BÀI 14. VỎ ĐỊA LÍ. QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ HOÀN CHỈNH

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI

Vỏ địa lí

CH1: Đọc thông tin và quan sát hình 14.1, hãy phân biệt vỏ địa lí với vỏ Trái Đất.

Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí

CH1: Đọc thông tin và quan sát hình 14.2, hình 14.3, hãy trình bày khái niệm, biểu hiện và ý nghĩa của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh. 

LUYỆN TẬP

CH1: Hãy cho biết khi khí hậu thay đổi thì các đối tượng tự nhiên khác sẽ thay đổi như thế nào.

VẬN DỤNG

CH1: Lấy một số ví dụ thực tế ở địa phương em (hoặc nơi khác em biết) biểu hiện tác động của con người đến sự thay đổi của tự nhiên.

PHẦN II. ĐÁP ÁN

Vỏ địa lí

CH1:

- Chiều dày: 

• Lớp vỏ Trái Đất: Độ dày dao động từ 5 km (ở đại dương) đến 70 km (ở lục địa).

• Lớp vỏ địa lí: Độ dày Khoảng 30 đến 35 km, giới hạn trên tiếp giáp lớp ôzôn, giới hạn dưới kéo đến đáy vực thẩm của đại dương; ở lục địa xuống hết lớp vỏ phong hóa.

- Thành phần vật chất:

• Lớp vỏ Trái Đất: Cấu tạo bởi các tầng đá khác nhau (trầm tích, granit, badan).

• Lớp vỏ địa lí: Gồm khí quyển, thạch quyển, thủy quyển, thổ nhưỡng quyển và sinh quyển xâm nhập và tác động lẫn nhau.

Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí

CH1: Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh là quy luật về mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần của toàn bộ cũng như của mỗi bộ phận lãnh thổ trong lớp vỏ địa lí. 

- Biểu hiện: Trong tự nhiên bất kì lãnh thổ nào cũng gồm nhiều thành phần ảnh hưởng qua lại phụ thuộc nhau, chỉ một thành phần thay đổi sẽ dẫn đến sự thay đổi của các thành phần còn lại và toàn bộ lãnh thổ.

=> Ví dụ: Phá rừng ảnh hưởng đến cả bầu khí quyển, lớp phủ thực vật và cả nơi cư trú của động vật -> ảnh hưởng nhiều thành phần.

- Ý nghĩa của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh: Vỏ địa lí có tính thống nhất và hoàn chỉnh nên khi tác động vào tự nhiên, con người có thể dự báo được các thay đổi của thành phần và cảnh quan theo chiều hướng tích cực hay tiêu cực. 

=> Vì vậy, cần có biện pháp hợp lí để sử dụng và bảo vệ tự nhiên.

LUYỆN TẬP

CH1: Khí hậu nóng ẩm -> lượng mưa tăng -> Sông ngòi: lưu lượng nước, dòng chảy tăng -> địa hình: có nguy cơ xói mòn tăng -> thổ nhưỡng: lượng phù sa tăng).

VẬN DỤNG

CH1:

- Phá rừng đầu nguồn: Gây ra các thiên tai như lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đá...đe dọa đời sống của dân cư ở vùng chân núi phía dưới; đất trống đồi trọc gây xói mòn, thoái hóa, bạc màu đất đai, thu hẹp diện tích đất canh tác, giảm hiệu quả sản xuất nông - lâm nghiệp.

- Đổ rác, phân và nước thải sinh hoạt và công nghiệp xuống sông, hồ: Làm ô nhiễm nước sông, hồ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống của người dân xung quanh.