơ tăng sức gợi hình gợi cảm vô cùng. Đồng thời, các biện pháp như đảo ngữ, ẩn dụ,… cũng được sử dụng rất tài tình; nhằm bộc lộ tâm trạng cô đơn, buồn tủi của người phụ nữ khao khát hạnh phúc lứa đôi.