BÀI 33: CƠ CẤU, VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM CÁC NHÂN TỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ DỊCH VỤ

Mở đầu

Câu hỏi: Dịch vụ là gì? Dịch vụ gồm những nhóm ngành nào? Dịch vụ có đặc điểm và vai trò như thế nào? Các nhân tố nào có ảnh hưởng đền sự phát triển và phân bố dịch vụ?

Đáp án chuẩn

  - Dịch vụ là những hoạt động mang tính xã hội, tạo ra các sản phẩm phần lớn là vô hình (phi vật chât) nhắm thoả mãn các nhu câu trong sản xuât và đời sống của con người.

  - Dịch vụ gồm những nhóm ngành: kinh doanh, tiêu dùng, dịch vụ công

  - Dịch vụ có đặc điểm và vai trò: giúp cho hoạt động phân phối và sản xuất diễn ra một cách thông suốt, đạt hiệu cảm cao.

* Các nhân tố nào có ảnh hưởng đền sự phát triển và phân bố dịch vụ: địa hình, khí hậu, kinh tế xã hội

Hình thành kiến thức mới

Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục 1, hãy trình bày cơ cấu của ngành dịch vụ.

Đáp án chuẩn

Cơ cấu ngành dịch vụ rất đa dạng và phức tạp, phản ánh sự phát triển và văn minh của xã hội. Các dịch vụ thường được phân thành ba nhóm chính:

- Dịch vụ kinh doanh: tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải hàng hoá, bán buôn, bán lẻ.

- Dịch vụ tiêu dùng: y tế, giáo dục, thể dục thể thao, du lịch, bưu chính viễn thông.

- Dịch vụ công: hành chính công, thủ tục hành chính.

Câu 2: Dựa vào thông tin trong mục 2, hãy trình bày vai trò của dịch vụ. Nêu ví dụ minh hoạ

Đáp án chuẩn

1. Vai trò về kinh tế:

  - Dịch vụ giúp các hoạt động sản xuất, phân phối diễn ra một cách thông suốt, đạt hiệu quả cao và giảm rủi ro.

  - Dịch vụ thúc đây sự phân công lao động, hình thành cơ cấu lao động và cơ cấu kinh tế hợp lí, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

  - Dịch vụ góp phần tăng thu nhập quốc dân cũng như thu nhập của cá nhân trong xã hội.

2. Các vai trò khác:

  - Về mặt xã hội, dịch vụ giúp cho các lĩnh vực của đời sống xã hội và sinh hoạt công cộng diên ra thuận lợi, nâng cao đời sống con người.

  - Về mặt môi trường, dịch vụ góp phần khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

  - Dịch vụ giúp tăng cường toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế.

Câu 3: Dựa vào thông tin trong mục 3, hãy trình bày đặc điểm của ngành dịch vụ. Nêu ví dụ minh hoạ.

Đáp án chuẩn

Đặc điểm của dịch vụ:

- Sản phẩm dịch vụ chủ yếu là phi vật chất, nên việc đánh giá chất lượng và quy mô khó hơn so với sản phẩm vật chất.

- Quá trình cung cấp và tiêu dùng dịch vụ thường diễn ra đồng thời.

- Khoa học - công nghệ đã làm thay đổi hình thức, cơ cấu và chất lượng ngành dịch vụ.

Câu 4: Dựa vào thông tin trong mục 4, hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố dịch vụ. Nêu ví dụ minh hoạ?

Đáp án chuẩn

1. Vị trí địa lý: Ảnh hưởng đến việc thu hút vốn đầu tư, lao động chất lượng, tiếp cận thị trường quốc tế và hội nhập toàn cầu.

2. Nhân tố tự nhiên: Địa hình và khí hậu tác động đến các dịch vụ như giao thông vận tải và du lịch.

3. Nhân tố kinh tế - xã hội:

   - Trình độ phát triển kinh tế quyết định định hướng và quy mô dịch vụ.

   - Đặc điểm dân số và lao động ảnh hưởng đến tốc độ và cơ cấu dịch vụ.

   - Vốn đầu tư và khoa học - công nghệ ảnh hưởng đến quy mô và trình độ dịch vụ.

   - Thị trường ảnh hưởng đến hướng phát triển và quy mô dịch vụ.

Luyện tập

Câu 1: Các lĩnh vực hoạt động: giao thông vận tải, tư vẫn pháp lí, công chứng, bảo tàng, tư vấn sức khoẻ, giáo dục thuộc nhóm dịch vụ nào?

Đáp án chuẩn

 Các lĩnh vực hoạt động:

• Giao thông vận tải
• Tư vấn pháp lí
• Công chứng
• Bảo tàng
• Tư vấn sức khoẻ
• Giáo dục

=> Thuộc nhóm dịch vụ kinh doanh, tiêu dùng, dịch vụ công 

Câu 2: Dựa vào bảng số liệu, vẽ biểu đồ cơ câu GDP thế giới theo ngành kinh tế năm 2000 và năm 2019. Nhận xét sự thay đổi tỉ trọng của ngành dịch vụ.

Đáp án chuẩn

Biểu đồ cơ câu GDP thế giới theo ngành kinh tế năm 2000 và năm 2019. Nhận xét sự thay đổi tỉ trọng của ngành dịch vụ.