Soạn giáo án toán 3 Cánh diều bài Diện tích hình chữ nhật. diện tích hình vuông (2 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: HS tiếp cận với việc tính diện tích hình chữ nhật, diện tích hình vuông đồng thời kích thích sự tìm tòi khám phá của HS.

b. Cách thức thực hiện

HS chơi trò “Đố bạn”

- GV trình chiếu tranh:

- GV chia lớp thành các nhóm 4 bạn:

+ Quan sát tranh và nói cho bạn nghe thông tin về bức tranh.

+ Nhóm này chỉ vào một hình bất kì trong tranh rồi đố nhóm kia tính được diện tích của hình đó.

- GV mời đại diện HS trả lời.

- GV nhận xét, kết luận.

- GV nhấn mạnh cho HS: Để tính diện tích mỗi hình, ta có thể dùng phép nhân cho nhanh.

Ví dụ hình A: có tất cả 5 x 2 = 10 hình vuông 1 cm².

- GV giới thiệu bài: Những hình các em vừa tính diện tích đều có dạng hình chữ nhật, hình vuông. Các hình này đặt trên lưới ô vuông nên chúng ta dễ dàng tính được diện tích. Còn đối với những hình chữ nhật, hình vuông bất kì mà chưa có sẵn lưới ô vuông, chúng mình có tính được diện tích của những hình như thế không?  

- GV gợi vấn đề và dẫn dắt vào bài học: Diện tích hình chữ nhật. Diện tích hình vuông.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Khám phá quy tắc tính diện tích hình chữ nhật.

a. Mục tiêu: HS khám phá được cách tính diện tích hình chữ nhật bằng quy tắc.

b. Cách thức thực  hiện

- GV chia lớp thành các nhóm 4 bạn:

+ Mỗi nhóm có một mảnh giấy hình chữ nhật với các cạnh có thể là 5 cm và 2 cm; 4 cm và 3 cm; 6 cm và 4 cm, … và một lưới ô vuông.

+ Đo chiều dài và chiều rộng của mảnh giấy hình chữ nhật.

+ Dùng lưới ô vuông để tính diện tích mảnh giấy hình chữ nhật.  

+ Thảo luận: tìm mối liên hệ giữa diện tích mảnh giấy với chiều dài và chiều rộng của mảnh giấy đó.

+ Mỗi nhóm ghi lại kết quả vào bảng con.

Ví dụ:

- GV mời đại diện HS trả lời.

- GV mời đại diện HS trả lời: mối liên hệ giữa diện tích mảnh giấy với chiều dài và chiều rộng của mảnh giấy đó.

- GV chốt lại: Mảnh giấy hình chữ nhật gồm 10 ô vuông. Diện tích mỗi ô vuông là 1 cm². Diện tích mảnh giấy là 10 cm². Liên hệ với chiều dài và chiều rộng của mảnh giấy ta thấy .

Vậy, diện tích mảnh giấy hình chữ nhật bằng chiều dài nhân chiều rộng.

- GV chốt quy tắc: Muốn tính diện tích hình chữ nhật ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng (cùng đơn vị đo).

2. Khám phá quy tắc tính diện tích hình vuông.

a. Mục tiêu: HS khám phá được cách tính diện tích hình vuông bằng quy tắc.

b. Cách thức thực hiện:

- GV chia lớp thành các nhóm 4 bạn:

+ Mỗi nhóm có một mảnh giấy hình vuông với các cạnh có thể là 5 cm; 4 cm; 6 cm, … và một lưới ô vuông.

+ Đo cạnh của mảnh giấy hình vuông.

+ Dùng lưới ô vuông để tính diện tích mảnh giấy hình vuông.  

+ Thảo luận: tìm mối liên hệ giữa diện tích mảnh giấy với cạnh của mảnh giấy đó.

+ Mỗi nhóm ghi lại kết quả vào bảng con.

Ví dụ:

- GV mời đại diện HS trả lời.

- GV mời đại diện HS trả lời: mối liên hệ giữa diện tích mảnh giấy với cạnh của mảnh giấy đó.

- GV chốt lại: Mảnh giấy hình vuông gồm 16 ô vuông. Diện tích mỗi ô vuông là 1 cm². Diện tích mảnh giấy là 16 cm². Liên hệ với chiều dài và chiều rộng của mảnh giấy ta thấy 16 = 4 x 4.

Vậy, diện tích mảnh giấy hình vuông bằng cạnh nhân cạnh.

- GV chốt quy tắc: Muốn tính diện tích hình vuông ta lấy độ dài một cạnh nhân với chính nó.

3. Cách tính diện tích hình chữ nhật, diện tích hình vuông.

a. Mục tiêu: HS hiểu và ghi nhớ được công thức tính diện tích hình chữ nhật, diện tích hình vuông.

b. Cách thực hiện:

- GV chốt lại quy tắc tính diện tích hình chữ nhật: Muốn tính diện tích hình chữ nhật ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng (cùng đơn vị đo).

- GV chốt lại quy tắc tính diện tích hình vuông: Muốn tính diện tích hình vuông ta lấy độ dài một cạnh nhân với chính nó.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp:

+ Nói lại cho bạn nghe 2 quy tắc trên.

