PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

I. Phân bố dân cư

1. Tình hình phân bố dân cư trên thế giới

CH1: Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, em hãy nhận xét tình hình phân bố dân cư trên thế giới.

2. Các nhân tố ảnh hưởng đến phân bố dân cư

CH2: Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, em hãy:

- Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến sự phân bố dân cư. Lấy ví dụ minh hoạ.

- Cho biết nhân tố nào có vai trò quyết định đến phân bố dân cư. Vì sao?

II. Đô thị hóa

1. Khái niệm

CH3: Dựa vào bảng 21.1 và thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy trình bày khái niệm đô thị hóa.

II. Đô thị hóa

2. Các nhân tố tác động đến đô thị hóa

CH4: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích các nhân tố tác động đến đô thị hóa.

CH5: Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích những tác động tích cực và tiêu cực của quá trình đô thị hóa đến kinh tế, xã hội và môi trường.

Luyện tập

CH: Cho bảng số liệu sau:

a. Vẽ biểu đồ thể hiện mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.

b. Nhận xét và giải thích sự thay đổi về mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.

Vận dụng

Nhiệm vụ: Tìm hiểu ảnh hưởng của quá trình đô thị hoá đến sản xuất và sinh hoạt tại địa phương em.

PHẦN II. ĐÁP ÁN

I. Phân bố dân cư

1. Tình hình phân bố dân cư trên thế giới

CH1: Tình hình phân bố dân cư trên thế giới: không đều trong không gian và biến động theo thời gian.

 - Nơi có mật độ dân số đông dân nhất là quốc gia Mô-na-cô (Monaco): 26 338 người/km2

 - Nơi thưa dân nhất là đảo Grơn-len (Greenland - Đan Mạch): chưa đến 1 người/km2

 - Trong một lục địa, một khu vực, một quốc gia thậm chí và trong một vùng lãnh thổ của từng quốc gia, phân bố dân cư cũng không đều.

2. Các nhân tố ảnh hưởng đến phân bố dân cư

CH2:

 1. Kinh tế xã hội: trình độ phát triển lực lượng sản xuất và lịch sử khai thác lãnh thổ và chuyển cư.

 2. Tự nhiên: vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên như khí hậu, nguồn nước, đất đai, địa hình.

* Nhân tố “Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất” có vai trò quyết định đến phân bố dân cư.

II. Đô thị hóa

1. Khái niệm

CH3: Khái niệm đô thị hóa: là quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị. => Tiêu chí đánh giá: tỉ lệ dân thành thị.

II. Đô thị hóa

2. Các nhân tố tác động đến đô thị hóa

CH4:

1. Kinh tế xã hội: Trình độ phát triển kinh tế: tác động mạnh đến quá trình đô thị hoá, mang tính chất quyết định trong quá trình đô thị hoá. Đường lối và hệ thống chính sách của Nhà nước tạo điều kiện thu hút nguồn vốn trong và ngoài nước để phát triển mạng lưới đô thị.

 - Lối sống: phát triển lối sống đô thị => lối sống nông thôn ngày càng 

2. Tự nhiên:

 - Vị trí địa lí ảnh hưởng đến lịch sử hình thành và phát triển đô thị, tính chất đô thị và lối sống đô thị. 

 - Điều kiện tự nhiên: vùng có ĐKTN thuận lợi sẽ thu hút dân cư, do đó quá trình đô thị hoá diễn ra sớm hơn, quy mô lớn hơn.

CH5:

1. Tích cực:

- Đối với kinh tế - xã hội: Góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế, làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động từ khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp. 

- Đối với môi trường: Mở rộng không gian đô thị và cải thiện cơ sở hạ tầng, hình thành môi trường đô thị hiện đại, góp phần giúp người dân có điều kiện tiếp cận với các dịch vụ tiện nghỉ.

2. Tiêu cực:

- Đối với kinh tế - xã hội: đẩy nhanh tập trung dân cư tại các đô thị gây quá tải cơ sở hạ tầng (giao thông, nhà ở, điện nước, y tế, giáo dục,...), phân hoá giàu nghèo giữa các vùng và tạo sức ép lên vấn đề giải quyết việc làm, quản lí hành chính và trật tự an ninh đô thị. 

- Đối với môi trường: Làm suy giảm đa dạng sinh học, thay đổi địa hình bề mặt, mực nước ngầm,... ở các đô thị.

Luyện tập

CH: 

a) Vẽ biểu đồ: 

* Nhận xét:  Châu Á là châu lục có mật độ dân số cao nhất kể từ năm 1950 – 2020. Châu Đại Dương là châu lục có mật độ dân số thấp nhất kể từ năm 1950 – 2020. Mật độ dân số các châu lục trên thế giới đều tăng.

* Giải thích: Do ảnh hưởng của nhiều nhân tố tự nhiên và xã hội phát triển khiến cho mật độ dân số thế giới tăng nhanh từ năm 1950 đến năm 2020; tác động của quá trình đô thị hóa khiến cho số dân tăng nhanh.

Vận dụng

Nhiệm vụ: Em có thể tìm hiểu quá trình đô thị hóa thông qua các báo cáo dân số của tỉnh.