ÔN TẬP VÀ ĐÁNH GIÁ CUỐI HỌC KÌ II

PHẦN 1 – ÔN TẬP

TIẾT 1 - 2

Câu 1: Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu.

a. Nêu tên các chủ điểm đã học trong Tiếng Việt 5 (tập một và tập hai).

b. Theo em, bức tranh muốn nói điều gì? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Con đường học tập rộng mở đang chờ đón em bước tiếp.

B. Kiến thức là vô tận, hãy khám phá để thành công.

C. Học tập là một hành trình để đi đến tương lai tốt đẹp.

Giải rút gọn:

a.

- Tập 1: Thế giới tuổi thơ

+ Thiên nhiên kì thú

+ Trên con đường học tập

+ Nghệ thuật muôn màu

- Tập 2: 

+ Vẻ đẹp cuộc sống

+ Hương sắc trăm miền

+ Tiếp bước cha ông

+ Thế giới của chúng ta

b. Đáp án: C

Câu 2: Tóm tắt nội dung 1 – 2 câu chuyện dưới đây. Nêu điều em tâm đắc nhất trong câu chuyện đó và giải thích vì sao.

• Danh y Tuệ Tĩnh
• Người thầy của muôn đời
• Những con hạc giấy
• Một người hùng thầm lặng

Giải rút gọn:

- Người thầy của muôn đời: Chuyện kể về Chu Văn An, một nhà giáo nổi tiếng đời Trần, người không làm quan mà mở trường dạy học nhằm truyền bá đạo lí và đào tạo nhân tài cho đất nước. Trường của ông có nhiều học trò, trong đó có nhiều người trở thành những nhân vật nổi tiếng. Vào ngày kỷ niệm sinh nhật lần thứ 60 của ông, học trò của ông đã tụ tập trước nhà ông để chúc mừng. Sau đó, Chu Văn An dẫn học trò đi thăm một người mà ông rất biết ơn. Đó là một người cụ già, ông đã từng là thầy dạy của Chu Văn An và đã dạy ông những bài học quan trọng về lòng nhân ái. Mỗi học trò lần lượt vái mặt cụ già để tạ ơn và học trò học được một bài học sâu sắc về tình cảm giữa thầy và trò.

- Điều em tâm đắc: Điều mà tôi tâm đắc nhất trong câu chuyện này là lòng biết ơn và tôn trọng của Chu Văn An đối với người đã dạy dỗ mình. 

Câu 3: Chọn từ thích hợp thay cho mỗi bông hoa.

nhiều       đông          đầy

a. * như kiến

b. Năng mưa thì giếng năng *.

c. * sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

d. Con ơi nhớ lấy câu này

Sông sâu chớ lội, đò * chớ qua.

Giải rút gọn:

a. Đông như kiến

b. Năng mưa thì giếng năng đầy.

c. Nhiều sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

d. Con ơi nhớ lấy câu này

Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ qua.

Câu 4: Đặt câu để phân biệt nghĩa của ba từ: ít, thưa, vắng.

Giải rút gọn:

- Tôi có ít tiền nên không thể mua chiếc túi mình yêu thích.

- Thưa ông, nước của ông đã được làm xong.

- Nhìn xung quanh, đường phố trông vắng vẻ lạ lùng.

Câu 5: Các câu trong mỗi đoạn văn dưới đây liên kết với nhau bằng cách nào? Từ ngữ nào cho em biết điều đó?

a. Cạnh nơi ở của loài nai, bên những dải đất ẩm ướt ven suối là nơi ở của loài hươu. Ban ngày, chúng ẩn náu trong những lùm cây hoặc những bờ lau sậy um tùm, chiều xuống mới ra đi ăn, hửng sáng lại trở về ổ nằm ngủ. Chúng không đẹp: mình dài, chân ngắn, lông màu vàng nhạt hoặc nâu đen. Thế nhưng chúng lại là những con vật dũng cảm nhất trong loài có gạc.

(Theo Vũ Hùng)

b. Mỗi mùa của Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. Mùa xuân của Hạ Long là mùa sương và cá mực. Mùa hè của Hạ Long là mùa gió nồm nam và cá ngừ, cá vược. Mùa thu của Hạ Long là mùa trăng biển và tôm he... Song quyến rũ hơn cả vẫn là mùa hè của Hạ Long. Những ngày hè đi bên bờ Hạ Long, Bãi Cháy hay Tuần Châu, Bản Sen hay Ngọc Vừng,... ta có cảm giác như đi trước cửa gió. Ngọn gió lúc êm ả như ru, lúc phần phật như quạt, mang cái trong lành, cái tươi mát của đại dương vào đất liền, làm sảng khoái tâm hồn ta.

