PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

I. Đất và lớp vỏ phong hóa

CH1: Dựa vào hình 14.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Trình bày khái niệm về đất.

- Phân biệt đất và lớp vỏ phong hóa.

II. Các nhân tố hình thành đất

CH2: Dựa vào hình 14.2 và thông tin trong bài, em hãy:

- Kể tên các nhân tố hình thành đất.

- Trình bày vai trò của các nhân tố hình thành đất.

Luyện tập

CH1: Em hãy lập sơ đồ thể hiện các nhân tố hình thành đất.

CH2: Chứng minh rằng khí hậu vừa có ảnh hưởng trực tiếp, vừa có ảnh hưởng gián tiếp đến sự hình thành đất.

Vận dụng

Nhiệm vụ: Cho ví dụ cụ thể về tác động của con người đến sự hình thành và biến đổi đất ở địa phương em.

PHẦN II. ĐÁP ÁN

I. Đất và lớp vỏ phong hóa

CH1:

* Khái niệm về đất: Là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa, được đặc trưng bởi độ phì. 

* Phân biệt đất và lớp vỏ phong hóa:

  - Thành phần: 

• Đất: Các chất vô cơ, hữu cơ, nước, không khí.
• Lớp vỏ phong hóa: là kết quả của các quá trình phong hoá làm đá và khoáng vật bị biến đổi.

  - Vị trí:

• Đất: Là lớp vật chất tơi xốp ở bề mặt lục địa.
• Lớp vỏ phong hóa: Lớp sản phẩm vụn thô ở phần trên cùng của vỏ Trái Đất

II. Các nhân tố hình thành đất

CH2:

Các nhân tố hình thành đất và vai trò của các nhân tố đó:

1. Đá mẹ: là những sản phẩm phong hóa, cung cấp vật chất vô cơ cho đất

 2. Địa hình:

  - Độ cao: ảnh hưởng đến quá trình hình thành đất

 - Độ dốc: địa hình dốc tầng đất thường mỏng, địa hình bằng phẳng tầng đất dày, giàu chất dinh dưỡng.

 - Hướng địa hình: ảnh hưởng đến nhiệt ẩm và mùn trong đất

 - Hình thái địa hình: nơi trũng ngập nước thường xuyên có đất khác với nơi cao ráo thoát nước tốt.

 3. Khí hậu: ảnh hưởng đến quá trình hình thành đất.

 4. Sinh vật:  hình thành, bảo vệ đất.

 5. Thời gian:  tác động của các nhân tố hình thành đất.

 6. Con người: hoạt động sản xuất khiến đất tốt lên hoặc xấu đi.

Luyện tập

CH1:

CH2: Điều kiện nhiệt ẩm làm cho đá gốc bị phá huỷ thành các sản phẩm phong hóa, rồi tiếp tục bị phong hóa thành đất => Các yếu tố khí hậu ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành đất là nhiệt và ẩm.

Thực vật sinh trưởng tốt sẽ hạn chế xói mòn đất, đồng thời cung cấp cho đất nhiều chất hữu cơ => Khí hậu ảnh hưởng gián tiếp đến sự thành tạo đất thông qua lớp phủ thực vật. 

Vận dụng

Nhiệm vụ: 

1. Tích cực:

 - Thực hiện thuỷ lợi, làm ruộng bậc thang,... làm tăng độ phì của đất.

 - Bón phân hữu cơ làm tăng độ phì của đất.

2. Tiêu cực:

 - Đốt rừng làm rẫy sẽ đẩy mạnh quá trình xói mòn, bạc màu đất.

 - Lạm dụng thuốc trừ sâu quá mức sẽ làm ô nhiễm đất, giảm độ phì tự nhiên của đất