Slide bài giảng sinh học 10 chân trời bài 21: Công nghệ tế bào

Tóm lược nội dung

BÀI 21 - CÔNG NGHỆ TẾ BÀO

MỞ ĐẦU

Câu 1: Các phương pháp lai tạo giống vật nuôi và cây trắng truyền thông tạo ra các cá thể con mang những đặc tính di truyền giống bố mẹ và những đặc điểm sai khác so với bố mẹ. Vậy, để tạo ra hàng loạt cây trắng từ một phân cơ thể (mô hoặc tế bào) và mang đặc điểm giống hệt cơ thể bố. mẹ thì người ta thường đùng phương pháp nào? Tại sao?

Trả lời rút gọn:

Người ta sử dụng công nghệ tế bào để nhân bản vô tính vật nuôi và cây trồng. Phương pháp này dựa trên tính toàn năng, nguyên lý phân chia và biệt hóa của tế bào để tạo ra sản phẩm là các dòng tế bào, cơ quan, và cơ thể với số lượng lớn.

I. CÔNG NGHỆ TẾ BÀO LÀ GÌ?

Câu 1: Quan sát Hình 21.1 và 21.2 hãy cho biết thế nào là công nghệ tế bào.

Trả lời rút gọn:

Công nghệ tế bào là quy trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô trên môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.

Luyện tập: Nêu những thành tựu của công nghệ tế bào mà em biết.

Trả lời rút gọn:

Nhân bản vô tính cừu Dolly và giống cây dược liệu quý, cây ăn quả tốt, cây cảnh có giá trị cao.

Câu 2: Cơ sở khoa học của công nghệ tế bào là gì?

Trả lời rút gọn:

Cơ sở khoa học của công nghệ tế bào dựa trên tính toàn năng, khả năng biệt hóa và phân biệt hóa, khả năng phân chia và điều khiển sự biệt hóa bằng môi trường, đặc biệt là hormone sinh trưởng.

Câu 3: Quan sát Hình 21.2 và 21.3, cho biết nguyên lí để thực hiện công nghệ tế bào là gì?

Trả lời rút gọn:

Nguyên lý của công nghệ tế bào là tách mô hoặc tế bào và nuôi chúng trong môi trường thích hợp để phát triển thành cơ quan hoặc mô cơ thể.

Câu 4: Quan sát hình 21.3 và 21.4 cho biết tính toàn năng của tế bào là gì. Tính toàn năng của tế bào thực vật và tế bào động vật giống hay khác nhau?

Trả lời rút gọn:

Tính toàn năng của tế bào quy định tất cả đặc tính của sinh vật. Tế bào thực vật có thể tạo ra cá thể mới từ một mô hoặc tế bào ban đầu, trong khi động vật có khả năng tạo ra tế bào mới giống nhau hoặc biệt hóa thành các tế bào trưởng thành.

II. CÔNG NGHỆ TẾ BÀO THỰC VẬT

Câu 5: Hãy cho biết mô sẹo có thể phát triển thành bộ phận nào của cây con?

Trả lời rút gọn:

Mô sẹo có thể phát triển thành tất cả các bộ phận của cây con để tạo thành cây con hoàn chỉnh.

Câu 6: Trình bày tóm tắt quy trình thực hiện nhân giống vây trồng bằng công nghệ tế bào thực vật.

Trả lời rút gọn:

Quy trình nhân giống cây trồng bằng công nghệ tế bào thực vật:

- Tách và nuôi cấy mô phân sinh.

- Nuôi cấy mô sẹo thành cơ thể mới.

- Nuôi trồng cây con trong môi trường thực địa.

III. CÔNG NGHỆ TẾ BÀO ĐỘNG VẬT

Câu 7: Quan sát hình 21.6 và trình vày quy trình nhân bản vô tính vật nuôi.

Trả lời rút gọn:

Quy trình nhân bản vô tính vật nuôi:

- Xử lý tế bào.

- Dung hợp.

- Nuôi cấy tế bào lai.

- Tạo cơ thể mới.

Câu 8: Quan sát Hình 21.7 và cho biết thế nào là cấy truyền phôi động vật.

Trả lời rút gọn:

Công nghệ cấy truyền phôi bò là quá trình nuôi cấy và đưa phôi từ bò mẹ này vào bò mẹ khác để tạo ra cá thể bò mới.

Câu 9: Trình bày sơ đồ quy trình cấy truyền phôi động vật.

Trả lời rút gọn:

Bước 1: Tách phôi từ động vật cho phôi.

Bước 2: Tác động vào phôi trước khi cấy vào tế bào nhận.

Bước 3: Cấy phôi vào tử cung của động vật nhận để mang thai và sinh con.

Luyện tập: Trong thực tế , đã có những thành tựu công nghệ tế bào động vật nào được đưa vào ứng dụng và sản xuất?

Trả lời rút gọn:

Những ứng dụng của công nghệ tế bào động vật:

- Ghép da từ một phần da của bệnh nhân bị tổn thương.

- Ghép nội tạng từ mô nội tạng của lợn.

- Sản xuất trứng có khả năng chữa bệnh Wolman từ gà chuyển gene, và sữa chữa bệnh suy giảm antithrombin alfa từ dê chuyển gene.

Vận dụng: Hãy tìm hiểu về một thành tựu của công nghệ tế bào thực vật hoặc động vật. Đánh giá tính hiệu quả của việc ứng dụng thành tựu đó trong đời sống.

Trả lời rút gọn:

Thành tựu của công nghệ tế bào thực vật hoặc động vật: Sử dụng nuôi cấy mô để nhân nhanh các giống cây trồng. Đây là một quá trình công nghệ cao giúp người trồng có các giống cây trồng sạch bệnh, thu hoạch đồng loạt và chất lượng ổn định để xuất khẩu với số lượng lớn.