(Thi Sảnh)

Giải rút gọn:

a. Liên kết bằng từ ngữ thay thế: chúng thay cho loài nai

Liên kết bằng từ nối: thế nhưng

b. Liên kết bằng cách lặp từ ngữ: mùa, mùa hè

Câu 6: Viết 2 – 3 câu tả cảnh nơi em ở vào một ngày mưa hoặc một ngày nắng, cho biết biện pháp liên kết câu em đã sử dụng trong đoạn văn.

Giải rút gọn:

Bầu trời xám xịt và mưa liên hồi khiến cảnh quan trở nên ảm đạm. Nhưng không phải ai cũng để mất tinh thần trước trận mưa này. Có những người vẫn kiên nhẫn đi bộ dọc theo vỉa hè, được trang bị đầy đủ áo mưa và ô, giữ cho bản thân khô ráo.

TIẾT 3 - 4

Câu 1: 

a. Đọc thuộc lòng đoạn thơ khoảng 100 chữ trong một bài thơ đã học và trả lời câu hỏi.

- Bộ đội về làng

(Hoàng Trung Thông)

Tình quân dân được thể hiện như thế nào trong bài thơ?

- Về ngôi nhà đang xây

(Đồng Xuân Lan)

Theo em, nhà thơ muốn nói điều gì qua hình ảnh ngôi nhà đang xây?

- Việt Nam quê hương ta

(Nguyễn Đình Thi)

Em thích những hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?

- Bài ca trái đất

(Định Hải)

Nhan đề bài thơ gợi cho em những cảm nghĩ gì?

b. Đọc một bài dưới đây và thực hiện yêu cầu.

- Nghìn năm văn hiến

- Anh hùng Lao động Trần Đại Nghĩa

- Giờ Trái Đất

- Thành phố thông minh Mát-xđa

Chủ đề của bài đọc là gì?

Nêu thông tin chính của bài đọc.

Giải rút gọn:

a. Nhan đề "Bài ca Trái Đất" gợi lên trong em những cảm nghĩ về sự tôn vinh và ca ngợi vẻ đẹp, sức sống và giá trị của hành tinh chúng ta - Trái Đất. Em cảm nhận sự yêu mến và trân trọng đối với hành tinh này, cũng như sự quan tâm và nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ và chăm sóc nơi chúng ta đang sống. 

b. Bài: Giờ Trái Đất

- Chủ đề: bảo vệ môi trường

- Thông tin chính: sự kiện Giờ Trái Đất được Quỹ Quốc tế Bảo tồn thiên nhiên tổ chức hàng năm.

Câu 2: Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu dưới đây và cho biết câu nào là câu đơn, câu nào là câu ghép.

a. Hoa cà phê có mùi thơm đậm và ngọt nên nó thường theo gió bay đi rất xa.

(Thu Hà)

b. Bác rùa đá đang nằm im như một tảng đá, thò đầu ra khỏi mai, lim dim mắt đón nhận từng giọt âm thanh tươi mát của tiếng chim bách thanh.

(Vân Long)

c. Tôi có cảm giác mặt trời sẽ rơi xuống cánh đồng và tôi có thể chạy đến chỗ nó rơi xuống một cách dễ dàng.

(Nguyễn Trọng Tạo)

d. Những buổi trưa hè, tôi nằm trên chiếc võng mắc vào tán cây sau nhà, vừa nghe gió thổi hiu hiu vừa nhìn lên bầu trời ngắm mây bay.

(Lê Văn Trường)

Giải rút gọn:

a. Câu ghép (nên)

Chủ ngữ: vế 1: Hoa cà phê; vế 2: nó

Vị ngữ: vế 1: có mùi thơm đậm và ngọt; vế 2: thường theo gió bay đi rất xa.

b. Câu đơn

Chủ ngữ: Bác rùa đá

Vị ngữ: đang nằm im như một tảng đá, thò đầu ra khỏi mai, lim dim mắt đón nhận từng giọt âm thanh tươi mát của tiếng chim bách thanh.

c. Câu ghép (và)

Chủ ngữ: vế 1: tôi, vế 2: tôi

Vị ngữ: vế 1: có cảm giác mặt trời sẽ rơi xuống cánh đồng; vế 2: có thể chạy đến chỗ nó rơi xuống một cách dễ dàng

d. Câu đơn

Chủ ngữ: tôi

Vị ngữ: nằm trên chiếc võng mắc vào tán cây sau nhà, vừa nghe gió thổi hiu hiu vừa nhìn lên bầu trời ngắm mây bay

Câu 3: Trong những câu ghép tìm được ở bài tập 2, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?

