Mở đầu: Hình dưới đây minh hoạ các mục tiêu phát triển bền vững do Liên hợp quốc phát động cho giai đoạn 2015 – 2030. Em hiểu gì về các mục tiêu phát triển bền vững đó?

Giải rút gọn:

Các mục tiêu phát triển bền vững:

1. Xóa nghèo.

2. Không còn nạn đói.

3. Sức khỏe và có cuộc sống tốt.

4. Giáo dục có chất lượng.

5. Bình đẳng giới.

6. Nước sạch và vệ sinh.

7. Năng lượng sạch với giá thành hợp lý.

8. Công việc tốt và tăng trưởng kinh tế.

9. Công nghiệp, sáng tạo và phát triển hạ tầng.

10. Giảm bất bình đẳng.

11. Các thành phố và cộng đồng bền vững.

12. Tiêu thụ và sản xuất có trách nhiệm.

13. Hành động về khí hậu.

14. Tài nguyên và môi trường biển.

15. Hòa bình, công lý và các thể chế mạnh mẽ.

16. Quan hệ đối tác vì các mục tiêu.

I. KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ MỐI TƯƠNG TÁC GIỮA KINH TẾ - XÃ HỘI - MÔI TRƯỜNG

Câu 1: Trình bày ngắn gọn 17 mục tiêu phát triển bền vững trên toàn cầu mà Liên hợp quốc đã phát động cho giai đoạn 2015 – 2030.

Giải rút gọn:

17 mục tiêu phát triển bền vững trên toàn cầu mà Liên hợp quốc đã phát động cho giai đoạn 2015 – 2030:

1. Xóa nghèo.

2. Không còn nạn đói.

3. Sức khỏe và có cuộc sống tốt.

4. Giáo dục có chất lượng.

5. Bình đẳng giới.

6. Nước sạch và vệ sinh.

7. Năng lượng sạch với giá thành hợp lý.

8. Công việc tốt và tăng trưởng kinh tế.

9. Công nghiệp, sáng tạo và phát triển hạ tầng.

10. Giảm bất bình đẳng.

11. Các thành phố và cộng đồng bền vững.

12. Tiêu thụ và sản xuất có trách nhiệm.

13. Hành động về khí hậu.

14. Tài nguyên và môi trường biển.

15. Hòa bình, công lý và các thể chế mạnh mẽ.

16. Quan hệ đối tác vì các mục tiêu.

Câu 2: Phân tích mối tương tác giữa kinh tế - xã hội - môi trường trong quá trình phát triển.

Giải rút gọn:

Khi kinh tế phát triển sẽ tạo ra nguồn lực để phát triển xã hội và kinh phí để bảo vệ môi trường. Khi xã hội phát triển sẽ tạo ra một xã hội ổn định cho kinh tế phát triển. Khi môi trường bền vững sẽ tạo ra các nguồn lực thiên nhiên dồi dào để phục vụ nền kinh tế và thúc đẩy xã hội phát triển.

II. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG MỘT SỐ LĨNH VỰC

Câu 1: Phát triển nông nghiệp bền vững có vai trò gì đối với kinh tế, xã hội và môi trường?

Giải rút gọn:

• Đối với kinh tế: đảm bảo an ninh lương thực và nguồn nguyên liệu cho công nghiệp, tạo việc làm và thu nhập, nâng cao giá trị của nông sản và hàng hoá xuất khẩu cùng với thu nhập quốc gia một cách bền vững.

• Đối với xã hội: đảm bảo sự công bằng trong phát triển, nâng cao thu nhập cho nông dân, đảm bảo sức khoẻ cho con người, cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm khoảng cách giàu nghèo.

• Đối với môi trường: bảo vệ môi trường sống của con người và sinh vật, khai thác hợp lí và bảo tồn các nguồn tài nguyên .

Câu 2: Trình bày các nhóm biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường và vai trò của chúng đối với phát triển bền vững.

Giải rút gọn:

Có thể chia các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường thành 3 nhóm:

• Giáo dục và khuyến khích: không bắt buộc, tập trung thúc đẩy, khuyến khích, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. 

• Ngăn ngừa: thường sử dụng Luật và các quy định để ngăn ngừa tác động xấu lên môi trường. 

• Khắc phục và nâng cao khả năng chịu đựng: gồm các biện pháp giảm nhẹ tác hại và nâng cao khả năng chịu đựng của môi trường. 

Câu 3: Phân loại các nhóm tài nguyên và trình bày các biện pháp sử dụng hợp lí từng loại tài nguyên đó.

Giải rút gọn:

Các nhóm tài nguyên được chia thành 3 loại:

• Đối với nhóm tài nguyên có khả năng tái tạo: cần đánh giá được trữ lượng và khả năng tái tạo để đưa ra các biện pháp phù hợp. 

• Đối với nhóm tài nguyên không tái tạo: cần nghiên cứu đánh giá và lập kế hoạch khai thác. 

• Nhóm tài nguyên khí hậu: cần nghiên cứu để có các biện pháp khai thác tối đa, đảm bảo an toàn và hiệu quả. 

Câu 4: Trình bày một số biện pháp giáo dục môi trường áp dụng phù hợp với học sinh.

Giải rút gọn:

Một số biện pháp giáo dục môi trường áp dụng phù hợp với học sinh:

• Trang bị kiến thức về môi trường và phát triển bền vững.

• Thể hiện chính kiến và thái độ đúng đắn với môi trường.

• Tham gia và tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Trình bày những hiểu biết của em về nông nghiệp bền vững ở nước ta.

Giải rút gọn:

Thực trạng phát triển nông nghiệp bền vững ở nước ta:

• Nền nông nghiệp bền vững đang phát triển mạnh với tổng số vốn đầu tư tăng, tạo ra nhiều việc làm, thu nhập cao hơn cho nông dân Việt Nam.

• Tuy vậy, số lượng doanh nghiệp nông nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng rất nhỏ. Lĩnh vực này cũng thu hút chưa đến 1% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

• Hàng nông sản bị bán giá thấp, bị o ép khi xuất khẩu.

• Bên cạnh đó, còn phải kể đến tình trạng thiếu thốn nguồn nhân lực chất lượng cao. Công tác đào tạo nguồn nhân lực vẫn còn yếu, chưa đủ đáp ứng. 

Câu 2: Tìm hiểu về các chương trình hành động bảo vệ môi trường hoặc phát triển bền vững của học sinh và thanh niên đang có ở nước ta. Hãy giới thiệu về các chương trình đó cho các bạn trong nhóm/lớp cùng được biết.

Giải rút gọn:

Các chương trình hành động:

• Một số phong trào như: “Ngày thứ 7 tình nguyện, “Ngày chủ nhật xanh”, “Ngày Môi trường thế giới, “Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn”,...

• Chương trình “Vì một Việt Nam xanh” do Trung ương Đoàn phát động.

• Chiến dịch “Hãy làm sạch biển”

• Mô hình “Chống rác thải nhựa ở chung cư”

• Chiến dịch “Hành trình thứ hai của chai nhựa”

• Ngày hội “Thanh niên hành động chống rác thải nhựa”

Câu 3: Phân tích vai trò của chính sách dân số, kế hoạch hoá gia đình trong phát triển bền vững ở nước ta.

Giải rút gọn:

Vai trò: giúp ổn định dân số, hạn chế gây áp lực lên môi trường cũng như các cơ sở hạ tầng khác, đảm bảo an sinh xã hội và trật tự cộng đồng, duy trì nên kinh tế cân bằng và phát triển.