LUYỆN TỪ VÀ CÂU: CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU GHÉP

Câu 1: Tìm câu ghép trong các đoạn dưới đây và cho biết kết từ nào được dùng để nối các vế câu.

a. Hoa bưởi là hoa cây còn hoa nhài là hoa bụi. Hoa cây có sức sống mạnh mẽ. Hoa bụi có chút gì giản dị hơn. Hương tỏa từ những cành hoa nhưng hương bưởi và hương nhài chẳng bao giờ lẫn.

(Theo Ngô Văn Phú)

b. Năm nay, vườn của ông tôi được mùa cả hoa lẫn quả. Ôi chao, cây khế sai chi chít những quả chín và giàn nhót đỏ mọng những chùm trái ngon lành.

(Vũ Tú Nam)

c. Chiếc xe lao đi khá nhanh mà rất êm. Thỉnh thoảng, xe chạy chậm lại vì vướng những xe phía trước rồi xe lại lướt lên như mũi tên.

(Theo Trần Thanh Địch)

Giải rút gọn:

a. - Hoa bưởi là hoa cây còn hoa nhài là hoa bụi.

- Hương tỏa từ những cành hoa nhưng hương bưởi và hương nhài chẳng bao giờ lẫn.

b. Ôi chao, cây khế sai chi chít những quả chín và giàn nhót đỏ mọng những chùm trái ngon lành.

c. Thỉnh thoảng, xe chạy chậm lại vì vướng những xe phía trước rồi xe lại lướt lên như mũi tên.

Câu 2: Tìm các vế của mỗi câu ghép dưới đây và cho biết cách nối các vế câu ở bài tập này có gì khác so với cách nối các vế câu ở bài tập 1.

a. Hoa cánh kiến nở vàng trên rừng, hoa sở và hoa kim anh trắng xoá.

(Xuân Quỳnh)

b. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ lăn tăn gợn đều mơn man vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát.

(Khuất Quang Thuỵ)

c. Ở mảnh đất ấy, tháng Giêng, tôi đi đốt bãi, đào ổ chuột; tháng Tám nước lên, tôi đánh giậm, úp cá, đơm tép; tháng Chín, tháng Mười, đi móc con da dưới vệ sông.

(Nguyễn Khải)

Giải rút gọn:

a. Vế 1: Hoa cánh kiến nở vàng trên rừng

Vế 2: hoa sở và hoa kim anh trắng xoá.

b. Vế 1: dòng sông sáng rực lên

Vế 2: những con sóng nhỏ lăn tăn gợn đều mơn man vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát.

c. Vế 1: tháng Giêng, tôi đi đốt bãi, đào ổ chuột

Vế 2: tháng Tám nước lên, tôi đánh giậm, úp cá, đơm tép; tháng Chín, tháng Mười, đi móc con da dưới vệ sông.

=> Cách nối các vế câu ở bài tập này khác so với cách nối các vế câu ở bài tập 1 là cách nối ở bài tập 2 ngăn cách các vế bằng dấu phẩy còn bài tập 1 bằng từ nối.

Câu 3: Chọn kết từ thay cho mỗi bông hoa trong các câu ghép sau:

và, rồi, còn, nhưng

a. Chích bông là loài chim bé nhỏ … nó lại là loài chim có ích đối với nhà nông.

b. Ngoài sân, mèo mun đang nằm sưởi nắng … cún con cũng vậy.

c. Vườn nhà em, ban ngày, hoa mẫu đơn, hoa lan, hoa cúc đua nhau khoe sắc … ban đêm, hoa nguyệt quế, hoa hoàng lan, hoa mộc lại cùng nhau toả hương.

d. Ngày nghỉ, em dậy sớm đá bóng với bố … em cùng mẹ ra vườn tưới cây.

Giải rút gọn:

a. nhưng

b. và

c. còn

d. rồi

Câu 4: Viết đoạn văn (3 - 5 câu) về bài thơ Hạt gạo làng ta, trong đó có câu ghép gồm các vế nối bằng một kết từ hoặc nối trực tiếp.

Giải rút gọn:

"Bài thơ Hạt gạo làng ta vẽ lên bức tranh sống động về cuộc sống nông dân, với hình ảnh những cánh đồng trù phú, mùa gặt thơm hào giao thông. Hạt gạo như những hạt vàng, chứa đựng công sức và mồ hôi của người nông dân, tạo nên sự gắn bó mạnh mẽ giữa hậu phương và tiền tuyến."