Mở đầu: Tần số allele và tần số kiểu gene của quần thể có được duy trì ổn định qua thế hệ hay không? Nếu có thì do những yếu tố nào?

Giải rút gọn:

Tần số allele và tần số kiểu gene không được duy trì ổn định qua thế hệ. Nếu có thì quần thể đó tuân theo định luật Hardy - Weinberg.

I. KHÁI NIỆM TIẾN HÓA 

II. CÁC NHÂN TỐ TIẾN HÓA

Câu 1: Tại sao cá thể sinh vật không phải là đơn vị của tiến hoá nhỏ?

Giải rút gọn:

Vì khi kiểu gen của cá thể bị biến đổi thường gây giảm sức sống, mất khả năng sinh sản, thậm chí bị chết. Cá thể có vòng đời ngắn, không đủ thời gian cho tiến hóa diễn ra.

Câu 2: Ở sinh vật nhân thực, dưới tác động của chọn lọc tự nhiên, tần số allele trội hay allele lặn thay đổi nhanh hơn? Giải thích.

Giải rút gọn:

Tần số allele trội thay đổi nhanh hơn. Vì chọn lọc tự nhiên sẽ tác động lên cá thể có kiểu hình trội làm thay đổi tần số allele trội nhanh hơn so với tác động lên cá thể có kiểu hình lặn.

III. HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI

Câu 1: Thuốc kháng sinh có phải là tác nhân đột biến gây nên sự kháng thuốc kháng sinh ở vi khuẩn hay không? Giải thích.

Giải rút gọn:

Thuốc kháng sinh là tác nhân đột biến. Vì thuốc kháng sinh khiến vi khuẩn không có khả năng kháng thuốc bị tiêu diệt, chỉ những vi khuẩn đột biến mang gene kháng kháng sinh mới tồn tại và sinh sản được.

Câu 2: Tại sao chọn lọc tự nhiên không thể tạo ra một loại sinh vật thích nghi với mọi điều kiện môi trường?

Giải rút gọn:

Vì:

• Chọn lọc tự nhiên chỉ có thể lựa chọn biến dị tốt nhất trong số những biến dị sẵn có. Biến dị được lựa chọn không hẳn là đã tối ưu. 

• Một đặc điểm thích nghi chỉ có lợi trong môi trường này nhưng lại vô dụng hoặc có hại trong môi trường khác.

IV. LOÀI VÀ CƠ CHẾ HÌNH THÀNH LOÀI

Câu 1: Loài sinh học là gì?

Giải rút gọn:

Loài sinh học là một hoặc nhóm các quần thể gồm các cá thể có khả năng giao phối với nhau trong tự nhiên sinh ra đời con hữu thụ nhưng cách li sinh sản với nhóm quần thể khác tương tự.

Câu 2: Cách li sinh sản và các nhân tố tiến hoá có vai trò gì trong quá trình hình thành loài mới?

Giải rút gọn:

• Vai trò của các nhân tố tiến hoá:

• Cung cấp nguyên liệu cho chọn lọc.

• Tăng tốc quá trình hình thành loài mới.

• Là nhân tố định hướng sự hình thành loài.

• Vai trò của cách li sinh sản là thúc đẩy quá trình tạo ra loài mới.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Nêu điểm khác biệt về sự biến động của tần số allele gây nên bởi chọn lọc tự nhiên và phiêu bạt di truyền.

Giải rút gọn:

Điểm khác biệt:

• Chọn lọc tự nhiên làm thay đổi tần số kiểu gen, qua đó làm biến đổi tần số allele của quần thể theo một hướng xác định.

• Phiêu bạt di truyền làm thay đổi tần số allele không theo một chiều hướng nhất định.

Câu 2: Với điều kiện như hiện nay, loài người có thể tiến hoá thành loài mới ngay trên Trái Đất hay không? Giải thích.

Giải rút gọn:

Loài người không thể tiến hoá thành loài mới trên Trái Đất. Vì ở loài người không có sự cách li sinh sản dù có cách li địa lí diễn ra.

Câu 3: Con người có khả năng tạo ra các công cụ và phương tiện để có thể thích nghi hơn với môi trường. Vậy loài người có còn chịu sự tác động của chọn lọc tự nhiên không? Giải thích.

Giải rút gọn:

Loài người vẫn chịu tác động của chọn lọc tự nhiên vì:

• Khoa học hiện đại vẫn chưa thể can thiệp hoàn toàn vào hệ gene của con người, không thể loại bỏ các đặc điểm di truyền gây hại hoặc các đột biến bất lợi.

• Sự tiến bộ nhanh chóng trong khoa học và công nghệ cũng đang tạo ra áp lực chọn lọc mới và ảnh hưởng đến sự tiến hóa của loài người.