Giải rút gọn:

Các vế câu được nối với nhau bằng từ nối: nên và và.

Câu 4: Đọc câu chuyện dưới đây và thực hiện yêu cầu.

a. Dựa vào đoạn mở đầu câu chuyện, em hãy giới thiệu về công chúa Thiều Hoa.

b. Câu chuyện giải thích thế nào về việc công chúa tìm ra được nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa?

c. Vải lụa được làm từ tơ tằm đẹp và quý thế nào?

d. Nhờ đâu nghề dệt lụa phát triển ở Cổ Đô và mười tám trang ấp dọc theo sông Hồng?

e. Nêu chủ đề của bài đọc.

Giải rút gọn:

a. Công chúa Thiều Hoa là con gái út của Vua Hùng thứ sáu trong truyền thuyết. Cô được miêu tả là một cô gái xinh đẹp và dịu dàng. Nàng có tình yêu và sự quý trọng đối với tất cả các loài sống, từ cây cỏ cho đến con chim, con thú nhỏ. 

b. Câu chuyện giải thích rằng công chúa Thiều Hoa đã tìm ra nghề trồng dâu, nuôi tằm và dệt lụa thông qua việc nuôi một con bướm nâu. Bướm nâu sinh ra con tằm, tằm ăn lá dâu và nhả ra những sợi tơ vàng óng. Công chúa Thiều Hoa đã tận dụng và phát triển sợi tơ này bằng cách tạo ra các thiết bị như guồng kéo kén và khung cửi dệt. Qua quá trình này, cô đã tạo ra được vải lụa mỏng và vàng óng.

c. Sợi tơ tằm có đặc tính rất mịn và bền chắc, và khi dệt thành vải, nó tạo ra một loại vải mỏng, nhẹ nhàng và sáng bóng. Vải lụa có màu sắc đa dạng và có khả năng thấm hút mồ hôi tốt, mang lại cảm giác mát mẻ trong mùa hè và ấm áp trong mùa đông.

d. Nghề dệt lụa phát triển ở Cổ Đô và mười tám trang ấp dọc theo sông Hồng nhờ vào công chúa Thiều Hoa. Cô đã dạy dân trồng dâu, nuôi tằm và dệt lụa. 

e. Chủ đề của bài đọc là về công chúa Thiều Hoa, người đã tìm ra nghề trồng dâu, nuôi tằm và dệt lụa thông qua việc nuôi một con bướm nâu. 

TIẾT 5

Câu 1: Dựa vào câu chuyện Bà tổ nghề dệt lụa, nêu nội dung của từng tranh.

Giải rút gọn:

• Bức tranh 1: Giới thiệu nhân vật Thiều Hoa – con của vua Hùng thứ sáu đang đến dự hội thi múa của họ nhà bướm.
• Bức tranh 2: Khi Thiều Hoa vào rừng, cây nảy lộc, hoa đơm bông, hươu nai, chim chóc chào đón. Qua trò chuyện, công chúa biết được bướm nâu là loài có ích.
• Bức tranh 3: Quá trình Thiều Hoa dệt tơ, biến bướm thành kén.
• Bức tranh 4: Công chúa còn tìm cách làm ra cái guồng để kéo kén, cái xa để xe tơ, đưa vào khung cửi dệt.

Câu 2: Viết đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc của em về câu chuyện Bà tổ nghề dệt lụa.

Giải rút gọn:

Câu chuyện về "Bà tổ nghề dệt lụa" mang đến cho tôi một cảm xúc ấm áp và sự kính trọng đối với các nghề truyền thống và những người đã góp phần xây dựng và truyền lại những giá trị văn hóa. Nhìn vào công chúa Thiều Hoa, tôi không khỏi ngưỡng mộ sự tinh thông và khéo léo của bà trong việc tìm ra nghề trồng dâu, nuôi tằm và dệt lụa. Bằng sự thông minh và sáng tạo, cô đã biến những sợi tơ vàng của tằm thành những dải vải lụa mỏng mịn, mang đến cho mọi người một vật liệu quý giá và đẹp đẽ. Câu chuyện cũng làm tôi nhớ đến những nghề truyền thống mà con người đã gìn giữ qua nhiều thế hệ. Nó là một lời nhắc nhở về giá trị của sự kiên nhẫn, sự đổi mới và lòng yêu nghề. 

