Mở đầu: Năng lực học tập của mỗi người là do gene hay do môi trường quyết định?

Giải rút gọn:

Năng lực học tập của mỗi người là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gene và môi trường.

I. MỐI QUAN HỆ GIỮA KIỂU GENE VÀ MÔI TRƯỜNG

Câu 1: Có phát biểu cho rằng: “Tính trạng được di truyền trực tiếp từ bố, mẹ cho các con”. Phát biểu đó đúng hay sai? Giải thích.

Giải rút gọn:

Phát biểu sai vì có nhiều tính trạng phụ thuộc vào các yếu tố môi trường và tương tác giữa gen và môi trường. 

Câu 2: Thế nào là mức phản ứng? Cho ví dụ minh hoạ.

Giải rút gọn:

• Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gene được gọi là mức phản ứng của kiểu gene. 

• Ví dụ: Ở người, những trẻ đồng sinh cùng trứng nếu được nuôi dưỡng trong những điều kiện môi trường khác nhau sẽ có đặc điểm khác nhau. 

II. THÀNH TỰU CHỌN, TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP LAI HỮU TÍNH

Câu 1: Nêu một số giống vật nuôi, cây trồng là sản phẩm của quá trình chọn, tạo giống bằng phương pháp lai hữu tính ở địa phương mà em biết.

Giải rút gọn:

• Giống lúa Bắc Thịnh ở Thanh Hóa.

• 4 dòng lạc: L2009-3, L2009-4, L2009-5 và L2009-7 tại Trà Vinh.

• Giống lúa DT17 đã áp dụng thành công tại các tỉnh phía Bắc: Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nội, Hải Phòng, Phú Thọ,…

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Giống thỏ Himalaya nuôi ở nhiệt độ môi trường 25°C hoặc thấp hơn có đuôi, tai, đầu các chi và mõm màu đen còn toàn thân có lông màu trắng (hình bên trái). Tuy nhiên, khi nuôi ở nhiệt độ môi trường bằng hoặc lớn hơn 30°C thì có lông hoàn toàn trắng (hình phải). Hãy đưa ra giả thuyết giải thích hiện tượng trên và đề xuất thí nghiệm kiểm chứng giả thuyết.

Giải rút gọn:

• Giả thuyết giải thích hiện tượng: Những tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ thấp nên tổng hợp được melanin làm cho lông đen. Các tế bào ở vùng thân có nhiệt độ cao hơn nhưng gene không được biểu hiện nên lông có màu trắng.

• Thí nghiệm kiểm chứng giả thuyết: Cạo một phần lông trắng trên lưng thỏ và buộc vào đó một cục nước đá, lông mọc lên sẽ có màu đen.

Câu 2: Sưu tầm thêm một số thành tựu về giống vật nuôi, cây trồng nổi tiếng ở các vùng miền của Việt Nam.

Giải rút gọn:

• Giống cây trồng: Sầu riêng ở Đông Nam Bộ, bơ sáp ở Tây Nguyên, nhãn lồng ở Hưng Yên, bưởi ở Phú Thọ, vải thiều ở Hải Dương.

• Giống vật nuôi: cừu ở Ninh Thuận, gà Đông Tảo ở Hưng Yên, chó Phú Quốc.

Câu 3: Trẻ em bị bệnh rối loạn chuyển hoá galactosemia, có gene lặn làm mất khả năng sản sinh ra enzyme chuyển hoá đường galactose khiến đường galactose bị tích tụ lại trong máu và trong tế bào cao quá mức bình thường làm xuất hiện hàng loạt triệu chứng bệnh lí. Tác động từ môi trường theo cách nào có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh?

Giải rút gọn:

Tác động từ môi trường có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh:

• Hạn chế hoặc loại bỏ các thức ăn chứa galactose.

• Nên sử dụng sữa có công thức được chiết xuất từ đậu nành.

• Bổ sung canxi cho trẻ.

• Thực hiện các xét nghiệm cần thiết và theo dõi y tế định kì.