PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Xác định những phần trích dẫn trong đoạn trích sau và cho biết đó là kiểu trích dẫn nào:

      Theo Nguyễn Thị Phương Châm (2013), nhìn vào hầu hết các khía cạnh của văn hoá Việt Nam trong hai thập kỉ qua, có thể dễ dàng nhận ra màu sắc toàn cầu trong đó, nhất là trong đời sống văn hoá thường ngày. “Có lẽ chỉ trong bối cảnh hiện tại, khi loàn cầu hoá đã “phủ sóng” rộng khắp thì ngay tại Việt Nam, dân chúng mới có thể ngắm hoa anh đào, thường thức su si (sushi), đọc truyện tranh Nhật Bản, nghe nhạc, xem phim Hàn Quốc, thưởng thức quốc họa Trung Hoa, lễ hội hoá trang Bra- xin (Brazil), rồi hip- hop, truyện Ha-ri Pót-tơ (Harry Potter), phim Hô-li-út (Hollywood), các thần tượng bóng đá, ca nhạc, điện ảnh quốc tế của giới trẻ...” ( Nguyễn "Thị Phương Châm, 2013). Rõ ràng, toàn cầu hoá có những tác động mạnh mẽ đến văn hoá giới trẻ, mà một trong những khía cạnh tiêu biểu là văn hoá giải trí của họ.

(Định Việt Hà, Văn hoá giải trí của giới trẻ Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá, tạp chí Văn hoá đân gian, số 5 /2017)

CH2: Quan sát những phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản Sơn Đoòng - thế giới chỉ có một, Đồ gốm gia dụng của ngời Việt và thực hiện các yêu cầu sau:

a. Xác định loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong các văn bản trên

b. Cách trình bày các phương tiện ấy trong văn bản có gì đáng lưu ý?

c. Chỉ ra tác đụng của từng loại phương tiện trong mỗi văn bản.

CH3: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

a, Loại phương tiện phi ngôn ngữ nào được sử dụng trong văn bản?

b, Nhận xét về hiệu quả của việc sử dụng kết hợp phương tiện phi ngôn ngữ với phương tiện ngôn ngữ trong văn bản.

CH4: Tìm một văn bản thông tin có sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ (lưu ý dẫn nguồn đầy đủ). Cho biết loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng và tác dụng của phương tiện ấy trong văn bản.

Từ đọc đến viết

CH: Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) đề xuất một giải pháp phát triển tình yêu văn hóa dân tộc cho học sinh trong trường.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1: Những phần trích dẫn và kiểu trích dẫn có trong đoạn trích:

+ Theo Nguyễn Thị Phương Châm (2013), nhìn vào hầu hết... → Trích dẫn 

gián tiếp.

+ “Có lẽ chỉ trong bối cảnh hiện tại ... điện ảnh quốc tế của giới trẻ...” (Nguyễn 

Thị Phương Châm, 2013) → Trích dẫn trực tiếp.

CH2: a. Sơ đồ, hình ảnh.

b. Điểm đáng lưu ý:

- Chú thích ngắn gọn tên của phương tiện phi ngôn ngữ.

- Trích dẫn nguồn của phương tiện phi ngôn ngữ (nếu có).

c. Tác dụng:

- Đối với VB Sơn Đoòng – thế giới chỉ có một: Hệ thống sơ đồ, hình ảnh minh hoạ trực quan thông tin của VB; giúp người đọc dễ hiểu và dễ hình dung nội dung VB hơn.

- Đối với VB Đồ gốm gia dụng của người Việt: Hệ thống hình ảnh tăng hiệu quả trực quan cho những thông tin chính, từ đó, người đọc dễ hiểu VB hơn. Đặc biệt là hệ thống hình ảnh mô tả hình dáng của cái bát ăn cơm được sắp xếp theo trình tự thời gian, hỗ trợ trực quan cho nội dung trình bày về lịch sử phát triển của cái bát ăn cơm ở phần đầu VB.

CH3: a. Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong VB:

- Biểu đồ mô tả sự biến đổi về lượng điện ở Việt Nam tiết kiệm được qua sự kiện Giờ Trái Đất từ năm 2012 đến năm 2021.

- Một số hình ảnh minh hoạ gợi liên tưởng đến những hành động nhỏ góp phần kiến tạo tương lai cho Trái Đất.

Lưu ý: Có thể xem đây là infographic (information graphic: đồ hoạ thông tin), là sự kết hợp những thông tin ngắn gọn với biểu đồ; hình ảnh minh hoạ sinh động, bắt mắt, giúp truyền đạt thông tin nhanh chóng, rõ ràng.

b. Hiệu quả của việc sử dụng kết hợp phương tiện phi ngôn ngữ với phương tiện ngôn ngữ trong VB: Cung cấp thêm thông tin chi tiết cho nội dung của VB (thông tin về lượng điện Việt Nam tiết kiệm được qua sự kiện Giờ Trái Đất từ năm 2012 đến năm 2021 và thông tin về các hành động nhỏ góp phần kiến tạo tương lai cho Trái Đất), giúp cho nội dung VB trở nên chi tiết, rõ ràng, cụ thể hơn đối với người đọc.

CH4:- Văn bản có sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ là: “Bảo tồn nghệ thuật múa rối  và vấn đề xã hội hóa hoạt động văn hóa nghệ thuật”

Từ đọc đến viết

CH: - Để phát huy hơn nữa tình yêu của học sinh với bản sắc văn hóa dân tộc, nhà trường có thể tổ chức các hoạt động trải nghiệm về văn hóa truyền thống. 

- Từ những vật liệu mây, tre nhờ các nghệ nhân ở thôn bản cung cấp, học sinh được hướng dẫn đan những vật dụng trong đời sống hằng ngày của gia đình như a chói, mâm cơm, chổi đót… 

- Những làn điệu dân ca, trang phục, món ăn truyền thống của các dân tộc trên đất nước ta như người Bru Vân Kiều, Pa Kô hay các dân tộc khác. 

- Các em đang ở lứa tuổi rất quan trọng trong việc hình thành tư duy, nhận thức. Chính vì vậy, những năm qua song hành cùng công tác giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục Trường còn tìm hiểu, nghiên cứu các nét văn hóa truyền thống của các dân tộc tại địa phương, qua đó lồng ghép cho phù hợp với điều kiện thực tế; tạo điều kiện để các em nhỏ được tiếp xúc, trải nghiệm không gian văn hóa truyền thống. 

- Qua hoạt động này học sinh được trang bị những kiến thức cơ bản về phong tục truyền thống, trang phục, các trò chơi dân gian, dần dần giúp thúc đẩy học sinh thêm yêu các nét văn hóa truyền thống, nâng cao nhận thức của các em nhỏ về tầm quan trọng của việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy văn hóa của dân tộc mình. 

- Đây cũng được lựa chọn làm hoạt động trọng tâm trong các chương trình giao lưu văn nghệ, hội thi, hội diễn tại trường để bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc.