BÀI 2. NHỮNG Ô CỬA NHÌN RA CUỘC SỐNG

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Câu 1: Phân tích lỗi câu mơ hồ trong các trường hợp sau và nêu cách sửa:

a. Ba cô gái sống gần nhà tôi vừa trúng số tối qua.

b. Chị ấy đã gặp con.

c. Cả nhà hát say sưa theo tiếng đàn vĩ cầm.

d. Nó khoe với tôi chiếc xe đạp mới mua hôm qua.

e. Tuần trước, tôi nhìn thấy anh ấy trên đường đến thư viện.

f. Hôm qua, tôi rất bất ngờ về món quà của cô ấy.

Soạn rút gọn: 

a, Ba cô gái sống gần nhà tôi vừa trúng số tối qua.

→ Mơ hồ từ vựng: bố của cô gái sống gần nhà tôi tối quan vừa trúng số.

b. Chị ấy đã gặp con.

→ Mơ hồ từ vựng: Chị ấy đã gặp đứa con của chị ấy.

c. Cả nhà hát say sưa theo tiếng đàn vĩ cầm.

→ Mơ hồ logic: Cả nhà say sưa nghe tiếng đàn vĩ cầm.

d. Nó khoe với tôi chiếc xe đạp mới mua hôm qua.

→ Nó khoe với tôi về chiếc xe đạp mà nó mới mua hôm qua

e. Tuần trước, tôi nhìn thấy anh ấy trên đường đến thư viện.

→ Mơ hồ cấu trúc: Tuần trước, tôi nhìn thấy anh ấy khi tôi trên đường đến thư viện.

g. Hôm qua, tôi rất bất ngờ về món quà của cô ấy.

→ Mơ hồ cấu trúc: Hôm qua, tôi rất bất ngờ về món quà mà cô ấy tặng tôi.

Câu 2: Chỉ ra điểm chung về lỗi mơ hồ trong những câu dưới đây và đề xuất phương án sửa phù hợp:

1. Đây là phương thuốc độc nhất trên đời.

2. Cây khế đầu hè đã chết rồi.

Soạn rút gọn: 

Điểm chung: đều mơ hồ từ vựng.

a. Từ "độc nhất" có hai nghĩa. Một có nghĩa là có một trên đời; hai có nghĩa là mang độc tính cao, có thể gây chết người

→ Sửa: Đây là phương thuốc quý hiếm nhất trên đời.

b. Từ "đầu hè" có hai nghĩa. Một có nghĩa chỉ thời gian; hai có nghĩa chỉ địa điểm

→ Cây khế đầu hè năm ngoái đã tàn lụi rồi.

Câu 3: Sưu tầm ít nhất ba câu mơ hồ về nghĩa và nêu cách sửa.

Soạn rút gọn: 

Bún chả ngon -> Bún chả quán này ăn không ngon

Sách không hay -> Nội dung của quyển sách không hay.

Ba con chim nhà tôi đang bay -> Bố của con chim nhà tôi đang bay.

Câu 4: Đọc đoạn trích sau:

Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.

Nắng xuống, trời lên sâu chót vót.

Sông dài, trời rộng, bến cô liêu.

(Huy Cận, Tràng giang)

a. Theo bạn, dòng thơ in đậm ở trên có thể được hiểu theo những cách nào?

b. Đây có phải là lỗi câu mơ hồ không? Vì sao?

Soạn rút gọn:

a. 2 cách hiểu: 

Cách 1: Không có tiếng chợ chiều, phủ định dấu hiệu của sự sống 

Cách 2: Đâu đó có tiếng chợ chiều từ xa vọng lại trong không gian không xác định.

b. Đây không phải là lỗi câu mơ hồ. Câu được được tác giả cố ý viết với nhiều cách hiểu khác nhau nhằm mục đích tu từ.

Từ đọc đến viết: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về vai trò của ước mơ trong cuộc sống con người. Sau đó kiểm tra lại để đảm bảo đoạn văn không mắc lỗi câu mơ hồ.

Soạn rút gọn:

Gợi ý vai trò của ước mơ:

Thứ nhất, ước mơ là kim chỉ nam cho cuộc sống. 

Thứ hai, ước mơ giúp con người có thêm động lực để phát triển bản thân. 

Thứ ba, ước mơ góp phần tạo nên những giá trị tốt đẹp cho xã hội.