BÀI 19: QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT VÀ CƠ GIỚI HÓA TRONG TRỒNG TRỌT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quy trình trồng trọt là gì, gồm những bước cơ bản nào? Con người đã sử dụng những loại máy móc thiết bị gì trong trồng trọt? Mục đích của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt 

Giải nhanh: 

- Là chuỗi công việc được tiến hành theo một trình tự nhất định khi trồng trọt. 

- Gồm 4 bước: làm đất, bón phân lót; gieo hạt, trồng cây con; chăm sóc, phòng trừ sâu, bệnh và thu hoạch

- Máy làm đất, máy cày, máy cấy, máy gặt,…

- Tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, hướng tới phát triển nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và thân thiện môi trường, giảm sức lao động ở người.

I. QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

Khám phá 1: Quan sát Hình 19.1, kết hợp với kinh nghiệm của bản thân, em hãy nêu các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt và ý nghĩa của từng bước.

Giải nhanh: 

- Bước 1: Làm đất, bón phân lót: đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng , diệt cỏ dại và mầm mống sâu bệnh, tạo điều kiện cây phát triển tốt. 

- Bước 2: Gieo hạt, trồng cây con

- Bước 3: Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh: đảm bảo cây trồng sinh trưởng, phát triển khỏe mạnh, năng suất và chất lượng sản phẩm cao.

- Bước 4: Thu hoạch

Kết nối năng lực 1: 

1. Mô tả kĩ thuật làm đất cho một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em.

2. Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về kĩ thuật làm đất trồng cây trong nhà có mái che.

Giải nhanh: 

1. - Cày đất: dùng máy xới đất.

- Bừa đất: dùng máy làm phẳng mặt ruộng

2. Làm đất trồng cây cảnh trong chậu

- Chuẩn bị: đất màu, xơ dừa, trấu, tro, cỏ khô và phân bón.

- Thực hiện: Lấy tỷ lệ đất trồng 1:1; xơ dừa 1/6, trấu 1/6, tro 1/6. Sau đó trộn đều chúng và đem đi trồng.

Khám phá 2: Em hãy mô tả các công việc chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh cho một đối tượng cây trồng mà em biết.

Giải nhanh: 

Cây cà chua:

- Kỹ thuật chăm sóc:

+ Tưới nước: Sau khi trồng, tưới liên tục trong 1 tuần, mỗi ngày 1 lần vào buổi sáng. Sau khi cây bén rễ thì 2 – 3 ngày 1 lần. Cành lá phát triển nhiều, lượng nước tưới mỗi lần tăng. 

+ Vun xới: lần thứ nhất sau khi trồng khoảng 8 – 10 ngày và lần thứ 2 cách lần thứ nhất 1 tuần.

+ Làm giàn: làm sau khi cây ra chùm hoa thứ nhất. 

+ Bấm ngọn và tỉa cành: tập trung chất dinh dưỡng nuôi quả. 

- Phòng trừ sâu, bệnh hại:

Khám phá 3: Theo em, nếu thu hoạch không đúng thời điểm (sớm hoặc quá muộn) sẽ ảnh hưởng như thế nào đến số lượng và chất lượng sản phẩm trồng trọt?

Giải nhanh: 

- Thu hoạch quá chín dẫn đến hao hụt, sản phẩm bị rụng nhiều, dễ bị dập, nát...

- Thu hoạch sớm quá thì sản phẩm còn xanh, chất lựơng không tốt.

Kết nối năng lực 2: Tìm hiểu phương pháp thu hoạch một số loại sản phẩm trồng trọt phổ biến.

Giải nhanh: 

- Thủ công: Hái, nhổ, đào, cắt.

- Cơ giới: dùng máy thu hoạch.

II. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CƠ GIỚI HÓA TRONG TRỒNG TRỌT

Khám phá 4: Kể tên các loại máy móc sử dụng trong làm đất mà em biết. Theo em, việc sử dụng máy móc trong làm đất có vai trò gì trong trồng trọt?

Giải nhanh:

- Máy cày, máy làm đất trồng lúa. máy làm đất trồng hoa màu...

- Rút ngắn thời gian làm đất, không cần sức lao động thủ công,…

Kết nối năng lực 3: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các máy móc sử dụng trong gieo trồng và ý nghĩa của các loại máy móc đó đối với sản xuất.

Giải nhanh:

Máy cấy lúa AMS-PT-6300B gồm động cơ, bánh răng truyền lực và thiết bị máy cấy. Thiết bị máy cấy được xem là quan trọng nhất, gồm khay mạ và nĩa lấy mạ. Khi đưa máy vào ruộng, cây giống được cho lên trên khay mạ. Sau đó, khay mạ chuyển cây giống, nĩa lấy cây giống từ khay và đặt xuống đất.

Khám phá 5: Theo em, việc sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc trừ sâu, bệnh trong trồng trọt có ý nghĩa như thế nào?

Giải nhanh:

Con người không phải tiếp xúc trực tiếp với hóa chất độc hại, giảm thời gian phun mà vẫn có độ chính xác cao, làm giảm lượng thuốc dư chảy ra môi trường…

Kết nối năng lực 4: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các thiết bị sử dụng trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt.

Giải nhanh:

Máy thu hoạch lúa đa năng

- Có thể vận hành tốt trong nhiều địa hình khác nhau. 

- Công suất hoạt động lớn, đem lại hiệu quả đáng kể, tiến độ nhanh hơn, đúng thời vụ, đảm bảo được chất lượng...

- Tay lái điều khiển linh hoạt, thuận lợi.

- Vận hành máy chỉ cần một nhân công, lúa sau khi cắt được xếp ngay ngắn thành hàng, dễ dàng thu gom.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Sắp xếp các hình ảnh dưới đây theo đúng trình tự các bước trong quy trình trồng trọt.

Giải nhanh:

a-b-d-e-c

Câu 2: Nêu những ứng dụng nổi bật của cơ giới hóa trong quá trình trồng trọt đang được áp dụng ở địa phương em.

Giải nhanh:

Máy cày, bừa; máy gặt; máy cấy;…

Câu 3: Hãy chỉ ra những đặc điểm không đúng khi thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt:

a. Cơ giới hóa có thể được thực hiện ở rất nhiều khâu trong quá trình trồng trọt.

b. Cơ giới hóa trong trồng trọt có chi phí đầu tư thấp.

c. Cơ giới hóa giúp làm tăng diện tích trồng trọt.

d. Cơ giới hóa trong trồng trọt không có sự tham gia của con người.

e. Cơ giới hóa trong trồng trọt góp phần giảm tổn thất sau thu hoạch.

g. Cơ giới hóa giúp chủ động thười vụ trồng trọt.

h. Cơ giới hóa giúp giải phóng sức lao động của con người và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Giải nhanh:

b - d 

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Tìm hiểu và đề xuất những bước có thể thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt ở địa phương em để nâng cao hiệu quả sản xuất.

Giải nhanh:

- Sử dụng máy làm cỏ để giải phóng sức lao động

- Sử dụng máy làm luống để trồng cây rau màu

- Sử dụng máy gặt lúa.