BÀI 1. THẾ GIỚI KỲ ẢO

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 17

Câu 1: Đọc lại các chú thích ở chân trang của văn bản Chuyện người con gái Nam Xương và cho biết những trường hợp sử dụng điển tích, điển cố. Nếu sách giáo khoa không giải thích, em có hiểu được ý nghĩa của các câu văn có sử dụng điển tích, điển cố đó không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

- Những trường hợp sử dụng điển tích điển cố: mùa dưa chín quá kì; nước hết chuông rền; ngõ liễu tường hoa; núi Vọng Phu; ngọc Mị Nương; cỏ Ngu mĩ; Tào Nga; Tinh Vệ; ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam. 

- Nếu SGK không giải thích điển tích điển cố, em không thể hiểu được ý nghĩa của các câu văn trên. 

Câu 2: Đọc các câu sau và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới:

- Nay đã bình rơi trâm gãy, mây tạnh mưa tan, sen rũ trong ao, liễu tàn trước gió;khóc tuyết bông hoa rụng cuống, kêu xuân cái én lìa đàn, nước thẳm buồm xa, đâu còn có thể lại lên núi Vọng Phu kia nữa.

- Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ.

- Nương tử nghĩa khác Tào Nga, hờn không Tinh Vệ mà phải ôm mối hận gieo mình xuống nước.

- Vả chăng, ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam.

a. Cho biết các cụm từ in đậm có đặc điểm gì chung.

b. Đọc chú thích để biết nghĩa của các cụm từ in đậm trong các câu trên.

c. Nêu tác dụng của việc sử dụng những cụm từ đó trong ngữ cảnh.

Đáp án chuẩn:

a. Đều là những câu chuyện, sự tích nào đó.

b. - Điển tích núi Vọng Phu:

+ Là câu chuyện người đàn bà bồng con ngóng chồng đến hóa đá. Đây là biểu tượng của tình yêu sâu nặng, lòng chung thuỷ sắt son, khát vọng gắn bó bền chặt giữa vợ chồng. 

+ Trong lời than trước khi trẫm mình xuống sông, Vũ Nương nhắc điển tích này để làm nổi bật sự xót xa, tình cảnh đáng thương của nàng. Vọng Phu, Vũ Nương cũng không thể có được. Điều đó có nghĩa bi kịch của nàng sâu sắc hơn nhiều.

- Điển tích Mỵ Nương và Ngu Cơ:

+ Hai người phụ nữ này đều mang điểm chung là khi họ chết đi nhưng trong lòng không hề phản bội, vẫn một lòng chung thủy. 

+ Vũ Nương nhắc đến hai điển tích này để muốn rằng sau khi mình ra đi người đời không hoài nghi về phẩm giá của chính mình.

- Điển tích về Tào Nga và Tinh Vệ:

+ Là những người con gái có cái chết hoàn toàn không giống với việc lựa chọn cách trẫm mình vì oan khuất của Vũ Nương. 

+ Do vậy, theo Phan Lang, cách hành xử của Vũ Nương cũng phải khác: khuyên nàng nghĩ đến chồng con, nghĩ đến quê nhà

- Điển cố “ngựa Hồ gầm gió bắc, chim Việt đậu cành nam”:

+ Nói về nỗi nhớ canh cánh trong lòng. Dù giờ sống dưới thủy cung, nhưng nàng vẫn luôn đau đáu nhớ về quê hương mình. 

+ Điều này cũng thể hiện được tính cách của Vũ Nương: một người trọng tình trọng nghĩa.

c. Làm nổi bật lên vẻ đẹp, giá trị bên trong của nhân vật Vũ Nương. Từ đó khắc họa sâu sắc thông điệp tác giả muốn truyền tải.