BÀI 8: CÁI TÔI – THẾ GIỚI ĐỘC ĐÁO

VĂN BẢN: THỜI GIAN

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH: Khi hình dung về thời gian, người ta thường nghĩ đến ngôn từ nào?

ĐỌC VĂN BẢN

CH: Hãy tưởng tượng âm thanh tiếng sỏi rơi trong lòng giếng cạn.

SAU KHI ĐỌC

CH1: Dòng thơ đầu tiên cho thấy nhà thơ hình dung như thế nào về thời gian và về quan hệ giữa thời gian với con người?

CH2: Hình ảnh "chiếc lá khô" và "tiếng sỏi trong lòng giếng cạn" gợi cho bạn cảm nhận gì về thời gian?

CH3: Hãy chỉ ra:

a. Điểm tương đồng giữa các hình ảnh "những câu thơ", "những bài hát" và "đôi mắt em" ở sáu dòng thơ cuối.

b. Điểm khác biệt giữa các hình ảnh vừa nêu (ở sáu dòng thơ cuối) và hình ảnh "những chiếc lá" (ở sáu dòng thơ đầu).

CH4: Nhận xét về mối tương quan giữa các hình ảnh thơ theo cột ngang và cột dọc trong bảng sau:

CH5: Nhận xét về nhạc điệu (thể hiện qua vần, nhịp, phối thanh, cấu trúc lặp...) của bài thơ "Thời gian".

CH6: Đọc lại bài thơ Độc "Tiểu Thanh kí" (Nguyễn Du) mà bạn đã học trong Bài 7. Những điều trông thấy. Nêu ít nhất một điểm tương đồng và một điểm khác biệt trong cảm nhận về thời gian của hai tác giả Nguyễn Du và Văn Cao.

CH7: Tìm nghe một bài hát của Văn Cao và viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm xúc của bạn khi nghe bài hát đó.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

TRƯỚC KHI ĐỌC

CH: Khi hình dung về thời gian, người ta thường nghĩ đến những từ ngữ: chảy trôi, phút giây, năm tháng, kì nghỉ, tuổi trẻ, tuổi già, lịch sử, ước mơ,...

ĐỌC VĂN BẢN

CH: - Âm thanh tiếng sỏi rơi trong lòng giếng cạn: nhanh, vội vã, âm thanh khô khốc, vang vọng,...

SAU KHI ĐỌC

CH1: Dòng thơ đầu tiên cho thấy nhà thơ hình dung thời gian như một dòng nước trôi chảy không ngừng, đó là quy luật và con người cũng không thể níu kéo, không thể nắm giữ thời gian.

CH2: Hình ảnh chiếc lá khô và tiếng sỏi trong lòng giếng cạn thể hiện sự suy tàn, khô héo, mất dần sức sống. Thời gian trôi đi khiến cho sự sống và cái đẹp cũng tàn phai.

CH3: a. Điểm tương đồng giữa các hình ảnh “những câu thơ”, “những bài hát” và “đôi mắt em” ở sáu dòng thơ cuối: gợi cho ta nghĩ đến cái đẹp trường tồn của nghệ thuật và tình yêu, vì nó sống mãi trong tâm hồn con người.

b. Điểm khác biệt giữa những hình ảnh trên với hình ảnh “những chiếc lá” ở sáu dòng thơ đầu: một bên là cái đẹp và sự trường tồn, một bên là sự huỷ hoại và tàn phai.

 CH4: - Sự tương phản giữa các hình ảnh

- Sự tương đồng giữa các hình ảnh

CH5: Bài thơ viết theo thể thơ tự do, gần như không có vần, nhịp thơ chậm rãi khiến giọng điệu bài thơ có sự giản dị, trầm lắng, dồn nén, hàm súc, giàu chất suy tưởng.

CH6: - Điểm tương đồng về cảm nhận về sự nghiệt ngã của thời gian: Thời gian qua kẽ tay làm khô những chiếc lá (Thời gian); vườn hoa thành bãi hoang, văn chương bị đốt đỏ... (Độc “Tiểu Thanh kim),

- Điểm khác biệt: Nguyễn Du dự cảm xót xa về sự lãng quên của người đời đối với những giá trị của nghệ thuật và số phận người nghệ sĩ (Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa; Người đời ai khóc Tố Như chăng?), Văn Cao thể hiện niềm tin về sự trường tồn của những giá trị của nghệ thuật và tình yêu (Riêng những cầu thời còn xanh Riêng những bài hát/ còn xanh/ Và đôi mắt em như hai giếng nước).

CH7: - Bài hát để lại ấn tượng sâu sắc của Văn Cao: Mùa xuân đầu tiên.