BÀI 16

ĐỌC: XIN CHÀO, XA – HA - RA

Khởi động: Trao đổi với bạn những điều em biết về sa mạc (thời tiết, cảnh vật, con vật, cây cối, ...).

Giải rút gọn:

1. Thời tiết: Ngày nhiệt đới thường rất nóng, có thể vượt quá 40°C, trong khi đêm lại lạnh giá, có thể xuống dưới 0°C. 

2. Cảnh vật: Sa mạc có đa dạng cảnh vật, từ cánh đồng cát vô tận đến đồng cỏ xám, núi đá, đồng cỏ hoang vu và dãy núi xa xôi. 

3. Con vật: Các loài động vật thích nghi trong sa mạc thường có khả năng tiết kiệm nước và chịu đựng nhiệt độ cao. 

4. Cây cối: Mặc dù sa mạc có ít cây cối so với các môi trường khác, nhưng vẫn có những loài cây và cây bụi phù hợp với điều kiện khô cằn và nhiệt đới. 

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tìm những chi tiết miêu tả sự khắc nghiệt của thiên nhiên: 

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra.

Giải rút gọn:

- Trên con đường dẫn đến sa mạc Xa-ha-ra: 

+ Những rặng đá xám bồng xỉn màu rồi ngả sang đen rám hoặc đỏ quạch.

+ Cái nắng như rải lửa khiến tóc của mọi người trở nên giòn tan.

- Ở sa mạc Xa-ha-ra:

+ Cát của nó lộm cộm dưới để giày. Cát sa mạc mịn như bột và mỏng manh như gió bụi, không to như cát Phan Thiết hay ẩm ướt như cát Sầm Sơn.

Câu 2: Nhân vật “tôi” có cảm xúc gì khi được đến Xa-ha-ra? Cảm xúc đó được thể hiện ra sao?

Giải rút gọn:

Nhân vật "tôi" cảm thấy hào hứng và háo hức khi đến được sa mạc Sahara. 

• Mặc dù nắng nóng là một yếu tố khó chịu nhưng nhân vật "tôi" đã quên mất vì sự tập trung vào niềm vui của việc đến Sahara. 
• Nhân vật "tôi" đã bày tỏ sự kính phục và chào đón sa mạc bằng cách thì thầm "Xin chào, Sahara", như một lời chào hỏi và tôn trọng sự vĩ đại của nơi đây.

Câu 3: Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra được miêu tả thế nào?

Giải rút gọn:

Những điều đặc biệt ở Xa-ha-ra: Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh. Gió thổi lồng lộng kéo bật tóc tôi ra khỏi khăn trùm đầu.

Câu 4: Theo em, chi tiết đoàn khách du lịch muốn nằm ngoài trời để ngắm sao cho thấy cảm xúc gì của họ?

Giải rút gọn:

Đoàn khách muốn trải nghiệm đêm duy nhất trong sa mạc mênh mông một cách tận hưởng và tự do hơn. 

Câu 5: Câu cuối bài đọc cho biết điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Thiên nhiên quá hùng vĩ, con người quá bé nhỏ.

B. Ở một nơi kì vĩ như Xa-ha-ra, con người chỉ cần chú ý đến cảnh sắc thiên nhiên.

C. Thiên nhiên giúp xoá nhoà khoảng cách giữa người với người.

Giải rút gọn:

Đáp án: C

Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Tìm trong và ngoài bài đọc những từ ngữ chỉ đặc điểm của sa mạc và những từ ngữ có nghĩa trái ngược với chúng.

Giải rút gọn:

- Từ chỉ đặc điểm của sa mạc: khô cằn, mênh mông, chói chang, vĩ đại, …

- Từ ngữ có nghĩa trái ngược lần lượt là: nhiệt đới, nhỏ bé, âm u, bình dị, …

Câu 2: Từ tối và từ lạnh trong câu sau được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? 

“Trời tối dần, lạ thay, trời rất mát, thậm chí rất lạnh.”

Giải rút gọn:

- Từ "tối" được sử dụng với nghĩa chuyển để diễn tả sự xuất hiện của bóng tối khi mặt trời lặn và ám chỉ rằng đêm đã đến..

- Từ "lạnh" được sử dụng với nghĩa chuyển để chỉ sự mát mẻ hoặc hơi lạnh của không khí trong ngữ cảnh của đoạn văn. 

Câu 3: Đặt câu chứa từ thổi mang mỗi nghĩa dưới đây:

a. Chúm miệng lại và làm cho luồng hơi bật mạnh từ trong miệng ra.

b. (Không khí) chuyển động thành luồng và gây ra tác động nhất định.

Giải rút gọn:

a. Anh ta vừa thổi tắt ngọn nến.

b. Gió thổi mạnh làm quả bóng bay lơ lửng trên trời.