5 PHÚT SOẠN BÀI 1: THÔNG ĐIỆP TỪ THIÊN NHIÊN

5 phút soạn Văn 11 tập 1 chân trời sáng tạo trang 127

5 phút soạn Văn 11 tập 1 chân trời sáng tạo trang 127. Giúp học sinh nhanh chóng, mất ít thời gian để soạn bài. Tiêu chi bài soạn: nhanh, ngắn, súc tích, đủ ý. Nhằm tạo ra bài soạn tốt nhất. 5 phút soạn bài, bằng ngày dài học tập.

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

CH1: Đọc lại phần tri thức tiếng Việt, mục Tri thức Ngữ văn của bài này và Bài 3 để thực hiện bảng so sánh sau:

Đặc điểm	Ngôn ngữ viết	Ngôn ngữ nói
Phương tiện thể hiện
Từ ngữ
Câu
Phương tiện kết hợp

CH2: Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ viết được thể hiện trong các đoạn trích sau:

a. Hai mâu thuẫn cơ bản của vở kịch được thể hiệm qua xứng đột chính của bi kịch. Thứ nhất, đó là xung đột giữa giai cấp thống trị thối nát, xa hoa, truy lạc với nhân dân khốn khổ, lầm than. Mâu thuẫn này đã được giải quyết khi vua Lê Tương Dực bị giết, Nguyễn Vũ tự sát. Thứ hai, đồ là xung đột giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần tuý với lợi ích trực tiếp, thiết thực của nhân dân. Mâu thuẫn này không được giải quyết rạch ròi, dứt khoát.

(Nguyễn Đăng Mạnh (Chủ biên), Ngữ văn 11, tập một)

b. Việc Vũ Như Tô xây Cứu Trùng Đài cho Tô Tương Dực theo lời khuyên của Đan Thiềm là nguyên nhân trực tiếp làm nảy sinh xung đột bi kịch. Tuy nhiên, đây không phải là xung đột thông thường mà là xung đột vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính nhân loại.

(Phạm Vĩnh Cư, Bàn thêm về bi kịch Vũ Như Tô)

CH3: Điều chỉnh các câu dưới đây cho phù hợp với ngôn ngữ viết:

a. Hôm nay, cô giáo em mặc một bộ áo dài đẹp hết sảy.

b. Hành động kì cục của ông ấy khiến cả nhà cảm thấy rối nùi.

c. Đường bay quốc tế đã mở tung, du khách nước ngoài tha hồ đến Việt Nam du lịch.

d. Bà ấy đối quá nên xơi tất tần tật các món ăn trên bàn.

CH4: Phân tích những đặc điểm của ngôn ngữ trong đoạn trích sau:

Vũ Như Tô - Có việc gì mà bà chạy hớt ha hớt hải? Mặt bà cắt không còn hột máu.

Đan Thiềm (thở hổn hển) - Nguy đến nơi rối... Ông Cả!

Vũ Như Tô - Lạ chưa, nguy làm sao? Đại Cửu Trùng chia năm đã được một phần.

Đan Thiềm - Ông trốn đi, mau lên không thì không kịp.

Vũ Như Tô - Sao bà nói lạ? Đài Cửu Trùng chưa xong, tôi nên đi đâu. Làm gì phải trốn?

Đan Thiềm - Ông nghe tôi! Ông trốn đi! Ông nghe tôi! Ông phải trốn đi mới được!

Vũ Như Tô - Làm sao tôi cần phải trấn? Bà nói rõ cho là vì sao? Khi trước tôi nhờ bà mách đường chạu trốn, bà khuyên không nên, bây giờ bà bảo tôi đí trốn, thế nghĩa là gì?

(Nguyễn Huy Tưởng, Vũ Như Tô)

Từ đọc đến viết

CH: Từ việc độc hai văn bản bi kịch trên đây, hãy viết đoạn văn(khoảng 200 chữ) để trả lời câu hỏi: Thanh niên ngày nay nên chọn lí tưởng sống như thế nào?, trong đó lưu ý lựa chọn từ ngữ, câu văn phù hợp với ngôn ngữ viết.

