Mở đầu: Ở một hồ tự nhiên, sự thay đổi các nhân tố vô sinh như nhiệt độ, nồng độ oxygen, nồng độ muối khoáng hoà tan,... có thể ảnh hưởng như thế nào đến các hoạt động sống của quần xã sinh vật trong hồ?

Giải rút gọn:

Sự thay đổi các nhân tố vô sinh có thể ảnh hưởng đến sự phân bố, sinh trưởng và phát triển, khả năng cạnh tranh, thay đổi hoạt động sống của quần xã sinh vật trong hồ.

I. KHÁI QUÁT VỀ HỆ SINH THÁI

Câu 1: Hãy lấy ví dụ về một hệ sinh thái ở địa phương em.

Giải rút gọn:

Ví dụ: Hồ Tây - Hà Nội.

Câu 2: Dựa vào Hình 28.1, hãy chỉ ra mối quan hệ giữa các nhóm sinh vật trong quần xã và giữa quần xã với sinh cảnh.

Giải rút gọn:

Mối quan hệ: trao đổi vật chất và năng lượng, từ đó hình thành nên vòng tuần hoàn vật chất và dòng năng lượng.

II. CÁC KIỂU HỆ SINH THÁI TRÊN TRÁI ĐẤT

Câu 1: Tại sao hệ sinh thái tự nhiên có tính ổn định cao hơn hệ sinh thái nhân tạo?

Giải rút gọn:

Vì hệ sinh thái nhân tạo phụ thuộc vào sự kiểm soát của con người, các thành phần của hệ sinh thái nhân tạo tương tác lỏng lẻo với nhau, không có khả năng tự điều chỉnh. 

Câu 2: Con người kiểm soát thành phần loài trong một hệ sinh thái ruộng lúa như thế nào? Mục đích của các hoạt động đó là gì?

Giải rút gọn:

Con người có thể kiểm soát bằng cách:

• Sử dụng thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ.

• Sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

• Xây dựng hệ thống quản lý ruộng lúa.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Tại sao nói rừng mưa nhiệt đới Cúc Phương, Ninh Bình là một hệ sinh thái?

Giải rút gọn:

Vì rừng mưa nhiệt đới Cúc Phương, Ninh Bình có nhiều loài sinh sống, chúng có mối quan hệ về dinh dưỡng và nơi ở tạo thành quần xã, tương tác qua lại như một thể thống nhất với các nhân tố vô sinh của sinh cảnh.

Câu 2: Phân biệt hệ sinh thái tự nhiên với hệ sinh thái nhân tạo.

Giải rút gọn:

Câu 3: Một khu vườn trồng cam là một hệ sinh thái nhân tạo.

a) Người trồng có những tác động gì lên hệ sinh thái vườn cam để thu được năng suất cao? 

b) Trong canh tác, để hạn chế tối thiểu việc sử dụng phân bón hoá học và thuốc bảo vệ thực vật, người trồng cam có thể thực hiện những biện pháp nào để cung cấp dinh dưỡng cho cây và hạn chế sâu bệnh?

Giải rút gọn:

a) Để thu được năng suất cao, người trồng có thể bón phân, tưới nước, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cây cam; phun thuốc để loại bỏ những loài không mong muốn và bảo vệ cây cam.

b) Người trồng cam có thể bón phân, tưới nước đầy đủ; sử dụng những loài cây hoặc động/vi sinh vật có mối quan hệ cộng sinh/hợp tác với cây cam; sử dụng thiên địch để hạn chế sâu bệnh.