+ Tự lấy ví dụ về chiều dài, chiều rộng hình chữ nhật rồi tính diện tích; về cạnh hình vuông rồi tính diện tích hình vuông.

- GV nhận xét, kết luận.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS luyện tập tính diện tích hình chữ nhật và diện tích hình vuông theo quy tắc và vận dụng trong một số tình huống thực tế.   

b. Cách thức thực hiện

Bài 1. Tính diện tích mỗi hình chữ nhật sau:

- GV trình chiếu bài 1.

- GV yêu cầu HS làm bài 1.

- Yêu cầu HS trao đổi kiểm tra chéo bài của nhau.

- GV mời đại diện HS trình bày.

- GV chữa bài, chỉnh sửa lỗi sai cho HS.

- GV nhận xét, đánh giá.

Bài 2: Tính diện tích mỗi hình vuông sau:

a)                                 b)

- GV trình chiếu bài 2.

- GV yêu cầu HS thực hiện cá nhân: làm bài 1 vào vở.

- GV yêu cầu HS trao đổi vở để kiểm tra chéo với bạn bên cạnh.

- GV mời đại diện HS lên bảng trình bày.

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV chốt lại: Em hãy nhắc lại quy tắc tính diện tích hình chữ nhật, diện tích hình vuông.

Bài 3.

a) Tính diện tích thẻ thư viện sau:

b) Tính diện tích con tem sau:

- GV trình chiếu bài 3.

- GV yêu cầu HS thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Làm bài 3 vào vở.

+ Làm việc cặp đôi: Đổi vở kiểm tra chéo, nói cách làm cho bạn nghe.

- GV mời đại diện HS lên bảng trình bày.

- GV đặt câu hỏi để HS giải thích cách tìm.

- GV nhận xét, kết luận.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức về diện tích hình chữ nhật, diện tích hình vuông trong một số tình huống thực tế.

b. Cách thức thực hiện

Bài 4: Thực hành:

Sử dụng 12 mảnh giấy hình vuông diện tích 1 cm² để ghép thành các hình chữ nhật khác nhau nhưng có cùng diện tích là 12 cm².

- GV nêu bài 4.

- GV chia lớp thành các nhóm 4 bạn: Mỗi nhóm thảo luận về ghép hình theo yêu cầu bài 4.

- GV gợi ý: Muốn tính diện tích của một vật nào đó có dạng hình chữ nhật, hình vuông, đầu tiên phải nhận dạng (hình chữ nhật hay hình vuông), xác định độ dài các cạnh của hình (chú ý cùng đơn vị đo). Thực hiện:

Diện tích hình chữ nhật = chiều dài x chiều rộng

Diện tích hình vuông = cạnh x cạnh.

- GV nhận xét và tổng kết bài học.

* Củng cố dặn dò

- GV nêu câu hỏi: Buổi học hôm nay các em biết thêm điều gì mới?

- GV yêu cầu HS vận dụng kiến thức đã học để thực hành thêm các tình huống thực tế liên quan đến diện tích một hình và trình bày lại vào vở, hôm sau chia sẻ với bạn.

- HS quan sát tranh sau đó chú ý lắng nghe.

- HS thảo luận với bạn.

- HS các nhóm chơi “đố bạn”.

- HS trả lời:

+ Hình A có 10 hình vuông nên diện tích hình A là 10 cm².

+ Hình B có 15 hình vuông nên diện tích hình B là 15 cm².

+ Hình C có 9 hình vuông nên diện tích hình C là 9 cm².

+ Hình D có 16 hình vuông nên diện tích hình B là 16 cm².

+ Hình E có 9 hình vuông nên diện tích hình E là 9 cm².

- HS tập trung lắng nghe.

- HS lắng nghe và tham gia tích cực hoạt động nhóm.

- Đại diện HS trả lời.

- HS tập trung lắng nghe.

- HS ghi nhận kiến thức mới

- HS hoạt động nhóm.

- HS viết vào bảng con.

- HS trả lời.

- Đại diện HS trả lời.

- HS ghi nhận kiến thức mới.

- HS tập trung theo dõi.

- HS ghi lại quy tắc vào vở.

- HS thảo luận theo cặp.

- HS theo dõi bài 1.

- HS làm việc cá nhân: tính diện tích từng hình.

- HS kiểm tra chéo bài của bạn bên cạnh.

- HS trình bày bài làm:

a) cm²

b)  cm².

- HS quan sát bài 2.

- HS trao đổi chéo với bạn.

- HS trình bày bài làm:

a) cm²

b) cm²

- HS trả lời.

- HS theo dõi đề bài 3.

- HS làm bài 3 theo vào vở rồi trao đổi kiểm tra chéo với bạn.

- HS trả lời.

Kết quả:

a) Diện tích thẻ thư viện là:

 (cm²)

 Đáp số: 54 cm²

b) Diện tích con tem là:

 (cm²)

Đáp số 9 cm².

- HS theo dõi.

- HS thảo luận theo nhóm.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS tích cực tham gia hoạt động nhóm.

- HS trao đổi với bạn về diện tích của đồ vật mà mình đã đo được.

- HS trả lời.

- HS chú ý lắng nghe.

- HS thực hiện đo diện tích một số vật thật ở nhà.