BÀI 14 ĐỊNH LUẬT 1 NEWTON

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Khởi động: Hình bên cho thấy một trong hai con tàu vũ trụ Voyager đang làm nhiệm vụ thăm dò các hành tinh nằm xa Trái Đất trong hệ Mặt Trời. Chúng được phóng lên từ mũi Canaveral, Florida (Hoa Kì) vào năm 1977 và hiện nay cả hai con tàu đã ra khỏi hệ Mặt Trời, đang tiếp tục hoạt động và gửi thông tin về Trái Đất.

Điều gì đã giúp cho tàu Voyager tiếp tục chuyển động rời xa Trái Đất, mặc dù trên thực tế không còn lực nào tác dụng lên chúng nữa?

I. LỰC VÀ CHUYỂN ĐỘNG

Câu hỏi 1: Một quyển sách đang nằm yên trên mặt bàn. Ta phải đẩy nó thì nó mới dịch chuyển và khi ngừng lại thì nó dừng lại. Nếu em đặt mình vào thời nhà khoa học Hylap Aristotle, khi mà mọi ngừoi còn chưa biết đến ma sát, thì em sẽ Giải nhanh Câu hỏi hỏi nêu ra như thế nào ?

II. ĐỊNH LUẬT 1 NEWTON

Câu hỏi 1: Quan sát các vật trong hình 14.2

a. Giải thích taị sao quả cầu đứng yên ?

b. Tại sao người trượt ván có thể giữ nguyên vận tốc của mình?

III. QUÁN TÍNH.

1. Quán tính

Câu hỏi 1: Mô tả và giải thích điều gì sẽ xảy ra đối với một hành khách ngồi trong ô tô ở các tình huống sau.

a. Xe đột ngột tăng tốc

b. Xe phanh gấp

c. Xe rẽ nhanh sang trái

Câu hỏi 2: Một vật đang chuyển động với vận tốc 3m/s dưới tác động của các lực. Nếu bỗng nhiên các lực này mất đi thì:

A. Vật dừng lại ngay

B. Vật đổi hướng chuyển động

C. Vật chuyển động chậm dần rồi cùng lại

D. Vật tiếp tục chuyển động theo hướng cũ với vận tốc 3m/s.

Câu hỏi 3: Một vật đang nằm yên trên mặt bàn nằm ngang. Tại sao ta có thể khẳng định rằng bàn đã tác dụng một lực lên nó?

2. Ứng dụng của quán tính trong đời sống 

Câu hỏi 1: Khi ngồi trên ô tô, tàu lượn cao tốc, hoặc máy bay, hành khách luôn được nhắc nhở thắt dây an toàn. Giải thích điều này

Câu hỏi 2: Để tra đầu búa vào cán, nên chọn cách nào dưới đây? Giải thích?

a. Đập mạnh cán búa xuống đất như hình 14.4a

b. Đập mạnh đầu búa xuống đất như hình 14.4b

Phần em có thể

Câu hỏi 1: Dùng khái niệm quán tính để giải thích hiện tượng trong Hình 14.5: Khi dùng tay kéo từ từ tờ giấy và khi giật mạnh tờ giấy.

Câu hỏi 2: Giải thích được nguyên nhân của nhiều vụ tai nạn giao thông liên quan đến quán tính. Chuẩn bị một bài thuyết trình (dài khoảng 15 phút) về đề tài sau đây: Rất nhiều vụ tai nạn giao thông có nguyên nhân từ quán tính. Em hãy nêu một số ví dụ về điều đó và cách phòng tránh những tai nạn này.

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Đáp án: Theo định luật 1 Newton, tàu Voyager không chịu tác dụng của lực nào nên nó đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều rời xa Trái Đất. 

I. LỰC VÀ CHUYỂN ĐỘNG

Đáp án CH1: Quyển sách đang nằm im => các hợp lực tác dụng lên nó là bằng 0. Tác dụng 1 lực đẩy làm cho quyển sách di chuyển. 

II. ĐỊNH LUẬT 1 NEWTON

Đáp án CH1: a. Do lực hút của Trái đất lúc này bằng lực kéo của sợi dây

b. Vì khi giữ được thăng bằng đứng trên ván trượt, đang trượt và không có lực nào tác dụng lên thì người trượt ván vẫn sẽ tiếp tục duy trì được vận tốc như cũ

III. QUÁN TÍNH.

1. Quán tính

Đáp án CH1:

a. Hành khách sẽ bị ngả người về phía sau

b. Hành khách sẽ bị nhúi người về phía trước.

c. Hành khách sẽ bị đổ người sang phải

Đáp án CH2: D

Đáp án CH3: Vì khi vật đang nằm yên trên bàn và không bị rớt ra khỏi bản thì còn phải chịu lực đỡ của mặt bàn

2. Ứng dụng của quán tính trong đời sống 

Đáp án CH1: Bởi vì các phương tiện này sẽ thay đổi vận tốc đột ngột khi cần. Nên dây an toàn sẽ hỗ trợ và đảm bảo an toàn cho hành khách tránh những va đập, tai nạn 

Đáp án CH2: Cả 2 cách đều được. Nhưng nên chọn cách a vì khi đập cán búa xuống đất thì lực tác dụng lên cán búa sẽ có hướng đi lên khi tác dụng vào búa.

Phần em có thể

Đáp án CH1:

Đáp án CH2: Do các phương tiện giao thông đang chuyển động với một tốc độ nào đó, bất ngờ gặp tình huống cần phải xử lý thì phanh gấp hoặc đánh lái làm thay đổi gia tốc cũng như hướng chuyển động. 

Ví dụ: Xe đang chạy trên đường bất ngờ gặp một em bé lao ra từ trong ngõ nhỏ. Lúc này người lái xe phải vừa hãm phanh gấp và theo quan tính dẫn đến bị ngã xe.