PHẦN II. 5 PHÚT SOẠN BÀI

CH1:

Đặc điểm	Ngôn ngữ viết	Ngôn ngữ nói
Phương tiện thể hiện	Chữ viết, hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự.	Lời nói, đang dạng về ngữ điệu, góp phần thể hiện thông tin, thái độ của người nói.
Từ ngữ	Từ ngữ chọn lọc, phù hợp với từng phong cách; tránh sử dụng khẩu ngữ và từ ngữ địa phương	Thường sử dụng khẩu ngữ, từ địa phương, tiếng lóng, trợ từ, thán từ, từ ngữ chêm xen, đưa đẩy….
Câu	Câu dài, nhiều thành phần nhưng được tổ chức mạch lạc, chặt chẽ.	Thường sử dụng cả câu tỉnh lược và câu có yếu tố dư thừa, trùng lặp
Phương tiện kết hợp	Có thể kết hợp các phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ….	Có thể kết hợp phương tiện phi ngôn ngữ như: nét mặt, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ…..

CH2:

Các phương tiện/ yêu tố	Đoạn trích a	Đoạn trích b
Phương tiện thể hiện	Chữ viết, hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự.	Chữ viết, hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự.
Từ ngữ	Sử dụng từ ngữ chọn lọc, liên quan đến thể loại bi kịch và nội dung vở kịch Vũ Như Tô (mâu thuẫn cơ bản, xung đột chính, Lê Tương Dực,…); không sử dụng từ ngữ và từ ngữ địa phương.	Sử dụng từ ngữ chọn lọc, liên quan đến thể loại bi kịch và nội dung vở kịch Vũ Như Tô (xung đột bi kịch, tính lịch sử, tính nhân loại, Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô,…); không sử dụng từ ngữ và từ ngữ địa phương.
Câu	Sử dụng câu dài nhưng được tổ chức mạch lạc, chặt chẽ. Ví dụ: Thứ nhất, đó là….lầm than.	Sử dụng câu dài nhưng được tổ chức mạch lạc, chặt chẽ. Ví dụ: Tuy nhiên, đây không phải là….nhân loại.

CH3: a. Hôm nay, cô giáo em mặc một bộ áo dài rất đẹp.

b. Hành động kì quặc của ông ấy khiến cả nhà cảm thấy rối bời.

c. Đường bay quốc tế đã mở cửa trở lại, du khách nước ngoài có thể thuận

tiện đến Việt Nam du lịch.

d. Vì đó quá nên bà ấy đã ăn hết tất cả các món ăn trên bàn.

CH4: - Đây là đoạn đối thoại giữa Vũ Như Tô và Đan Thiềm. Các lời thoại đa dạng về ngữ điệu, góp phần thể hiện thông tin, thái độ của người nói. Trong các lời thoại có những từ ngữ thường được dùng trong khẩu ngữ (đi, hớt hơ hớt hải,…), những câu tỉnh lược (Làm gì phải trốn?,…). Ngoài ra đoạn đối thoại còn có chỉ dẫn về cử chỉ, điệu bộ cho nhân vật: (Thở hổn hển)

Từ đọc đến viết

CH:

1. Mở đoạn:

- Giới thiệu khái quát về chủ đề cần thảo luận: "Thanh niên ngày nay nên chọn lí tưởng sống như thế nào".

- Nêu quan điểm của bản thân về chủ đề đã nêu.

2. Thân đoạn:

* Giải thích về lí tưởng sống:

- Là những suy nghĩ, hành động tích cực.

- Ảnh hưởng mạnh mẽ đến suy nghĩ, hành động của con người.

- Biết phấn đấu, vươn lên, hướng đến những điều cao cả, có giá trị cho bản thân và cộng đồng.

* Phân tích:

- Bối cảnh xã hội thực tại: