I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Thực hành tách chiết được DNA từ các mẫu vật sống.

II. CHUẨN BỊ

1. Dụng cụ, thiết bị

• Chày, cối sứ hoặc máy xay thịt, máy nghiền mẫu vật sống.

• Ống nghiệm thuỷ tinh, giá đỡ ống nghiệm, giấy lọc và phễu lọc.

• Tăm tre dài hoặc que tre tròn hay que thuỷ tinh.

2. Nguyên liệu, hóa chất

• Gan gà.

• Dứa tươi: 1/4 quả.

• Nước rửa chén bát hoặc dung dịch tẩy rửa: 500 mL

• Cồn ethanol lạnh (70 - 95%): 500 mL.

III. NGUYÊN LÝ VÀ CÁCH TIẾN HÀNH

Quy trình dưới đây mô tả các bước tách chiết DNA với mẫu vật là gan gà.

• Bước 1: Nghiền khoảng 5 g gan gà, cho thêm khoảng 150 mL nước lạnh vào, khuấy đều. Lấy 1/4 quả dứa đã gọt vỏ, ép lấy nước đổ vào một ống nghiệm.

• Bước 2: Lọc dung dịch qua phễu lọc, chỉ lấy dịch nước trong.

• Bước 3: Cho dịch lọc vào trong một ống nghiệm khác cùng với 30 mL nước rửa bát pha loãng, khuấy đều, sau đó để yên khoảng 5 – 10 phút.

• Bước 4: Rót hỗn hợp từ bước 3 sang ống nghiệm mới với thể tích dịch khoảng 1/3 đến 1/2 ống nghiệm; bổ sung 5 mL nước dứa tươi vào ống nghiệm và khuấy nhẹ rồi để yên trong khoảng 10 phút.

• Bước 5: Ống nghiệm lấy từ bước 4 được đổ thêm cồn ethanol. Sau ít phút, DNA được kết tủa sẽ nổi lên ở lớp cần phía trên ống nghiệm. Dùng tăm tre hoặc đũa thuỷ tinh quấn lấy DNA và đưa ra khỏi ống nghiệm. 

IV. THU HOẠCH

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích

Thực hành tách chiết được DNA từ các mẫu vật sống.

2. Kết quả và giải thích

• Kết quả: Thu được kết tủa DNA màu trắng.

• Giải thích:

• Nghiền mẫu vật để phá huỷ màng tế bào, sử dụng các dung dịch tẩy rửa để hoà tan lipid.

• Loại bỏ các protein bằng enzyme phân giải protein là protease (có trong nước ép dứa tươi.

• Để tách DNA ra khỏi dung dịch chiết xuất, cần kết tủa DNA bằng ethanol. 

• Vì ethanol nhẹ hơn nước, nên ethanol sẽ nổi lên trên cùng với DNA kết tủa.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1: Tại sao phải sử dụng dung dịch nước rửa chén bát hay dung dịch tẩy rửa?

Giải rút gọn:

Do các dung dịch tẩy rửa có thể hoà tan lipid và giải phóng dịch nhân tế bào vào dung dịch chiết xuất.

Câu 2: Tại sao cần sử dụng nước dứa? Có thể thay nước dứa bằng dung dịch gì?

Giải rút gọn:

• Dùng nước dứa để loại bỏ các protein liên kết với DNA bằng enzyme phân giải protein là protease (có trong nước ép dứa tươi).

• Có thể thay thế nước dứa bằng dung dịch EDTA, dung dịch PBS, hoặc dung dịch Tris - HCl.

Câu 3: Tại sao cần sử dụng cồn ethanol?

Giải rút gọn:

Sử dụng cồn ethanol để kết tủa DNA và vì DNA nhje hơn nên sẽ nổi lên trên.

Câu 4: Cần phải cải tiến, khắc phục điều gì để thu được kết quả tốt hơn?

Giải rút gọn:

Cần lưu ý các điểm sau để thu được kết quả tốt hơn:

• Đeo bao tay và mặc đồ bảo hộ cẩn thận.

• Chọn lựa mẫu vật tốt, lưu trữ và xử lý đúng cách trước khi tách chiết.

• Nghiền kĩ mẫu.

• Lựa chọn dung dịch tách chiết phù hợp.

• Tinh sạch DNA sau khi tách chiết.

• Kiểm tra và đánh giá hiệu suất tách chiết.