Mở đầu: Phương pháp nghiên cứu của Mendel có gì đặc biệt khiến ông có thể khám phá ra các nhân tố di truyền (gene) mà không cần đến kính hiển vi điện tử hay các phương tiện nghiên cứu hiện đại?

Giải rút gọn:

Phương pháp nghiên cứu của Mendel đặc biệt ở chỗ: có tính khoa học, tỉ mỉ và sáng tạo.

I. BỐI CẢNH RA ĐỜI THÍ NGHIỆM CỦA MENDEL

II. THÍ NGHIỆM LAI Ở ĐẬU HÀ LAN

Câu 1: Trình bày cách bố trí và tiến hành thí nghiệm lai một tính trạng của Mendel ở đậu Hà lan.

Giải rút gọn:

• Tiến hành giao phấn giữa các giống đậu Hà Lan khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản.

• F₁ tiếp tục tự thụ phấn để cho ra F₂.

• Thay đổi vị trí của cây bố và cây mẹ để so sánh kết quả phép lai.

Câu 2: Giải thích cơ sở tế bào học của quy luật phân li.

Giải rút gọn:

• Trong giảm phân, bố, mẹ chỉ tạo 1 loại giao tử A hoặc a. Qua thụ tinh tạo F₁ có kiểu gen Aa. F₁ toàn hoa đỏ do alen trội A át hoàn toàn alen lặn a.

• F₁ tạo hai loại giao tử A, a với tỉ lệ 1 : 1, qua thụ tinh tạo F₂ với tỉ lệ kiểu gen 1AA : 2Aa : 1aa. Sự phân li của hai loại giao tử cùng với sự kết hợp của chúng qua thụ tinh và sự át chế trội - lặn đã tạo nên tỉ lệ kiểu hình 3 trội : 1 lặn ở F₂. 

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Khi lai cây hoa mõm chó (Antirrhinum majus L.) thuần chủng màu đỏ với cây hoa trắng thuần chủng thu được đời F, đều có hoa màu hồng. Kết quả này có ủng hộ thuyết di truyền pha trộn không? Sử dụng phép lai nào có thể bác bỏ được thuyết di truyền pha trộn trong trường hợp này?

Giải rút gọn:

• Kết quả này có thể ủng hộ thuyết di truyền pha trộn.

• Sử dụng phép lai phân tích có thể bác bỏ được thuyết di truyền pha trộn trong trường hợp này.

Câu 2: Nêu một số ứng dụng thực tiễn của quy luật Mendel.

Giải rút gọn:

Ứng dụng thực tiễn:

• Có thể dự đoán được kết quả phân ly kiểu hình ở đời sau.

• Sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các loại giao tử trong quá trình thụ tinh sẽ tạo ra các biến dị tổ hợp là nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.

Câu 3: Làm thế nào người ta có thể khẳng định được một cây hoặc một con vật có kiểu hình trội là thuần chủng?

Giải rút gọn:

Để xác định giống có thuần chủng hay không ta thực hiện phép lai phân tích. Nếu kết quả phép lai xuất hiện tỉ lệ 100% thì cá thể có kiểu hình trội đem lai là đồng hợp tử (AA) thì giống đó thuần chủng.