BÀI 12. LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ

MỞ ĐẦU

Nguyên tử hydrogen và chlorine dễ dàng kết hợp để tạo thành phần tử hydrogen chloride (HCl), liên kết trong trường hợp này có gì khác so với liên kết ion trong phân tử sodium chloride (NaCl)?

Giải nhanh:

Liên kết trong trường hợp này là liên kết cộng hóa trị, giữa hai nguyên tử có một cặp electron dùng chung còn liên kết trong NaCl được tạo thành nhờ lực hút tĩnh điện của các ion mang điện tích trái dấu.

I. SỰ TẠO THÀNH KIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ

Hoạt động: Lắp ráp mô hình một số phân tử

Chuẩn bị: Bộ lắp ráp mô hình các phân tử CH₄, C₂H₄, C₂H₂, C₂H₅OH, CH₃COOH.

Tiến hành:

- Chọn hình cầu có màu sắc khác nhau đại diện cho nguyên tử C, O, H.

- Lắp các hình cầu và que nối theo mẫu (Hình 12.8).

Quan sát mô hình và cho biết số liên kết đơn, liên kết đôi, liên kết ba trong mỗi phân tử.

Giải nhanh:

- Phân tử CH₄ có 4 liên kết đơn.

- Phân tử C₂H₄ có 4 liên kết đơn + 1 liên kết đôi.

- Phân tử C₂H₂ có 2 liên kết đơn + 1 liên kết ba.

- Phân tử C₂H₅OH có 8 liên kết đơn.

- Phân tử CH₃COOH có 6 liên kết đơn + 1 liên kết đôi.

Câu hỏi 1: Viết công thức electron, công thức cấu tạo và công thức Lewis của các phân tử:

a) Bromine (Br₂).                                  b) Hydrogen sulfide (H₂S).

c) Methane (CH₄)                                 d) Ammonia (NH₃)

e) Ethene (C₂H₄)                                   g) Ethyne (C₂H₂)

Giải nhanh:

II. ĐỘ ÂM ĐIỆN VÀ LIÊN KẾT HÓA HỌC

Câu hỏi 2:Dựa vào giá trị độ âm điện trong bảng 6.2, dự đoán loại liên kết (liên kết cộng hóa trị phân cực, liên kết cộng hóa trị không phân cực, liên kết ion) trong các phân tử: MgCl₂, AlCl₃, HBr, O₂, H₂, NH₃

Giải nhanh:

- MgCl₂: liên kết ion.

- AlCl₃: liên kết cộng hóa trị có cực

- HBr: liên kết cộng hóa trị có cực

- O₂: liên kết cộng hóa trị không cực

- H₂: liên kết cộng hóa trị không cực

- NH₃: liên kết cộng hóa trị không cực

III. MÔ TẢ LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ BẰNG SỰ XEN PHỦ CÁC ORBITAL NGUYÊN TỬ

Câu hỏi 3:Sự hình thành liên kết σ và liên kết π khác nhau như thế nào?

Giải nhanh:

- Liên kết π: trục của các orbital tham gia liên kết song song với nhau và vuông góc với đường nối tâm của hai nguyên tử liên kết, được gọi là sự xen phủ bên.

- Liên kết σ: các orbital xen phủ với nhau theo trục liên kết, gọi là xen phủ trục.

Câu hỏi 4:Số liên kết σ và π có trong phân tử C₂H₄ lần lượt là

A. 4 và 0.          B. 2 và 0.            C. 1 và 1.             D. 5 và 1.

Giải nhanh:

Chọn D.

IV. NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ

Câu hỏi 5:Năng lượng liên kết là gì? Năng lượng liên kết của phân tử Cl₂ là 243 kJ/mol cho biết điều gì?

Giải nhanh:

- Là năng lượng cần thiết để phá vỡ một liên kết hóa học trong phân tử ở thể khí thành các nguyên tử ở thể khí.

- Cho biết để phá vỡ 1 mol liên kết Cl-Cl thành các nguyên tử Cl và Cl ở thể khí cần năng lượng là 243  kJ.

Câu hỏi 6:Dựa vào giá trị năng lượng liên kết ở Bảng 12.2, hãy chọn phương án đúng khi so sánh độ bền liên kết giữa Cl₂, Br₂ và I­₂.

A. I­₂ > Br₂ > Cl₂.

B. Br₂ > Cl₂ > I₂.

C. Cl₂ > Br₂ > I₂

D. Cl₂ > I₂ > Br₂.

Giải nhanh:

Chọn C.