BÀI 10. THỦY QUYỂN. NƯỚC TRÊN LỤC ĐỊA

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

Khái niệm thủy quyển

CH1: Đọc thông tin, hãy nêu khái niệm thủy quyển.

Các nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông

CH1: Quan sát hình 10.1, hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông.

Hồ và phân loại hồ theo nguồn gốc hình thành

CH1: Dựa vào bảng 10.1, hãy phân biệt các loại hồ theo nguồn gốc hình thành.

Nước băng tuyết và nước ngầm

CH1: Đọc thông tin và quan sát hình 10.2, hãy trình bày đặc điểm chủ yếu của nước băng tuyết và nước ngầm trên Trái Đất.

Các giải pháp bảo vệ nguồn nước ngọt

CH1: Đọc thông tin, hãy nêu các giải pháp chủ yếu để bảo vệ nguồn nước ngọt. Theo em, giải pháp nào quan trọng nhất.

LUYỆN TẬP

CH1: Dựa vào bảng 10.2, hãy lựa chọn và trình bày về chế độ nước của một trong các con sông dưới đây:

VẬN DỤNG

CH1: Vì sao phải bảo vệ nguồn nước ngọt? Ở địa phương em đã có các biện pháp nào để bảo vệ nguồn nước?

PHẦN II. ĐÁP ÁN

Khái niệm thủy quyển

CH1: Là toàn bộ nước trên Trái Đất ở các trạng thái khác nhau (lỏng, rắn, hơi). Bao gồm nước trong các biển, đại dương, trên các lục địa và trong khí quyển, trong đó 3% là nước ngọt, còn lại là nước mặn.

Các nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước sông

CH1:

- Chế độ mưa: quy định chế độ nước sông

- Băng tuyết tan: Làm tăng lưu lượng dòng chảy vào mùa xuân khi băng tuyết tan nhanh.

- Hồ, đầm: Điều tiết chế độ dòng chảy nước sông

- Địa hình: Chế độ thoát nước trên sông

- Đặc điểm đất, đá và thực vật: điều hòa dòng chảy sông ngòi, giảm lũ lụt.

- Con người: Điều tiết chế độ nước sông thông qua việc xây dựng các hồ chứa thủy điện, các công trình thủy lợi, trồng và bảo vệ rừng,…

Hồ và phân loại hồ theo nguồn gốc hình thành

CH1: 

- Hồ tự nhiên: do các quá trình tác động tạo nên.

• Hồ móng ngựa: do quá trình uốn khúc và đổi dòng của sông ở các vùng đồng bằng.

• Hồ kiến tạo: hình thành ở vùng trũng trên các đứt gãy kiến tạo.

• Hồ băng hà: do quá trình xâm thực của băng hà lục địa, phổ biến ở các nước vùng vĩ độ cao như Phần Lan, Ca-na-da, Liên Bang Nga,…

• Hồ miệng núi lửa: hình thành từ các miệng núi lửa đã ngừng hoạt động.

- Hồ nhân tạo: do con người tạo ra.

Nước băng tuyết và nước ngầm

CH1:

- Nước băng tuyết: Là nước ở thể rắn, chiếm phần lớn lượng nước ngọt trên Trái Đất. Bao phủ gần 11% diện tích các lục địa với thể tích hơn 24 triệu km3. Hình thành do tuyết rơi trong điều kiện nhiệt độ thấp, tích tụ, nén chặt trong thời gian dài. Diện tích, khối lượng luôn thay đổi (có lúc băng mở rộng hoặc có lúc băng tan).

- Nước ngầm: Tồn tại trong tầng đất, đá thấm nước của vỏ Trái Đất. Phía dưới tầng nước ngầm là tầng đất, đá không thấm nước. Nguồn gốc chủ yếu là do nước trên mặt đất thấm xuống.

Các giải pháp bảo vệ nguồn nước ngọt

CH1:

- Các giải pháp chủ yếu để bảo vệ nguồn nước ngọt: Giữ sạch nguồn nước, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong sử dụng và bảo vệ nguồn nước, trồng rừng và bảo vệ rừng đầu nguồn.

=> Giải pháp quan trọng nhất là: Sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả.

- Bởi vì:  Nước chính là nguồn tài nguyên vô giá, tuy nhiên chúng lại không vô tận, phải tiết kiệm nước luôn luôn là vấn đề cần thiết phải làm. 

LUYỆN TẬP

CH1:

- Chế độ nước của sông Hồng: Lưu lượng nước trung bình năm của sông Hồng là: 2632,3 m3/s.

• Mùa lũ từ tháng 6 đến tháng 10, kéo dài 5 tháng.

• Mùa cạn từ tháng 11 đến tháng 5 năm sau, kéo dài 7 tháng

- Kết luận: Chế độ nước sông Hồng thay đổi theo mùa với một mùa lũ và một mùa cạn tương ứng với mùa mưa (mùa hạ) và mùa khô (mùa đông) của khí hậu.

VẬN DỤNG

CH1: Vì nước ngọt là một trong những nhu cầu thiết yếu nhất trong đời sống con người:Nước là nguồn sống chiếm 2/3 trọng lượng cơ thể con người.

- Biện pháp để bảo vệ nguồn nước như: Thực hiện giảm thiểu rác thải nhựa, hạn chế hóa chất tẩy rửa, không vứt tàn thuốc lá vào bồn cầu, tránh dùng thuốc trừ sâu.