BÀI 7: GIỚI THIỆU VỀ PHÂN BÓN

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Phân bón là gì? Phân bón có vai trò như thế nào trong trồng trọt? Các loại phân bón có đặc điểm gì giống và khác nhau?

Giải nhanh: 

- Là sản phẩm có chắc năng cung cấp chất dinh dưỡng hoặc có tác dụng cải tạo đất để làm tăng năng suất, chất lượng cho cây trồng. 

- Vai trò: giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt, nâng cao nâng suất và chất lượng nông sản, tăng thu nhập và lợi nhuận cho người sản xuất, cải tạo đất.

I. PHÂN BÓN VÀ VAI TRÒ CỦA PHÂN BÓN

Kết nối năng lực 1: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về phân bón lá và vai trò của phân bón lá đối với cây trồng.

Giải nhanh: 

- Là các hợp chất dinh dưỡng được hòa tan trong nước rồi phun lên lá để cây hấp thụ. Cung cấp dưỡng chất qua lá, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng khi gặp hạn hán, ngập úng hay sâu bệnh tấn công.

- Vai trò:

+ Giúp cây hấp thu thêm các nguyên tố vi lượng và các loại enzyme không có trong đất, giúp cho cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt hơn. Khi bón qua đất cây chỉ sử dụng 45-50%, đối với phân bón lá cây sử dụng được đến 95% chất dinh dưỡng.

+ Giúp cây chống chịu được một số điều kiện bất thường của ngoại cảnh.

+ Hấp thu nhanh nên đáp ứng nhanh và kịp thời nhu cầu dinh dưỡng của cây, giúp cây chóng hồi phục khi bị sâu bệnh, bão lụt hoặc đất thiếu dinh dưỡng.

II. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN PHỔ BIẾN

1. Phân bón hóa học

a. Khái niệm 

Khám phá 1: Kể tên một số loại phân bón hóa học đang được sử dụng ở địa phương em. Hãy cho biết chúng thuộc loại phân bón hóa học nào.

Giải nhanh: 

Một số loại: phân Ure, phân photphat đạm, supe lânn, phân MOP, phân NOP.

- Phân Ure, phân photphat  đạm thuộc phân đạm.

- Phân supe lân thuộc phân lân.

- Phân MOP, phân NOP thuộc phân kali.

Kết nối năng lực 2: Tìm hiểu về vai trò của phân đạm, phân lân, phân kali đối với sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng.

Giải nhanh: 

- Phân đạm: 

+  Là chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.

+ Là phần chính của prôtit, các axit amin, clorophin, các enzym và các loại vitamin giúp thúc đẩy quá trình phát triển cho cây như phân cành, ra nhiều lá có kích thước to và xanh, lá tăng khả năng quang hợp từ đó góp phần tăng năng suất.

- Phân lân: 

+ Tham gia vào quá trình tổng hợp các axit amin giúp kích thích sự phát triển rễ cây, làm cho rễ cây ăn sâu và lan rộng vào đất giúp cây vững chắc hơn. 

+ Thúc đẩy quá trình đẻ nhánh, đâm chồi, giúp cây ra hoa kết trái sớm.

+ Là yếu tố giúp tăng tính chống chịu cho cây trồng.

- Phân kali:

+ Hỗ trợ cây trong quá trình chuyển hóa năng lượng, đồng hóa dinh dưỡng để tạo chất lượng và năng suất cho cây.

+ Giúp tổng hợp đường, protein và tinh bột giúp tăng năng suất cây, tăng thêm khả năng hút nước cho phần rễ.

b. Đặc điểm

Kết nối năng lực 3: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về đặc điểm của các loại phân bón hóa học.

Giải nhanh: 

- Chứa ít nguyên tố dinh dưỡng nhưng tỉ lệ chất dinh dưỡng cao

- Dễ tan trong nước nên cây dễ hấp thụ và cho hiệu quả nhanh

- Bón nhiều, bón liên tục nhiều năm dễ làm đất hóa chua.

- Gây hại hệ sinh vật đất

- Làm tồn dư phân bón trong nông sản

- Ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

2. Phân bón hữu cơ

Khám phá 2: Nêu điểm giống và khác nhau của phân bón vô cơ và phân bón hữu cơ.

Giải nhanh: 

- Giống: đều chứa các chất dinh dưỡng cần thiết, giúp nâng cao năng suất, sản lượng thu hoạch.

- Khác:

Kết nối năng lực 4: Kể tên các loại phân bón hữu cơ thường được sử dụng ở gia đình và địa phương em. Tìm hiểu cách sử dụng các loại phân bón hữu cơ đó.

Giải nhanh: 

- Sử dụng trong gia đình: phân bón hữu cơ vi sinh.

- Sử dụng ở địa phương: phân bón hữu cơ sinh học.

- Cách sử dụng: bón lót,  bón thúc, bón qua lá

+ Bón lót: chủ yếu dùng cho cây ngắn ngày bón bằng cách rải đều rồi vùi xuống khi làm đất hoặc bón theo hốc, hàng phủ một lớp đất mỏng lên trên rồi mới gieo trồng. Đối với cây lâu năm thì bón trộn đều với lớp đất mặt đem cho xuống hố rồi trồng.

+ Bón thúc: đào rãnh bón vòng quanh tán cây, rồi lấp một lớp đất mỏng hoặc rải đều trên mặt đất rồi tưới nước ngay.

+ Bón qua lá: hòa tan theo liều lượng chỉ dẫn của nhà sản xuất rồi phun đều lên toàn bộ cây.

3. Phân bón vi sinh

Kết nối năng lực 5: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các loại phân bón vi sinh.

Giải nhanh:

- Phân vi sinh cố định đạm.

- Phân vi sinh phân giải lân.

- Phân bón vi sinh phân giải silicat.

- Phân bón vi sinh ức chế các vi sinh vật gây bệnh.

- Phân bón vi sinh chứa chất giữ ẩm polysacari.

- Phân vi sinh giúp phân giải hợp chất hữu cơ.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi: Dựa vào đặc điểm của từng loại phân bón, nêu ưu và nhược điểm của mỗi loại bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Giải nhanh: 

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Mô tả đặc điểm của một số loại phân bón đang được sử dụng ở gia đình, địa phương em.

Giải nhanh: 

HS tự liên hệ với gia đình, địa phương mình.