BÀI 12 CHUYỂN ĐỘNG NÉM

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Khởi động: Nhảy xa là một ví dụ về chuyển động ném. Theo em, trong việc nhảy xa thì những yếu tố nào có tính quyết định đến thành tích nhảy của vận động viên?

I. CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG

1. Khái niệm chuyển động ném ngang

2. Thí nghiệm 

Câu hỏi 1: Dựa vào hình 12.1 cho biết: hai viên bi có chạm đất cùng lúc không?

Câu hỏi 2: Hãy nhận xét về sự thay đổi vị trí theo phương thẳng đứng của hai viên bi sau những khoảng thời gian bằng nhau.

3. Phân tích kết quả thí nghiệm

Câu hỏi 1: Quan sát ảnh hoạt nghiệm ở hình 12.2 để chứng tỏ chuyển động thành phần theo phương nằm ngang là chuyển động thẳng đều với vận tốc

Phần thảo luận:

Câu hỏi 1: Hãy đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm tra kết luận 1 và 2.

Câu hỏi 2: Dùng thước kẻ giữ ba viên bi ( sắt, thủy tinh, gỗ ) có cùng kích thước, trên một tấm thủy tinh đặt nghiêng trên mặt bàn rồi nâng thước lên . Hãy dự đoán tầm xa của ba viên bi và làm thí nghiệm kiểm tra 

Câu hỏi 3: Nếu đồng thời ném hai quả bóng giống nhau với những vận tốc như nhau theo phương năm ngang từ hai độ cao h₁, h₂ khác nhau (h₁<h₂) thì:

a. Quả bóng ném ở độ cao nào chạm đất trước?

b. Quả bóng ném ở độ cao nào có tầm xa lớn hơn?

Câu hỏi 4: Một máy bay chở hàng đang bay ngang ở độ cao 490m với vận tốc 100m/s thì thả một gói hàng cứu trợ xuống một làng đang bị lũ lụt. Lấy g = 9.8 m/s2 và bỏ qua sức cản của không khí.

a. Sau bao lâu thì gói hàng chạm đất

b. Tầm xa của gói hàng là bao nhiêu

c. Xác định vận tốc của gói hàng khi chạm đất

II. CHUYỂN ĐỘNG NÉM XUYÊN

Câu hỏi 1: Tìm thêm ví dụ về chuyển động ném xuyên trong đời sống.

1. Phân tích chuyển động ném xiên

2. Công thức xác định tầm cao và tầm xa của chuyển động ném xa. 

Người ta bắn một viên bi với vận tốc ban đầu 4 m/s  hướng lên với phương xiên 45 độ so với phương nằm ngang . Coi sức cản của không khí là không đáng kể.

Câu hỏi 1. Tính vận tốc của viên bi theo phương nằm ngang và phương thẳng đứng taị các thờ điểm: bắt đầu bắn, sau 0.1s và 0.2s.

Câu hỏi 2.a. Viên bi đạt tầm cao H lúc nào?

b. Tính tầm cao H

c. Gia tốc của viên bi ở tầm cao H có giá trị bằng bao nhiêu

Câu hỏi 3.

a. Vận tốc của viên bi có độ lớn cực tiểu ở vị trí nào?

b. Viên bi có vận tốc cực tiểu ở thời điểm nào?

Câu hỏi 4.

a. Khi nào viên bi chạm sàn?

b. Xác định vận tốc của viên bi khi chạm sàn

c. Xác định tầm xa L của viên bi.

EM CÓ THỂ 

Câu hỏi 1: Sử dụng được các công thức của chuyển động ném ngang để giải thích cách thả hàng cứu trợ bằng máy bay.

Câu hỏi 2: Vận dụng được kiến thức về chuyển động ném xiên để giải thích một số tình huống đơn giản trong cuộc sống. Ví dụ thành tích nhảy xa của vận động viên phụ thuộc vào góc nhảy, việc điều chỉnh góc bắn để có tầm đạn bay xa nhất của các pháo thủ.

HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

Câu hỏi 1: Tìm hiểu bằng lí thuyết

Vận dụng những kiến thức đã học về chuyển động ném để dự đoán về:

Để ném ngang một vật đạt tầm bay xa lớn nhất thì phải chọn độ cao như thế nào?

Để ném xiên một vật đạt tầm xa lớn nhất thì phải chọn góc ném như thế nào?

Câu hỏi 2:  Lập phương án làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán.

Câu hỏi 3: Thực hiện thí nghiệm, rút ra kết luận.

Câu hỏi 4: Viết báo cáo về kết quả tìm được.

Câu hỏi 5: Trình bày báo cáo trước lớp.

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Đáp án: Yếu tố: Tốc độ chạy và góc giậm nhảy

I. CHUYỂN ĐỘNG NÉM NGANG

1. Khái niệm chuyển động ném ngang

2. Thí nghiệm 

Đáp án CH1: Không chạm đất cùng lúc

Đáp án CH2: Nhận xét: vị trí của viên bi sẽ càng xa hơn. Càng gần xuống mặt đất thì vị trí càng xa hơn và xa nhất là lúc tiếp đất.

3. Phân tích kết quả thí nghiệm

Đáp án CH1: Theo phương ngang, hình chiếu vị trí của viên bi A di chuyển được những quãng đường như nhau sau những khoảng thời gian bằng nhau. Do đó trên phương này, viên bi A chuyển động thẳng đều với vận tốc

Phần thảo luận:

Đáp án CH1: Kết luận 1:  Phương án thí nghiệm:

Kết luận 2:  Phương án thí nghiệm:

Đáp án CH2: - Tầm xa của ba viên bi này như nhau.

- Học sinh tự làm thí nghiệm kiểm tra.

Đáp án CH3: a. h1 ; b. h2 

Đáp án CH4: a. 10s;  b. 1000m; c) 140m/s

II. CHUYỂN ĐỘNG NÉM XUYÊN

Đáp án CH1: Chuyển động của quả cầu mây khi hai người chơi đá cầu, chuyển động của quả bóng chuyền khi chơi trên sân

1. Phân tích chuyển động ném xiên

2. Công thức xác định tầm cao và tầm xa của chuyển động ném xa. 

Đáp án CH1.Thời điểm bắt đầu bắn: v_0y = 5.657 m/s; v_0x =  5.657 m/s

Vận tốc của viên bi sau 0.1s bằng vận tốc sau 0.2s =7.97 m/s

Đáp án CH2. a) 0,289 s; b) 1.63 m ; c) 9,8 m/s²

Đáp án CH3. a) 0,408 m; b) 0,578 s

Đáp án CH4. a) 0,578s; b) 4m/s; c) 1,635

EM CÓ THỂ 

Đáp án CH1: 

Đáp án CH2: Thành tích của vận động viên cũng chính là tầm xa của vận động viên.

- Công thức: L=v20.sin2αg => Tầm xa sẽ phụ thuốc vào góc

- Tầm xa lớn nhất khi sin2α lớn nhất ⇔  α=45∘

HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM

Đáp án: Câu hỏi 1:  Chọn vị trí ném vật ở độ cao lớn nhất. Chọn góc ném ở vị trí 45∘

Câu hỏi 2: Xem lại các ví dụ có trong bài học

Câu hỏi hỏi 3,4,5: Hs tự thực hiện