BÀI 7. BIỆN PHÁP BẢO VỆ VÀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN RỪNG.

Khởi động: Khai thác tài nguyên rừng (Hình 7.1) được thực hiện như thế nào? Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ và khai thác tài nguyên rừng hiệu quả?

Giải rút gọn:

- Khai thác tài nguyên rừng (Hình 7.1) được thực hiện bằng cách chặt, đốn cây gỗ trong rừng.

- Bảo vệ và khai thác tài nguyên rừng cần:

+ Nâng cao ý thức bảo vệ rừng

+ Trồng cây

+ Ngăn chặn các hành vi làm suy thoái tài nguyên rừng

+ Phòng chống cháy rừng

I. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ TÀI NGUYÊN RỪNG

Khám phá: Kể tên các biện pháp bảo vệ rừng phù hợp với Hình 7.2. Nêu một số hoạt động nhằm nâng cao ý thức bảo vệ rừng phù hợp với lứa tuổi học sinh.

Giải rút gọn:

+ Hình a: Phòng chống chữa cháy

+ Hình b: Ngăn chặn các hành vi làm suy thoái tài nguyên rừng

+ Hình c: Xây dựng và bảo vệ các khu bảo tồn thiên nhiên

+ Hình d: Nâng cao ý thức bảo vệ rừng

- Hoạt động nhằm nâng cao ý thức với lứa tuổi học sinh:

+ Phối hợp với gia đình, nhà trường và cộng đồng để tuyên truyền về bảo vệ rừng.
+ Tham gia trồng cây gây rừng, dọn dẹp rác thải trong rừng.

+ Phát hiện và báo cáo hành vi phá rừng, khai thác rừng trái phép.

+ Tham gia các hoạt động bảo vệ rừng do địa phương tổ chức.

II. MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC KHAI THÁC TÀI NGUYÊN RỪNG PHỔ BIẾN

Kết nối năng lực: Theo em, vì sao phương thức khái thác trắng không được áp dụng ở nơi có độ dốc cao, lượng mưa nhiều?

Giải rút gọn:

Vì:

- Gây xói mòn đất

- Nất cân bằng sinh thái

- Ảnh hưởng đến nguồn nước

- Ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên

Khám phá: Mô tả các phương thức khái thác tài nguyên rừng phù hợp với Hình 7.3.

Giải rút gọn:

- Hình a: Khai thác trắng: Hình thức khái thác được thựu hiện bằng cách chặt toàn bộ cây rừng ở một khu vực nhất định trong một mùa khai thác

- Hình b: Khai thác dần: Hình thức khai thác được thực hiện bằng cách chặt toàn bộ cây rừng ở một khu vực nhất định (khoảnh chặt), quá trình được thực hiện trong nhiều mùa khai thác (3-4 mùa) với thời gian khai thác kéo dài.

- Hình c: Khai thác chọn: hình thức khai thác được thực hiện bằng cách chọn chặt các cây đã thành thục, giữ lại các cây non, cây có phẩm chất tốt và sức sống mạnh.

III. LUYỆN TẬP 

Câu 1: Mô tả một số biện pháp bảo vệ tài nguyên rừng.

Giải rút gọn:

- Nâng cao ý thức bải vệ rừng

- Trồng cây mới

- Ngăn chặn các hành vi làm suy thoái tài nguyên rừng

- Phòng chống cháy rừng

- Xây dựng và bảo vệ các khu bảo tồn thiên nhiên

- Có chính sách và luật bảo vệ, phát triển rừng một cách đồng bộ, phù hợp và hiệu quả.

Câu 2: So sánh ba phương thức khai thác rừng (khai thác trắng, khai thác dần, khai thác chọn). Theo em, cần phải làm gì để rừng nhanh phục hồi sau khai thác.

Giải rút gọn:

1. Khai thác trắng:

- Ưu điểm: Thu hoạch lượng gỗ lớn trong thời gian ngắn.; Dễ dàng vận chuyển.

- Nhược điểm:

+ Gây xói mòn đất, mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng đến nguồn nước và cảnh quan thiên nhiên.

2. Khai thác dần:

- Ưu điểm: Ít ảnh hưởng đến môi trường hơn so với khai thác trắng;  Đảm bảo tính bền vững trong khai thác rừng.

- Nhược điểm: Thu hoạch lượng gỗ ít hơn so với khai thác trắng và Thời gian khai thác kéo dài.

3. Khai thác chọn:

- Ưu điểm: Giữ lại các cây rừng có giá trị, đảm bảo tái sinh rừng tự nhiên, Ít ảnh hưởng đến môi trường.

- Nhược điểm: Thu hoạch lượng gỗ ít hơn so với khai thác trắng và khai thác dần. Chi phí khai thác cao hơn.

          Giải pháp giúp rừng nhanh phục hồi sau khai thác:

- Áp dụng phương thức khai thác rừng phù hợp

- Trồng rừng sau khai thác

- Bảo vệ rừng sau khai thác

- Nâng cao ý thức bảo vệ rừng cho người dân

- Nghiên cứu khoa học về bảo vệ và phát triển rừng

IV. VẬN DỤNG

Hãy đề xuất phương thức khai thác phù hợp đối với rừng trồng, rừng phòng hộ và rừng đặc dụng. Giải thích vì sao?

Giải rút gọn:

1. Rừng trồng: Khai thác chọn.

+ Rừng trồng được đầu tư trồng và chăm sóc nên cần bảo vệ để khai thác lâu dài.

+ Khai thác chọn giúp giữ lại những cây rừng có giá trị, đảm bảo tái sinh rừng tự nhiên.

+ Ít ảnh hưởng đến môi trường.

2. Rừng phòng hộ: Khai thác dần.

+ Rừng phòng hộ có chức năng quan trọng trong việc bảo vệ môi trường, chống xói mòn đất, lũ lụt, hạn hán.

+ Khai thác dần giúp duy trì chức năng phòng hộ của rừng.

+ Ít ảnh hưởng đến môi trường.

3. Rừng đặc dụng: Hạn chế khai thác.

+ Rừng đặc dụng có giá trị đặc biệt về khoa học, lịch sử, văn hóa, du lịch.

+ Cần bảo vệ nguyên vẹn giá trị của rừng đặc dụng.

+ Chỉ khai thác khi có nhu cầu thiết yếu và được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.