BÀI 16

ĐỌC: XIN CHÀO, XA – HA - RA

Khởi động: Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối, ...).

Đáp án chuẩn:

1. Thời tiết: có khí hậu khô cằn và nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Ngày nhiệt đới thường rất nóng, có thể vượt quá 40°C, trong khi đêm lại lạnh giá, có thể xuống dưới 0°C. 

2. Cảnh vật: có đa dạng cảnh vật, từ cánh đồng cát vô tận đến đồng cỏ xám, núi đá, đồng cỏ hoang vu và dãy núi xa xôi..

Câu 1: Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên: 

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra.

Đáp án chuẩn:

- Đường đến Xa-ha-ra: 

+ Những rặng đá xám bồng xỉn màu rồi ngả sang đen rám hoặc đỏ quạch.

+ Cái nắng như rải lửa.

- Ở Xa-ha-ra: Cát của nó lộm cộm dưới để giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi.

Câu 2: Nhân vật “tôi” có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

Đáp án chuẩn:

- Cảm thấy hào hứng và háo hức. 

- Nhân vật "tôi" đã bày tỏ sự kính phục và chào đón sa mạc bằng cách thì thầm "Xin chào, Sahara", như một lời chào hỏi và tôn trọng sự vĩ đại của nơi đây.

Câu 3: Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả thế nào?

Đáp án chuẩn:

Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu.

Câu 4: Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

Đáp án chuẩn:

Đoàn khách muốn trải nghiệm đêm duy nhất trong sa mạc mênh mông một cách tận hưởng và tự do hơn. Họ chọn nằm kềnh ra những tấm chiếu dạ trải trên cát để ngắm sao, tận hưởng vẻ đẹp của bầu trời đầy sao trong sa mạc. 

Câu 5: Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.

B. Ở một nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ý đến cảnh sắc thiên nhiên.

C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Đáp án chuẩn:

Đáp án: C

Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

Đáp án chuẩn:

- Từ chỉ đặc điểm: khô cằn, mênh mông, chói chang, vĩ đại, …

- Từ trái nghĩa: nhiệt đới, nhỏ bé, âm u, bình dị, …

Câu 2: Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? 

“Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh.”

Đáp án chuẩn:

- Từ "tối" dùng với nghĩa chuyển để diễn tả sự xuất hiện của bóng tối khi mặt trời lặn và ám chỉ rằng đêm đã đến..

- Từ "lạnh" dùng với nghĩa chuyển để chỉ sự mát mẻ hoặc hơi lạnh của không khí trong ngữ cảnh của đoạn văn. 

Câu 3: Đặt câu chứa từ thổi mang mỗi nghĩa dưới đây:

a. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.

b. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ra tác động nhất định.

Đáp án chuẩn:

a. Anh ta vừa thổi tắt ngọn nến.

b. Gió thổi mạnh làm quả bóng bay lơ lửng trên trời.

VIẾT: ĐÁNH GIÁ, CHỈNH SỬA BÀI VĂN TẢ PHONG CẢNH 

Câu 1: Nghe thầy cô giáo nhận xét chung.

Câu 2: Đọc lại bài văn của em và lời nhận xét của thầy cô để biết bài làm đạt được những yêu cầu nào dưới đây:

Câu 3: Viết lại một số câu hoặc đoạn văn trong bài làm của em cho hay hơn theo gợi ý sau:

Đáp án chuẩn:

Không khí trong lành, mát mẻ như một hơi thở dịu mát của biển. Tiếng gió thổi nhẹ nhàng như những ngón tay mềm mại vuốt ve những chiếc lá dừa, tạo nên âm thanh nhẹ nhàng lúc đó. Đó là những giọt gió êm dịu, đưa ta vào một trạng thái thư thái và thoải mái, như một lời thì thầm của tự nhiên. Bờ cát vẫn còn ẩm ướt từ những giọt sương đêm, tạo ra một khung cảnh tươi mới và mát lạnh như bước vào một thế giới của sự tươi mới. 

NÓI VÀ NGHE: CẢNH ĐẸP THIÊN NHIÊN

Yêu cầu: Giới thiệu một cảnh đẹp thiên nhiên của đất nước ta.

Câu 1: Chuẩn bị.

Câu 2: Trình bày.

Đáp án chuẩn:

Một cảnh đẹp thiên nhiên của đất nước ta là Vịnh Hạ Long ở tỉnh Quảng Ninh, Việt Nam. Vịnh Hạ Long là một trong những di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận với sự kết hợp tuyệt vời giữa núi đá vôi đầy mênh mông và những dòng nước trong xanh. 

Khi đến Vịnh Hạ Long, bạn sẽ được chìm đắm trong vẻ đẹp hùng vĩ của hàng ngàn đảo đá vôi đan xen nhau trên mặt biển xanh biếc. Các hòn đảo có nhiều hình dạng độc đáo như con rồng, con người, hoặc thậm chí là một chiếc rìu khổng lồ. Cảnh quan này tạo ra một không gian mơ màng, huyền bí và lãng mạn. Ngoài ra, Vịnh Hạ Long còn có những hang động độc đáo và tuyệt vời như Hang Đầu Gỗ, Hang Sửng Sốt và Hang Thiên Cung. Các hang động này được trang trí bằng những tác phẩm nghệ thuật tự nhiên, với những stalactit và stalagmit độc đáo, tạo nên một không gian kỳ ảo và huyền bí.

Câu 3: Trao đổi, góp ý.

Bài tập về nhà:

Câu 1: Tìm đọc sách báo hoặc xem video về những miền đất xa xôi mà con người ít có cơ hội đặt chân đến (Nam Cực, Bắc Cực, sa mạc, ...).

Đáp án chuẩn:

- Sách:

+ "Endurance: Shackleton's Incredible Voyage" của Alfred Lansing: Sách kể về cuộc hành trình sống còn của nhóm thám hiểm dưới sự lãnh đạo của Sir Ernest Shackleton tại Nam Cực.

+ "The Last Place on Earth" của Roland Huntford: Tác phẩm này tập trung vào cuộc đua đi khám phá Bắc Cực giữa Roald Amundsen và Robert Falcon Scott vào thế kỷ 20.