Câu 3: Chỉnh sửa đoạn văn theo góp ý.

PHẦN 2 – ĐÁNH GIÁ CUỐI KÌ II

(Đề tham khảo)

TIẾT 6 – 7 

A. ĐỌC

I. Đọc thành tiếng và trả lời câu hỏi.

Câu 1: Vì sao khi đi qua Thậm Thình, tác giả lại bâng khuâng nhớ về thuở xa xưa?

Giải rút gọn:

Vì do xóm núi này mang trong mình những kỷ niệm và tình cảm đặc biệt của tác giả. Nó gợi lên hình ảnh về quê hương, nơi đã trải qua hàng nghìn năm lịch sử và đậm đà nét văn hóa dân tộc.

Câu 2: Qua lời kể của tác giả, những chi tiết nào cho thấy vua rất gần gũi, gắn bó với muôn dân?

Giải rút gọn:

• Ông dành thời gian đi săn và nghỉ ngơi chân chốn ở Thậm Thình cùng với dân chúng. 
• Vua còn nhận quả xôi và các loại bánh truyền thống từ dân để ăn, thể hiện sự đồng lòng và tình cảm chân thành giữa vua và nhân dân.

Câu 3: Theo em, bốn dòng thơ cuối ý nói gì?

Giải rút gọn:

Ý nghĩa của đoạn thơ này có thể là tác giả muốn nhấn mạnh sự bền bỉ và công lao của người dân, cùng với tình yêu và lòng trung thành đối với quê hương. 

II. Đọc hiểu.

Câu 1: Ở đoạn mở đầu, đền Thượng được miêu tả thế nào?

• Trước đền:
• Trong đền:

Giải rút gọn:

- Trước đền: những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa.

- Trong đền: dòng chữ vàng Nam quốc sơn hà uy nghiêm để ở bức hoành phi treo chính giữa.

Câu 2: Ghép ô chữ bên trái với ô chữ bên phải để nêu đúng phong cảnh thiên nhiên nhìn từ lăng của các Vua Hùng.

Giải rút gọn:

- Phía bên phải: Đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương – con gái Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao.

- Phía bên trái: Dãy Tam Đảo như bức tường xanh sừng sững đỡ lấy mây trời cuồn cuộn; xa xa là núi Sóc Sơn, nơi in dấu chân ngựa sắt Phù Đổng, người có công giúp Hùng Vương đánh thắng giặc Ân.

- Trước mặt: Ngã Ba Hạc, nơi gặp gỡ của ba dòng sông lớn tháng năm mải miết đắp bồi phù sa cho đồng bằng xanh mát.

Câu 3: Những cảnh vật nào ở đền Trung gợi lên vẻ cổ kính?

Giải rút gọn:

Những cảnh vật ở đền Trung gợi lên vẻ cổ kính: cành hoa đại cổ thụ, gốc thông già, …

Câu 4: Bài văn gợi lại những câu chuyện cổ xưa về sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Em hãy kể tên một số câu chuyện đó.

Giải rút gọn:

Một số câu chuyện: Sơn Tinh – Thủy Tinh, Thánh Gióng, …

Câu 5: Theo em, việc nhắc nhớ những câu chuyện cổ xưa có ý nghĩa gì?

Giải rút gọn:

• Thứ nhất, chúng giúp chúng ta hiểu và trân trọng những giá trị văn hóa và truyền thống của dân tộc, qua đó tạo nên sự nhất quán và liên kết trong xã hội. 
• Thứ hai, việc nhắc nhở câu chuyện cổ xưa là một cách để giữ gìn và bảo tồn di sản văn hóa

Câu 6: Nêu suy nghĩ của em về câu ca dao:

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày Giỗ Tổ mùng Mười tháng Ba.

Giải rút gọn:

Câu ca dao thể hiện sự quan tâm và tôn trọng đối với ngày lễ truyền thống của dân tộc, ngày Giỗ Tổ. 

Câu ca dao này mang ý nghĩa nhắc nhở mọi người rằng dù cuộc sống có thay đổi và con người có đi khắp nơi trên thế giới, không quên gìn giữ và tôn vinh nguồn gốc, tổ tiên của mình là điều quan trọng..

