Ngày soạn……………….………………..Ngày dạy……………………….. TIẾT 46 - BÀI 23: KINH TẾ ,VĂN HOÁ THẾ KỈ XVI-XVIII I- KINH TẾ I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - HS biết:Tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời kì này. - HS hiểu: Tại sao có sự phát triển đó - HS vận dụng: Đánh giá tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời kì này. 2.Kĩ năngg: Biết xác định trên bản đồ Việt Nam, các làng thủ công nổi tiếng, các đô thị quan trọng Đàng trong, Đàng ngoài. So sánh,phân tích,phản biện,khái quát hóa 3.Tư tưởng,thái độ - Nhận rõ tiềm năng kinh tế của đất nước, tinh thần lao động cần cù sáng tạo của nhân dân ta thời bấy giờ. 4. Định hướng năng lực được hình thành: - Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán. - Năng lực chuyên biệt: Tư duy nghiên cứu khoa học lịch sử, tái hiện sự kiện, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh, mô hình, video clip… II. PHƯƠNG PHÁP - Trực quan,tổ chức các hoạt động nhóm,cá nhân,tập thể cho HS III. CHUẨN BỊ 1.Giáo viên - Chương trình giáo dục,Hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng - Sách giáo khoa, sách giáo viên, vở bài tập - Bảng phụ, : Bản đồ Việt Nam. Một số tranh ảnh về bến cảng Kinh Kì, Hội An, Phố Hiến. 2. Học sinh - Chuẩn bị theo sự hướng dẫn của GV IV.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài củ • Thuật lại cuộc chiến tranh Trịnh Nguyễn. • Phân tích hậu quả của 2 cuộc chiến tranh Nam - Bắc Triều, Trịnh – Nguyễn? 3. Bài mới Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung kiến thức cần đạt HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (2’) Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử GV: Có sự khác nhau rất rõ rệt giữa nền kinh tế nông nghiệp đàng ngoài nà đàng trong .Vậy tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời kì này như thế nào?cô trò chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức (20’) Mục tiêu: - HS biết:Tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời kì này. - HS hiểu: Tại sao có sự phát triển đó - HS vận dụng: Đánh giá tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời kì này. Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử Hoạt động của Thầy Hoạt động của HS Kiến thức cần đạt Hỏi: Hải so sánh kinh tế sản xuất nông nghiệp giữa Đàng trong và Đàng ngòai? GV chia bảng làm 2 phần hướng dẫn học sinh so sánh. Hỏi: ở Đàng ngòai Chúa Trịnh có quan tâm đến phát triển nông nghiệp không? Hỏi : Cường hào đem cầm bán ruộng công đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nông dân như thế nào? Kể tên một số vùng nhân dân gặp khó khăn? Hỏi: Ở Đàng trong Chúa Nguyễn có quan tâm đến sản xuất không? Nhằm mục đích gì? Hỏi: chúa Nguyễn có biện pháp gì để khuyến khích khai hoang? Hỏi: Kết quả của chính sách đó? Hỏi: Chúa Nguyễn đã làm gì để mở rộgn đất đai, xây dựng cát cứ? Hỏi: Phủ gia định gồm có mấy ding? Thuộc những tỉnh nào hiện nay? Yêu cầu HS chỉ trên bản đồ Việt Nam ngày nay vị trí các địa danh nói trên. Hỏi: Hãy phân tích tính tích cực của chúa Nguyễn trong việc phát triển nông nghiệp?. Hỏi: sự phát triển sản xuất có ảnh hưởng như thế nào đến tình hình xã hội? Hỏi: nhận xét sự khác nhau giữa kinh tế nông nghiệp Đàng Ngoài và Đàng trong? Hỏi: Nước ta có những ngành nghề thủ công nào tiêu biểu? Hỏi: Ở Thế kỉ XVII, thủ công nghiệp phát triển như thế nào? GV cần nhấn mạnh 2 nghề thủ công tiêu biểu nhất thời bấy giờ là Gồm Bát Tràng và đường. Yêu cầu HS nhận xét hình H.51 về sản phẩm gốm Bát Tràng. GV nhấn mạnh viêc xuất hiện nhiều mặt hàng thủ công có giá trị được sản xuất ở các làng thủ công là những trung tâm thủ công nghiệp góp phần phát triển kinh tế đất nước. Yêu cầu HS kể tên những làng thủ công có Tiếng ở nước ta thời xưa và hiện nay mà em biết (cho HS đánh dấu vị trí trên bản đồ). Hỏi: Họat động thương nghiệp phát triển như thế nào? Hỏi: Nhận xét vê các chợ? Xuất hiện nhiều chợ chứng tỏ điều gì? Hỏi: Em có nhận xét gì về các phố phường? GV có thể cho HS xem đạon băng về 36 phố phường và chợ ngày nay. Cho HS nhận xét về đạon băng đó. Hỏi: Nơi em ở có những chợ, phố