BÀI 14

ĐỌC: ĐƯỜNG QUÊ ĐỒNG THÁP MƯỜI

Khởi động: Chia sẻ những điều em biết về vùng đất Đồng Tháp Mười.

Giải rút gọn:

- Đồng Tháp Mười là một vùng đất nổi tiếng tại miền Tây Nam Bộ, Việt Nam.

+ Vùng đất này nổi tiếng với hệ thống đồng lúa, cánh đồng mênh mông và sông nước phong phú.

+ Đồng Tháp Mười là nơi phát triển truyền thống âm nhạc dân gian đặc sắc của dân tộc Khmer tại Việt Nam. Đờn ca tài tử và những bài hát đờn ca cổ truyền thường được trình diễn trong các lễ hội và sự kiện văn hóa tại vùng đất này.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1: Ở khổ thơ đầu, đường về quê thú vị như thế nào qua cảm nhận của bạn nhỏ?

Giải rút gọn:

Đường về quê qua cảm nhận của bạn nhỏ rất thú vị và đầy màu sắc. Bạn nhỏ được thấy bông súng thả lồng đèn sáng bồng bềnh trên mặt nước, cá lòng tong chạy trước, dẫn đường về thăm ông.

Câu 2: Tìm những nét đẹp riêng của vùng Đồng Tháp Mười được miêu tả trong bài thơ.

- Về cảnh vật thiên nhiên

- Về cuộc sống con người

Giải rút gọn:

+ Về cảnh vật thiên nhiên: Bài thơ đề cập đến mặt nước, sen hồng, sông Cửu Long, những hình ảnh này gợi lên vẻ đẹp tự nhiên và thanh bình của vùng quê.

+ Về cuộc sống con người: Bài thơ còn miêu tả cuộc sống nông thôn với những hình ảnh như con trâu, thuyền đuôi tôm, chở lúa vàng. Đây là những hoạt động thường ngày của người dân nơi đây, tạo nên một bức tranh về đời sống chân thực và gắn bó với đất đai.

Câu 3: Những từ ngữ nào trong bài thơ gợi tả nhịp sống ở Đồng Tháp Mười rất sôi động, náo nức?

Giải rút gọn:

Các từ ngữ đó là: xuồng lướt như tên bắn, lấm lem trâu đầm, xình xịch thuyền tôm, rê sóng, nước lớn sông Cửu Long, …

Câu 4: Ở khổ thơ cuối, bạn nhỏ muốn nói điều gì về quê hương mình?

Giải rút gọn:

Ở khổ thơ cuối, bạn nhỏ muốn nói về tình cảm yêu quê hương của mình. Điều này thể hiện sự kính trọng và tình yêu thương đối với quê hương, và sự mong muốn được trở về và gặp gỡ ông.

Câu 5: Những chi tiết, hình ảnh nào ở miền quê này gợi nhớ những câu chuyện cổ tích quen thuộc?

Giải rút gọn:

Chi tiết về bông súng thả lồng đèn, cá lòng tong, cầu trăm đốt tre, ông đứng như bụt có thể gợi nhớ đến những câu chuyện cổ tích quen thuộc về cuộc sống quê hương, về tình yêu thương và sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên.

Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1: Các từ ngữ dưới đây có tác dụng gì trong việc miêu tả cảnh vật?

- bồng bềnh

- lấm lem

- xình xịch

- nghiêng ngả

Giải rút gọn:

- Bồng bềnh: tạo ra hình ảnh của sự mềm mại, nhẹ nhàng và thoáng qua, như mây trôi trên bầu trời hay lá cây rơi rụng từ trên cao.

- Lấm lem: thường được sử dụng để miêu tả cảnh vật, sự vật bị bẩn nhiều chỗ.

- Xình xịch: miêu tả âm thanh hoặc hành động của một vật thể di chuyển nhanh và mạnh mẽ, thường liên quan đến sự chuyển động đột ngột và không lưu loát. 

- Nghiêng ngả: miêu tả sự chuyển động nhẹ nhàng và khéo léo của một vật thể hoặc một cảnh vật. Nó có thể ám chỉ sự dao động, sự lung linh và tạo ra cảm giác của sự mềm mại, sự uyển chuyển và sự duyên dáng.

Câu 2: Tìm những hình ảnh so sánh, nhân hoá trong bài thơ. Em thích hình ảnh nào nhất? Vì sao?

Giải rút gọn:

• Hình ảnh so sánh:

+ Xuồng lướt như tên bắn

+ Ông đứng như bụt hiện

• Hình ảnh nhân hoá:

+ “Nước lớn sông Cửu Long chơi với sen nghiêng ngả”: Nhân hoá sông Cửu Long và hoa sen, tạo nên hình ảnh thiên nhiên sinh động, yêu đời.

• Em thích hình ảnh “xuồng lướt như tên bắn” vì nó tạo nên cảm giác phấn khích, hứng khởi và sự sôi động của Đồng Tháp Mười.