BÀI 19: QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT VÀ CƠ GIỚI HÓA TRONG TRỒNG TRỌT

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Quy trình trồng trọt là gì, gồm những bước cơ bản nào? Con người đã sử dụng những loại máy móc thiết bị gì trong trồng trọt? Mục đích của việc sử dụng máy móc trong trồng trọt 

Giải rút gọn: 

Quy trình trồng trọt là các công việc được tiến hành theo một trình tự nhất định.

Bước 1: Làm đất, bón phân lót

Bước 2: Gieo hạt, trồng cây con

Bước 3: Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh

Bước 4: Thu hoạch

Một số máy móc: máy làm đất, máy cày, máy cấy, máy gặt

Mục đích: tăng năng suất, chất lượng sản phẩm trồng trọt, giảm thiểu sức lao động của con người.

I. QUY TRÌNH TRỒNG TRỌT

2. Các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt

Khám phá 1: Quan sát Hình 19.1, kết hợp với kinh nghiệm của bản thân, em hãy nêu các bước cơ bản trong quy trình trồng trọt và ý nghĩa của từng bước.

Giải rút gọn: 

Bước 1: Làm đất, phân bón => cải thiện chất lượng đất và tăng cường sự phát triển của cây.

Bước 2: Gieo hạt, trồng cây con => cây có thể phát triển và sinh viên trưởng.

Bước 3: Chăm sóc và phòng trừ bệnh sâu => bảo vệ cây khỏi sâu bệnh, cung cấp điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của cây. 

Bước 4: Thu hoạch => sử dụng, tiêu thụ.

a. Làm đất, bón phân lót

Kết nối năng lực 1: 

1. Mô tả kĩ thuật làm đất cho một loại cây trồng phổ biến ở địa phương em.
2. Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu về kĩ thuật làm đất trồng cây trong nhà có mái che.

Giải rút gọn: 

Phương pháp làm đất trồng cây cảnh trong chậu: tỷ lệ đất trồng 1:1; tỷ lệ xơ dừa 1/6, tỷ lệ trấu 1/6, tỷ lệ tro 1/6 => trộn đều, đem đi trồng cây.

c. Chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh

Khám phá 2: Em hãy mô tả các công việc chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh cho một đối tượng cây trồng mà em biết.

Giải rút gọn: 

Tưới nước: liên tục trong 1 tuần, mỗi ngày tưới 1 lần vào buổi sáng. Sau khi cây bén rễ thì 2 – 3 ngày tưới 1 lần. Khi cành lá phát triển nhiều thì lượng nước tưới mỗi lần phải được tăng lên. Thời kỳ cà chua ra hoa và quả nhỏ là lúc cây cần nhiều nước.

Phòng trừ sâu bệnh hại: sử dụng các loại thuốc phòng ngừa sâu bệnh

d. Thu hoạch sản phẩm trồng trọt

Khám phá 3: Theo em, nếu thu hoạch không đúng thời điểm (sớm hoặc quá muộn) sẽ ảnh hưởng như thế nào đến số lượng và chất lượng sản phẩm trồng trọt?

Giải rút gọn: 

Ảnh hưởng: làm giảm chất lượng và sản lượng nông sản.

Kết nối năng lực 2: Tìm hiểu phương pháp thu hoạch một số loại sản phẩm trồng trọt phổ biến.

Giải rút gọn: 

Phương pháp thủ công: Hái, nhổ, đào, cắt.

II. MỘT SỐ ỨNG DỤNG CƠ GIỚI HÓA TRONG TRỒNG TRỌT

1. Cơ giới hóa trong làm đất

Khám phá 4: Kể tên các loại máy móc sử dụng trong làm đất mà em biết. Theo em, việc sử dụng máy móc trong làm đất có vai trò gì trong trồng trọt?

Giải rút gọn: 

Ví dụ: máy cày, máy làm đất trồng lúa, máy làm đất trồng hoa màu...

Vai trò: rút ngắn thời gian, giải phóng sức lao động

2. Cơ giới hóa trong gieo trồng

Kết nối năng lực 3: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các máy móc sử dụng trong gieo trồng và ý nghĩa của các loại máy móc đó đối với sản xuất.

Giải rút gọn: 

Máy cấy lúa chủ yếu bao gồm ba bộ phận: động cơ, bánh răng truyền lực và thiết bị máy cấy. Máy cấy lúa đảm bảo cây giống được trồng thẳng hàng, trật tự, giúp cắt giảm rất nhiều chi phí nhân công và thời gian gieo trồng cũng như tạo điều kiện tốt cho sự phát triển cây lúa. 

3. Cơ giới hóa trong chăm sóc và phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng

Khám phá 5: Theo em, việc sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc trừ sâu, bệnh trong trồng trọt có ý nghĩa như thế nào?

Giải rút gọn: 

Ý nghĩa: bảo vệ sức khỏe cho người đi phun, giảm lượng thuốc tồn dư chảy ra sông suối gần đó

4. Cơ giới hóa trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt

Kết nối năng lực 4: Sử dụng internet, sách, báo... để tìm hiểu thêm về các thiết bị sử dụng trong thu hoạch sản phẩm trồng trọt.

Giải rút gọn: 

Máy thu hoạch lúa đa năng có tốc độ cắt nhanh, kích thước nhỏ gọn, thích hợp cho các hộ sản xuất nhỏ lẻ, dễ dàng di chuyển trên mặt đất ẩm ướt, đồng cỏ, núi đồi dốc

LUYỆN TẬP

Câu 1: Sắp xếp các hình ảnh dưới đây theo đúng trình tự các bước trong quy trình trồng trọt.

Giải rút gọn: 

Trình tự: a-b-d-e-c

Câu 2: Nêu những ứng dụng nổi bật của cơ giới hóa trong quá trình trồng trọt đang được áp dụng ở địa phương em.

Giải rút gọn: 

Tăng năng suất, giảm công sức lao động, tiết kiệm thời gian, phát triển sự bền vững của ngành nông nghiệp.

Câu 3: Hãy chỉ ra những đặc điểm không đúng khi thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt:

a. Cơ giới hóa có thể được thực hiện ở rất nhiều khâu trong quá trình trồng trọt.

b. Cơ giới hóa trong trồng trọt có chi phí đầu tư thấp.

c. Cơ giới hóa giúp làm tăng diện tích trồng trọt.

d. Cơ giới hóa trong trồng trọt không có sự tham gia của con người.

e. Cơ giới hóa trong trồng trọt góp phần giảm tổn thất sau thu hoạch.

g. Cơ giới hóa giúp chủ động thười vụ trồng trọt.

h. Cơ giới hóa giúp giải phóng sức lao động của con người và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Giải rút gọn: 

Đặc điểm b - d 

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Tìm hiểu và đề xuất những bước có thể thực hiện cơ giới hóa trong trồng trọt ở địa phương em để nâng cao hiệu quả sản xuất.

Giải rút gọn: 

Sử dụng máy cày, máy gặt để tiết kiệm thời gian