ÔN TẬP

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Lập bảng tóm tắt hệ thống nhân vật, người kể chuyện và điểm nhìn chính của các văn bản truyện đã đọc trong bài học.

CH2: Nêu nhận xét của bạn về một nhân vật trong văn bản "Chiều sương" (Bùi Hiển) hoặc "Muối của rừng" (Nguyễn Huy Thiệp).

CH3: Tìm ví dụ minh họa cho các hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường: đảo trật tự từ ngữ, mở rộng khả năng kết hợp của từ và tách biệt.

CH4: Bạn rút ra được những lưu ý gì khi viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học?

CH5: Khi trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học, bạn cần lưu ý những điều gì?

CH6: Theo bạn, vì sao chúng ta cần chung sống với thiên nhiên và chung sống bằng cách nào?

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1:

CH2: Nhận xét về nhân vật ông Diểu trong Muối của rừng - Nguyễn Huy Thiệp:

- Nhân vật ông Diểu hiện lên qua 2 quá trình:

+ Ban đầu, ông nhìn thiên nhiên dưới lăng kính của một con người (bề trên, thượng đẳng), ông áp đặt suy nghĩ, cảm nhận của mình với tất cả các sinh vật sống khác. Ông không coi thiên nhiên là thiên nhiên mà đó chỉ là nơi để trục lợi, thỏa mãn nhu cầu của bản thân. Ông trút lên gia đình nhà khỉ những hằn học ông mang từ xã hội vào rừng.

+ Cuối cùng, hành động tha mạng khỉ của ông Diểu đã cho người đọc thấy con người còn có sự lựa chọn khác trong cách đối xử với thiên nhiên. Bằng việc thay đổi góc nhìn, con người sẽ có thái độ khác, công bằng, yêu thương hơn đối với các loài động vật và thiên nhiên hoang dã.

=> Ông Diểu đã hoàn thành 1 hành trình nhận thức trong tác phẩm. Ông bước vào rừng, đi tìm bạo lực với tâm thế của kẻ thống trị muôn loài và trần truồng rời đi như bao sinh vật khác chưa từng biết tới thế giới sự văn minh tạo dựng của con người. Hình ảnh ông Diểu trần truồng đi trong mưa xuân ẩm ướt giữa sắc hoa tử huyền chính là thông điệp sâu sắc nhà văn muốn gửi gắm: từ bỏ vị thế bá quyền là cách duy nhất để hòa hợp với tự nhiên.

CH3: * Ví dụ về đảo trật tự từ ngữ: 

- Trật tự đảo: 

Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu

Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều

(Tràng Giang – Huy Cận)

* Ví dụ về mở rộng khả năng kết hợp của từ:

Hồi năm nọ, một thầy địa lí đi qua đây có bảo đất làng này là cái thế “quần ngư tranh thực”, vì thế mà bọn đàn anh chỉ là một đàn cá tranh mồi.

(Nam Cao)

Đây thay cho làng này để tránh sự lặp lại trong diễn đạt. Có thể đổi chỗ vị trí này mà nghĩa của phát ngôn không thay đổi: Hồi năm nọ, một thầy địa lí đi qua làng này, có bảo đây có cái thế “quần ngư tranh thực”.

* Ví dụ về khả năng tách biệt của từ:

Bỗng hốt hoảng. Vụ nổ đã xảy ra chớp nhoáng.

CH4: Lưu ý:

+ Đáp ứng đủ các yêu cầu của một bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội.

+ Các lí lẽ, dẫn chứng cần phù hợp, chính xác và hấp dẫn, thu hút người đọc.

CH5: Điều cần lưu ý:

- Tổ chức bài nói thành ba phần: có mở đầu và kết thúc gây ấn tượng.

- Tóm tắt hệ thống luận điểm bằng sơ đồ.

- Dự kiến các ý kiến trái chiều, câu hỏi của người nghe và chuẩn bị câu trả lời.

- Chuẩn bị các phương tiện phi ngôn ngữ để hỗ trợ.

- Tương tác tích cực và có thái độ tôn trọng đối với người nghe.

CH6: - Chúng ta cần chung sống hòa hợp với thiên nhiên vì: Thiên nhiên vừa là bạn đồng hành gắn bó và cũng là tạo ra nguồn sống cho con người tồn tại

+ Thiên nhiên mang lại nhiều lợi ích cho con người và các loài vật khác trên Trái Đất: cung cấp khí oxi, thực phẩm, điều hòa khí hậu,…

+ Thiên nhiên ảnh hưởng và tác động rất nhiều trong đời sống của con người chúng ta: cây cối, nước, năng lượng…

=> Thiên nhiên ảnh hưởng, tác động và đóng vai trò rất lớn với đời sống con người.

- Con người chung sống với thiên nhiên bằng nhiều cách:

+ Nâng cao nhận thức của bản thân để hiểu rõ ý nghĩa, vai trò của thiên nhiên, để mỗi cá nhân tự có ý thức bảo vệ thiên nhiên - môi trường sống của chính chúng ta.

+ Tuyên truyền cho mọi người về lợi ích và các cách để bảo vệ thiên nhiên; tổ chức các phong trào lớn để mọi người cùng thực hiện hành động bảo vệ thiên nhiên.