nào? Hỏi: Chúa Trịnh, chúa Nguyễn có thái độ như thế nào trong việc buôn bán với người nước ngòai? Hỏi :Vì sao Hội An trở thành thương cảng lớn nhất ở đàng trong? Nhận xét H52 trong SGK? (phố xá đông đúc tấp nập, nhộn nhịp thuyền bè qua lại, đông đúc thuận lợi và rất gần bờ) Hỏi: Vì sao đến giai đọan sau, Chính quyền Trịnh, Nguyễn chủ trương hạn chế ngọai thương? HS so sánh - Chúa Trịnh không chăm lo khai hoang, tổ chức đê điều. - Ruộng đất công bị cường hào đem cầm bán. Nông dân không có ruộng cày cấy nên: + Mất mùa đói kém xảy ra dồn dập + Nhiều người bỏ làng đi nơi khác Chúa Nguyễn ra sức khai thác vùng Thuận Quảng để củng cố xây dựng cát cứ. - Mục đích: Xây dựng kinh tế giàu mạnh để chống đối lại họ Trịnh. - Cung cấp công cụ, lương ăn, lập thành làng ấp. - Ở thuận hóa chiêu tập dân lưu vong, tha tô thuế binh bdịch 3 năm, khuyến khích họ trở về quê cũ làm ăn. - Số dân đinh tăng 126.857 suất. - Số ruộng đất tăng 265.507 mẫu. - Đạt phủ Gia Định, mở rộng xuống vùng đất Mỹ Tho, Hà Tiên. - Lập thôn xóm mới ở đồng bằng sống Cửu Long. Gồm 2 dinh: - Dinh Trấn Biên (Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Nình Dương, Bình Phước) - Lợi dụng thành quả lao động để chống đối lại họ Trịnh, song những biện pháp chúa Nguyễn thi hành có tác dụng thúc đẩy nông nghiệp Đàng trong phát triển mạnh (nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long năng suất lúa rất cao) - Hình thành tầng lớp địa chủ lớn chiếm đọat ruộng đất. Nhưng nhìn chung đời sống nhân dân vẫn ổn định. - Đàng ngoài ngừng trệ - Đàng trong còn phát triển - Dệt lụa, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy … - Làng thủ công mọc lên ở nhiều nơi (SGK đã ghi rõ). - HS thảo luận. Hai chiếc bình gốm rất đẹp: men trắng ngà, hình khối và đường nét hoài hòa cân đối. Đây là một trong những sản phẩm được người nước ngoài rất thích. Gốm Bát Tràng, Phường Yên Thái, Phường Nghi Tàm… Xuất hiện nhiều chợ, phố xá và các đô thị. Việc buôn bán trao đổi hàng hóa rất phát triển. HS đọc “một số người phương tây…” - Đẹp, rộng, lát gạcg. - Phố phường xếp theo ngành hàng. Ban đầu tạo điều kiện cho thương nhân Châu Au, Châu Á vào buôn bán mở cửa hàng  để nhờ họ mua vũ khí. - Về sau: Hạn chế ngọai thương. + Vì đây là trung tâm buôn bán trao đổi hàng hóa. + Gần biển thuận lợi cho các thuyền buồm nước ngòai ra vào Họ sợ người phương Tây có ý đồ xâm chiếm nước ta. 1) Nông nghiệp * Đàng ngòai - Kinh tế nông nghiệp giảm sút. - Đời sống nông dân đói khổ * Đàng trong: - Khuyến khích khai hoang. - Đặt phủ gia định, lập làng sớm mới. 2) Sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán - Thủ công nghiệp phát triển, xuất hiện các làng thủ công. Thương nhgiệp: - Xuất hiện nhiều chợ, phố xá và các đô thị. Hạn chế ngọai thương HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10') Mục tiêu: Luyện tập củng cố nội dung bài học Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử Chọn đáp án đúng nhất : a. Điểm mới nhất của kinh tế nước ta thế kỉ XVIII A. xuất hiện các làng nghề thủ công B . xuất hiện các chợ C . xuất hiện đô thị D . cả 3 đáp án trên đều đúng b. Hãy nối các làng nghề với địa danh sao cho phù hợp Làng nghề Địa danh Gốm Bát Tràng Dệt lụa La Khê đường trắng Hà Đông Quảng Nam HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’) Mục tiêu: Vận dụng làm bài tập Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử ? Vì sao đến nửa đầu thế kỉ XVIII,kinh tế nông nghiệp ở Đàng trong còn có điều kiện phát triển? HOẠT ĐỘNG 5: Hoạt động tìm tòi và mở rộng (2’) Mục tiêu: Tìm tòi và mở rộng kiến thức, khái quát lại toàn bộ nội dung kiến thức đã học Phương pháp dạy học: Dạy học nhóm; dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dung trực qua Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, quan sát tranh ảnh lịch sử, nhận xét nhân vật lịch sử, sử dụng lược đồ lịch sử Vẽ sơ đồ tư duy khái quát lại nội dung bài học 4. Hướng dẫn về nhà Bài vừa học - Học bài theo SGK và làm vở bài tập Chuẩn bị bài tiếp theo - Tìm hiểu phần II : Tôn giáo Sự ra đời của chữ quốc ngữ Văn học và nghệ thuật dân gian