Câu 7: Câu nào dưới đây là câu ghép?

a. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa.

b. Trong đền, dòng chữ vàng Nam quốc sơn hà uy nghiêm để ở bức hoành phi treo chính giữa.

c. Lăng của các Vua Hùng kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh.

Giải rút gọn:

Câu ghép: a

Câu 8: Các vế của câu ghép dưới đây được nối với nhau bằng cách nào?

- Nối trực tiếp

- Nối bằng kết từ

Những cành hoa đại cổ thụ tỏa hương thơm, những gốc thông già hàng năm, sáu thế kỉ che mát cho con cháu về thăm đất Tổ.

Giải rút gọn:

• Nối trực tiếp (ngăn cách 2 vế bằng dấu phẩy)

Câu 9: Nêu công dụng của dấu gạch ngang được sử dụng trong câu dưới đây:

Bên phải là đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương – con gái Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao.

Giải rút gọn:

Công dụng: đánh dấu phần chú thích cho từ Mị Nương.

Câu 10: Trong câu “Đứng ở đây, nhìn ra xa, phong cảnh thật là đẹp”, từ đứng được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Đặt 1 – 2 câu có từ đứng được dùng với nghĩa chuyển.

Giải rút gọn:

- Trong câu “Đứng ở đây, nhìn ra xa, phong cảnh thật là đẹp”, từ “đứng” được dùng với nghĩa gốc, chỉ hành động cơ bản của con người khi giữ thân mình ở tư thế thẳng đứng.

-Đặt câu có từ “đứng” với nghĩa chuyển:

+ “Công ty của anh ấy đứng trước nguy cơ phá sản.” Trong trường hợp này, “đứng” được dùng để chỉ tình hình hoặc trạng thái của công ty.

+ “Sau khi tốt nghiệp, cô ấy đứng trên ngã rẽ của cuộc đời.” Ở đây, “đứng” được dùng để mô tả một tình huống hoặc giai đoạn quan trọng trong cuộc sống của một người. 

B. VIẾT

Đề 1: Viết bài văn tả một người bạn đã gắn bó với em trong những năm học qua.

Ở lớp em có rất nhiều bạn nữ, nhưng em chỉ thân với mình Trang – cô bạn gái đáng yêu và xinh xắn nhất lớp.

Trang và em học chung với nhau đã bốn năm. Năm lớp một, Trang học lớp khác sau đó, bạn được chuyển sang học lớp em và ngồi chung bàn học cùng em, vậy là chúng em đã quen nhau và thân nhau từ lúc đó tới giờ.

Trang vô cùng xinh xắn và đáng yêu với khuôn mặt bầu bĩnh, trắng hồng với hàng lông mi cong vút. Dáng người bạn mảnh khảnh, nhỏ nhắn mà vô cùng duyên dáng. Nước da của bạn không hề ngăm ngăm như một vài bạn nữ khác mà trắng hồng như được thoa một lớp kem vậy.

Trang là một người rất hòa đồng, cũng rất hiền lành và chăm chỉ. Bạn luôn luôn là người bạn tốt của mọi người trong lớp và là người học sinh được thầy cô vô cùng tin tưởng. Trong học tập, bạn là người có thành tích học tập tốt nhất lớp em. Mỗi lần có bài kiểm tra hay thi cuối kỳ, bao giờ Trang cũng là người có được những điểm số cao nhất lớp. Thành tích của bạn đã duy trì từ bốn năm nay. Ai ai cũng đều ngưỡng mộ khả năng học tập của bạn. Học tập tốt là thế, những Trang chưa bao giờ tỏ ra kiêu kì hay đỏng đảnh, ích kỷ, bạn luôn giúp đỡ tất cả mọi người trong cả lớp, giảng giải cho những bạn chưa hiểu bài, vì vậy mà trong mắt thầy cô, Trang là một cô học sinh cực kì gương mẫu và tốt bụng.   

Không chỉ có thành tích học tốt, Trang còn là một cô bé với chất giọng cao vút như một cô thiên nga nhỏ. Mỗi lần đến dịp lễ hội, lớp chúng em lại được nghe Trang cất lên giọng ca thánh thót của mình, vô cùng say mê.

Đã bốn năm qua đi, nhưng tình bạn của em và Trang vẫn luôn vững bền. Em rất yêu quý cô bạn thân của mình. Hi vọng rằng chúng em sẽ mãi là đôi bạn thân thiết trên đường đời sau này!