BÀI 25 ĐỘNG NĂNG THẾ NĂNG

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG: 

Hãy mô tả hoạt động của tàu lượn. Tại sao khi tàu lượn ở vị trí cao nhất của đường ray thì tốc độ của nó lại chậm nhất và ngược lại?

Đáp án chuẩn:

I. ĐỘNG NĂNG

1. Khái niệm động năng

Câu hỏi 1: Năng lượng các con sóng trong hình 25.1 tồn tại dưới dạng nào.

a. Tại sao sóng thần có sức tàn phá mạnh hơn rất nhiều so với sóng thông thường?

b. Tại sao sóng thần có sức tàn phá khi xô vật cản?

Câu hỏi 2: Khi đang bay năng lượng của thiên thạch tồn taị dưới dạng nào?

a. Tại sao năng lượng của thiên thạch lại rất lớn so với năng lượng của các vật thường gặp?

b. Khi va vào trái đất ( hình 25.2), năng lượng của thiên thạch được chuyển hoá thành những năng lượng nào?

Câu hỏi 3: Khi sóng đổ vào bờ nó sinh công và có thể xô đổ các vật trên bờ. Tuy nhiên với vận động viên lướt sóng thì không ảnh hưởng. Vì sao?

Câu hỏi 4: Một mũi tên nặng 48g đang chuyển động với tốc độ 10m/s. Tìm động năng của mũi tên .

2. Liên hệ giữa động năng và công của lực

Câu hỏi 1: Thả một quả bóng từ độ cao h xuống sàn nhà. Động năng của quả bóng được chuyển hoá thành những dạng năng lượng nào ngay khi chạm vào sàn nhà?

Câu hỏi 2. Một vật có khối lượng 10kg đang chuyển động với tốc độ 5km/h trên mặt bàn nằm ngang. Do có ma sát, vật chuyển động chậm dần đều và đi được 1m thì dừng lại. Tính hệ số ma sát giữa vật và mặt bàn. Lấy g=9.8 m/s²

II. THẾ NĂNG

1. Khái niệm thế năng trọng trường

Câu hỏi 1: Máy đóng cọc hoạt động như sau : Búa máy được nâng lên một độ cao nhất định rồi thả cho rơi xuống cọc cần đóng.

a. Khi búa đang ở một độ cao nhất định thì năng lượng của nó tồn tại dưới dạng nào? năng lượng đó do đâu mà có?

b. Trong quá trình rơi, năng lượng của búa chuyển từ dạng nào sang dạng nào?

c. Khi chạm vào cọc thì búa sinh công để làm gì?

 2. Liên hệ giữa thế năng và công của lực thế

Câu hỏi 1: Hình 25.5 mô tả một cuốn sách được đặt trên giá sách. Hãy so sánh thế năng của cuốn sách trong hai rường hợp gốc thế năng là sàn nhà và gốc thế năng là mặt bàn.

Câu hỏi 2: Một chiếc cần cẩu xây dựng cẩu một khối vật liệu nặng 500kg từ vi trí A ở mặt đát đến vị trí B của một toà nhà cao tầng với các thông số cho trên hình 25.6. Lấy gia tốc trọng trường là g=9.8 m/s², tính thế năng của khối vật liệu tại B và công mà cần cẩu thực hiện.

Câu hỏi 3: Hãy chứng minh có thể dùng một mặt phẳng nghiêng để đưa một vật lên cao với một lực nhỏ hơn trọng lượng của vật. hình 25.7

PHẦN EM CÓ THỂ 

Câu hỏi 1: Giải thích được hoạt động của máy đóng cọc dựa trên sự chuyển hóa động năng và thế năng của vật.

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG: 

Đáp án: - Mô tả: Khi toa tàu này trượt xuống, động năng tăng và thế năng giảm. Khi tới đáy của cung đường, toàn bộ thế năng chuyển hóa thành động năng, năng lượng nhiệt và năng lượng âm thanh. Khi lên dốc, động năng giảm, chuyển hóa thành thế năng.

- Giải thích:  Ở vị trí cao nhất của đường ray, tàu lượn có thế năng trọng trường lớn nhất, động năng nhỏ nhất nên tốc độ của nó chậm nhất. 

I. ĐỘNG NĂNG

1. Khái niệm động năng

Đáp án CH1: Hình 25.1 tồn tại dưới dạng động năng

a. Vì khi có sóng thần thì vận tốc chuyển động của nước là cực lớn dẫn tới động năng của sóng cũng cực lớn.

b. Vì khi gặp các vật cản thì các đợt sóng xô nhau liên tiếp hơn và nhiều hơn dẫn đến sức tàn phá dữ dội hơn. 

Đáp án CH2: Tồn taị dưới dạng quang năng và nhiệt năng.

a. Thiên thạch di chuyển với tốc độ cực nhanh với độ lớn là cực lớn

b. Chuyển hoá thành những năng lượng là động năng

Đáp án CH3: Bởi vì khi đứng trên ván, vận động viên tạo một áp lực lên mặt nước thông qua tấm ván và ngược lại, mặt nước cũng gây ra một phản lực lên tấm ván. 

Đáp án CH4: 2.4 J

2. Liên hệ giữa động năng và công của lực

Đáp án CH1: Chuyển hoá thành thế năng, và một phần thành nhiệt năng vào sàn nhà và không khí.

Đáp án CH2: 1,28 m/s² 

II. THẾ NĂNG

1. Khái niệm thế năng trọng trường

Đáp án CH1: a. Năng lượng tồn tại dưới dạng thế năng. Năng lượng đó là do việc chọn mốc tính độ cao.

b. Thế năng sang động năng. 

c. Để đẩy cọc xuống sâu hơn

 2. Liên hệ giữa thế năng và công của lực thế

Đáp án CH1: Thế năng của cuốn sách khi gốc thế năng là sàn nhà sẽ lớn hơn gốc thế năng là cái bàn. 

Đáp án CH2: Đều bằng 196 000 J

Đáp án CH3: Ta có: . Mà theo hình 25.7 thì s chính là l, trong tam giác vuông thì cách góc vuông h luôn nhỏ hơn cạnh huyền l  => h < s => F < P.

PHẦN EM CÓ THỂ 

Đáp án CH1: Búa máy được nâng lên cao, sau đó thả cho rơi xuống cọc cần đóng. Trong quá trình rơi, độ cao giảm dần, tốc độ tăng dần. Năng lượng chuyển từ thế năng trọng trường sang động năng. Khi chạm vào đầu cọc thì búa sinh công đẩy cọc cắm sâu xuống đất.