BÀI 24: ĐỊA LÝ NGÀNH NÔNG NGHIỆP

Mở đầu

Câu hỏi: Sự phát triển, phân bố của cây trồng, vật nuôi trên thế giới biểu hiện như thế nào?

Đáp án chuẩn 

Nông nghiệp gồm hai ngành chính là trồng trọt và chăn nuôi. Các cây trồng, vật nuôi trên thế giới phân bố theo khu vực do có đặc điểm sinh thái khác nhau, phù hợp với các vùng, khu vực nhất định.

Hình thành kiến thức mới

Câu 1:Dựa vào thông tin trong mục a, hãy nêu vai trò của ngành trồng trọt.

Đáp án chuẩn

* Vai trò của ngành trồng trọt:

 - Tạo việc làm, giúp ổn định cuộc sống cho một bộ phận lớn cư dân nông thôn.

 - Cung cấp lương thực, thực phẩm cho con người, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chê biên. Là cơ sở đê phát triển chăn nuôi và là mặt hàng xuât khâu có giá trị.

 - Góp phần đảm bảo an ninh lương thực, ổn định xã hội và bảo vệ môi trường.

Câu 2: Đọc thông tin trong mục b, hãy trình bày đặc điểm của ngành trồng trọt.

Đáp án chuẩn

- Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên và có tính mùa vụ.

- Cây trồng chia thành các nhóm: lương thực, thực phẩm, công nghiệp, ăn quả.

- Bảo quản sản phẩm yêu cầu đầu tư và công nghệ.

- Ngành ngày càng gắn chặt với tiến bộ khoa học – công nghệ.

Câu 3: Dựa vào thông tin, các bản đồ và hình ảnh trong mục c, hãy:

- Kể tên các cây lương thực chính và một số cây công nghiệp trên thế giới.

- Trình bày và giải thích sự phân bố của các cây lương thực và một số cây công nghiệp.

Đáp án chuẩn

* Các cây lương thực chính và cây công nghiệp: Cây công nghiệp đa dạng, chia thành nhóm: cây lấy đường (mía, củ cải đường), cây lấy sợi (bông, đay), cây lấy dầu (đậu tương, lạc), cây cho chất kích thích (chè, cà phê, ca cao), và cây lấy nhựa (cao su).

* Sự phân bố:

  - Lúa gạo chủ yếu ở đồng bằng châu thổ và ven biển với điều kiện khí hậu nóng ẩm và nước tưới dồi dào.

  - Cây công nghiệp như cao su, cà phê, mía thường tập trung ở các cao nguyên với yêu cầu đất và khí hậu khắt khe hơn.

Câu 4: Dựa vào thông tin trong mục a, hãy nêu vai trò của ngành chăn nuôi.

Đáp án chuẩn

Vai trò của ngành chăn nuôi:

  - Chăn nuôi cung cập thực phâm dinh dưỡng cao cho con người.

  - Sản phẩm ngành chăn nuôi là nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, công nghiệp sản xuât tiêu dùng.

  - Ngành chăn nuôi phát triển sẽ thúc đẩy ngành trồng trọt phát triển.

  - Tạo ra các mặt hàng xuất khẩu có giá trị, tăng GDP của đất nước.

  - Là một mắt xích quan trọng trong sản xuất nông nghiệp bền vững.

Câu 5: Đọc thông tin trong mục b, hãy trình bày đặc điểm của ngành chăn nuôi

Đáp án chuẩn 

- Phát triển và phân bố phụ thuộc vào cơ sở thức ăn.

- Tuân theo quy luật sinh học của vật nuôi.

- Có thể phát triển tập trung hoặc di động, phân tán với các hình thức: chăn nuôi tự nhiên, công nghiệp, và sinh thái.

- Sản xuất nhiều sản phẩm cùng lúc, cần xác định sản phẩm chính, phụ, và hướng đầu tư.

- Áp dụng công nghệ tiên tiến, kỹ thuật gen, liên kết với công nghiệp chế biến.

Câu 6: Dựa vào hình 24.6, hãy trình bày và giải thích sự phân bố của một số vật nuôi chính trên thế giới.

Đáp án chuẩn

Sự phân bố của một số vật nuôi chính trên thế giới:

 Bò: nuôi ở các vùng đồng cỏ tốt, là vật nuôi dễ thích nghi với các kiểu khí hậu nên phân bố ở hầu khắp lãnh thổ trên thế giới, trên vùng đồng cỏ tươi tốt.

=>Ấn Độ, Bra-xin, Trung Quốc, Hoa Kì, Ac-hen-li-na, Mê-hi-cô, Cô-lôm-bi-a, LB Nga, Pa-kit-xtan, Ô-xtrây-Ii-a, Pháp...

 Trâu: ở vùng đồng cỏ nhiệt đới nóng ẩm

=> Trung Quốc, Ấn Độ, Pa-kit-xtan, E-ti-ô-pi, Xu-đăng,...

 Lợn: ở vùng lương thực thâm canh miền khí hậu cận nhiệt và ôn đới

=> Trung Quốc, Hoa Kì, Bra-xin, CHLB Đức, Pháp, Tây Ban Nha, Ba Lan, LB Nga,..

 Cừu: trên các đồng cỏ khô cằn thuộc vùng cận nhiệt, khô hạn, hoang mạc và nửa hoang mạc

=> Trung Quốc, Ô-xtrây-li-a, Ấn Độ, Pa-kit-xtan, I-ran, Anh, Xu-đăng, CH Nam Phi, Niu Di-len. Thổ Nhĩ Kì...

 Dê: ở các vùng khô hạn, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt

=> Trung Quốc, Ấn Độ, Pa-kit-xtan, E-ti-ô-pia, Xu-đăng, Ni-giê-ri-a, Bra-xin,…

Luyện tập

Câu 1: Nêu một số cây trồng, vật nuôi ở vùng nhiệt đới.

Đáp án chuẩn

  - Cây lương thực: lúa, gạo, ngô, sắn, khoai lang...

  - Cây công nghiệp: cà phê, cao su, hồ tiêu, dừa, bông

  - Chăn nuôi: trâu, bò, dê, lợn, gà, vịt…

Câu 2: Ngành chăn nuôi phát triển có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển ngành trồng trọt và các ngành công nghiệp thực phẩm, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng?

Đáp án chuẩn 

- Ngành chăn nuôi cung cấp nguyên liệu quý cho công nghiệp chế biến thực phẩm và dược liệu.

- Có vai trò quan trọng trong cung cấp sản phẩm đặc sản tươi sống và chế biến cho xuất khẩu.

Vận dụng

Nhiệm vụ : Sưu tầm thông tin, tìm hiểu tình hình phát triển nông nghiệp ở một đất nước có nền sản xuât nông nghiệp tiên tiến (ví dụ: Hoa Kỳ, l-xra-en,... ).

Đáp án chuẩn

Nông nghiệp ở Hoa Kỳ là ngành nông nghiệp phát triển, đứng đầu thế giới về sản lượng ngũ cốc (lúa mì, ngô...).

=> Mặc dù nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 2% GDP nhưng mỗi năm cũng thu về cho đất nước khoảng 240 - 260 tỷ USD. Sản phẩm nông nghiệp có giá trị xuất khẩu lớn, khoảng 75 - 80 tỉ USD mỗi năm.