BÀI 9. CÁC NHÓM THỦY SẢN VÀ MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC NUÔI PHỔ BIẾN

Khởi động: Các loại thủy sản gồm những nhóm nào? Ngoài phương thức nuôi thâm canh (Hình 9.1) còn phương thức nuôi thủy sản nào khác, chúng có ưu và nhược điểm gì?

Giải rút gọn:

- Các loại thủy sản gồm:

+ Thủy sản bản địa

+ thủy sản nhâp nội

+ thủy sản nước ngọt/ nước lợ/ nước mặn

- Phương thức nuôi thủy sản khác là:

+ Nuôi trồng thủy sản quảng canh:

Ưu điểm: vốn vận hành sản xuất thấp; ít chịu rủi ro; giá bán sản phẩm cao.

Nhược điểm: năng suất sản lượng thấp, quản lý và vận hành sản xuất khó khăn.

+ Nuôi trồng thủy sản bán thâm canh:

Ưu điểm: Dễ vận hành quản lý; phù hợp điều kiện kinh tế người nuôi; hiệu quả kinh tế cao 

Nhược điểm: chưa áp dụng công nghệ cao; năng suất thấp hơn 

I. PHÂN LOẠI CÁC LOÀI THỦY SẢN

Khám phá: Sắp xếp các loài thủy sản trong Hình 9.4 vào các nhóm phù hợp.

Giải rút gọn:

- Nhóm cá: cá chép (a)

- Nhóm giáp xác: cua (b)

- Nhóm thân mềm: ốc nhồi (c)

- Nhóm rong, tảo: rong sụn (d)

- Nhóm bò sát lưỡng cư: ba ba (e), ếch (g)

Khám phá: Hãy kể tên các loài thủy sản đang được nuôi ở địa phương em và sắp xếp thành các nhóm theo đặc điểm cấu tạo, tính ăn và các yếu tố môi trường.

Giải rút gọn:

- Thủy sản: Cá rô phi, cá chép, ốc, hến, ếch, cá trắm cỏ, cua đồng, cá quả, ...

- Phân loại:

+ Đặc điểm cấu tạo:

Nhóm cá: cá rô phi, cá trắm cỏ, cá chép, cá quả, ...

Nhóm giáp  xác: cua đồng

Nhóm thân mềm: ốc, hến

Nhóm bò sát lưỡng cư: ếch

+ Tính ăn

Nhóm ăn thực vật:  cá trắm cỏ

Nhóm ăn tạp: cá rô phi, ốc, hến, cá chép, cua đồng

Nhóm ăn động vật: ếch, cá quả

+ Yếu tố môi trường: Cá nhiệt đới nước ẩm: Cá rô phi, cá chép, ốc, hến, ếch, cá trắm cỏ, cua đồng, cá quả, …

II. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC NUÔI THỦY SẢN Ở VIỆT NAM

Khám phá: Nêu phương thức nuôi thủy sản đang được áp dụng phổ biến ở địa phương em. Nêu ưu và nhược điểm của phương thức đó.

Giải rút gọn:

Địa phương em nuôi trồng thủy sản thâm canh:

- Ưu điểm: 

+ Áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến trong quản lý và vận hành; 

+ Năng suất hiệu quả kinh tế cao.

- Nhược điểm: 

+ Vốn đầu tư lớn; 

+ Rủi ro lớn nếu không nắm vứng kiến thức và kĩ thuật.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Phân loại các loài thủy sản theo nguồn gốc và đặc tính sinh vật học

Giải rút gọn:

- Phân loại thủy sản theo nguồn gốc:

+ Loài thủy sản bản địa

+ Loài thủy sản nhâp nội

- Phân loại thủy sản theo đặc tính sinh vật học:

a. Đặc điểm cấu tạo:

+ Nhóm cá

+ Nhóm giáp xác

+ Nhóm thân mềm

+ Nhóm rong, tảo

+ Nhóm bò sát lưỡng cư

b. Theo tính ăn

+ Nhóm ăn thực vật

+ Nhóm ăn tạp

+ Nhóm ăn động vật

c. Theo các yếu tố môi trường

+ Loài nước ngọt, lợ, mặn

+ Cá ôn đới – nước lạnh, cá nhiệt đới – nước ẩm

Câu 2: Mô tả các phương thức nuôi trồng thủy sản phổ biến ở nước ta. Nêu ưu và nhược điểm của từng phương thức

Giải rút gọn:

- Nuôi trồng thủy sản quảng canh: là hình thức nuôi dựa thoàn toàn vào nguồn gốc thức ăn và con giống trong tự nhiên. Diên tích ao đầm nuôi thường rất lớn, ít đầu tư cơ sở vật chất, mật độ nuôi thấp

+ Ưu: vốn vận hành sản xuất thấp; ít chịu rủi ro; giá bán sản phẩm cao.

+ Nhược: năng suất sản lượng thấp, quản lý vận hành sản xuất khó khăn.

- Nuôi trồng thủy sản bán thâm canh: là phương thức nuôi trồng thủy sản trong điều kiện kiểm soát được một phần quá trình tăng trưởng và sản lượng của thủy sản, sự tăng trưởng phụ thuộc vào nguồn thức ăn tự nhiên và nhân tạo:

+ Ưu: Dễ vận hành quản lý; phù hợp điều kiện kinh tế người nuôi; hiệu quả kinh tế 

+ Nhược: chưa áp dụng công nghệ cao; năng suất thấp 

- Nuôi trồng thủy sản thâm canh: phương thức nuôi trồng thủy sản trong điều kiện kiểm soát quá trình tăng trưởng và sản lượng của thủy sản thông qua cung cấp giống nhân tạo, thức ăn công nghiệp, nguồn nước cấp và thóat chủ động:

+ Ưu: áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến trong quản lý và vận hành; năng suất và hiệu quả kinh tế cao.

+ Nhược: vốn đầu tư lớn; rủi ro lớn.

IV. VẬN DỤNG

Hãy đề xuất phương thức nuôi một loài thủy sản phù hợp với thực tiễn địa phương em.

Giải rút gọn:

Phương thức nuôi cá lóc phù hợp với thực tiễn địa phương em:

- Nuôi cá lóc trong ao lót bạt

- Nuôi cá lóc theo mô hình biofloc

- Nuôi cá lóc kết hợp với các loại cây trồng khác: