Video giảng Ngữ văn 11 cánh diều bài 7 Thương nhớ mùa xuân

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN: THƯƠNG NHỚ MÙA XUÂN

Xin chào các em! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những trang văn đầy ý nghĩa, nơi mà tâm hồn được gợi mở và cảm xúc được chạm đến.

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nhận biết và phân tích được những đặc điểm của thể loại tùy bút: đề tài, kết cấu, ngôn ngữ,…
• Hiểu được cái tôi trữ tình, tâm tư, tình cảm, cảm xúc của tác giả thể hiện qua văn bản.
• Nhận thức được những giá trị văn hóa truyền thống được đề cập tới trong bài tùy bút.
• Liên hệ những giá trị ấy với đời sống thực tại để rút ra những bài học cho bản thân.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Bây giờ, để làm nóng không khí, chúng ta sẽ cùng tham gia một hoạt động khởi động liên quan đến bài học. Các em đã sẵn sàng chưa?

Các em hãy trả lời cho cô câu hỏi sau: Kể tên một vài bài thơ viết về đề tài mùa xuân em đã được học/được đọc? Ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ những bài thơ đó gợi ra cho em?

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Tìm hiểu chung

Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tác phẩm, chúng ta cần bắt đầu bằng việc khám phá các thông tin chung về văn bản. Cô mời đại diện - các nhóm dựa vào nội dung đã đọc ở nhà hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Vũ Bằng, tác phẩm “Thương nhớ mùa xuân”.

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả: Vũ Bằng (1913 – 1984)

a. Cuộc đời

- Quê gốc: ở làng Lương Ngọc, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, nhưng ông sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.

- Gia đình: lớn lên trong một gia đình Nho học.

- Ông từng tốt nghiệp Tú tài Pháp và bắt đầu sáng tác.

- Được truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2007

b. Con người

- Rất yêu Hà Nội và có tình cảm đặc biệt với nơi này

=> Nguồn cảm hứng sáng tác bất tận của ông.

- Ông là một người có tính cách cởi mở, thanh lịch mang nét đặc trưng của người Pháp.

c. Sự nghiệp

- Tác phẩm chính:

+ Một mình trong đêm tối (tiểu thuyết – 1937)

+ Truyện hai người (tiểu thuyết – 1940), Tội ác và hối hận (tiểu thuyết – 1940)

+ Để cho chàng khỏi khổ (truyện ngắn – 1941)

+ Khảo về tiểu thuyết (lý luận phê bình – 1941)

+ Cai (tự truyện – 1940, đã đăng báo, 1944, xuất bản sách)

+ Chớp bể mưa nguồn (tiểu thuyết – sau 1947)

+ Trong đất Hà (phóng sự – 949)

+ Thư gửi cho người mất tích (tiểu thuyết – 1950)

+ Miếng ngon Hà Nội ((1960)

+ Bốn mươi năm nói láo (hồi ký – 1969)

+ Thương nhớ mười hai (tùy bút, bút ký – 1972)

- Phong cách/đặc điểm sáng tác:

+ Tìm về bản sắc văn hóa dân tộc với những đặc trưng phong tục, ẩm thực từng vùng miền cùng nỗi nhớ gia đình, quê hương da diết.

+ Ông đi sâu vào những đặc sắc văn hóa của mỗi vùng và gởi gắm vào đó biết bao yêu thương, tình cảm.

2. Tác phẩm

- Xuất xứ: văn bản “Thương nhớ mùa xuân” trích trong tập “Thương nhớ mười hai" của tác giả Vũ Bằng.

- Hoàn cảnh sáng tác: sáng tác năm 1971, ra đời trong bối cảnh tác giả phải sống xa quê hương vì tình cảnh đất nước bị chia cắt, viết về thiên nhiên, về con người Việt Nam trong mười hai tháng của một năm.

- Bố cục:

+ Phần 1: từ đầu đến “mê luyến mùa xuân”

-> Cảm nhận về quy luật tình cảm của con người với mùa xuân.

+ Phần 2: Tiếp đó đến “mở hội liên hoan”

-> Cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội.

+ Phần 3: còn lại

-> Cảnh sắc và không khí màu xuân sau ngày rằm tháng Giêng.

Nội dung 2: Tìm hiểu thể thơ, nhan đề

Nhan đề của một tác phẩm thường là dấu hiệu đầu tiên giúp chúng ta hiểu về nội dung. Hãy cùng phân tích xem nhan đề này có ý nghĩa như thế nào trong việc truyền tải thông điệp của tác giả. Cô mời đại diện dựa vào nội dung đã đọc ở nhà để trả lời các câu hỏi: 

+ Nêu ý nghĩa nhan đề “Thương nhớ mùa xuân”

+ Tác phẩm “Thương nhớ mùa xuân” đề tài là gì? Sự khác biệt của Vũ Bằng khi khai thác đề tài này qua tác phẩm?

Video trình bày nội dung:

a. Nhan đề “Thương nhớ mùa xuân”

- “Thương nhớ”: Cảm xúc, tâm trạng da diết, nỗi nhớ đong đầy, cồn cào không thôi.

- “Mùa xuân”

+ Mùa khởi đầu của một năm, mùa với sức sống căng tràn và vạn vật sinh sôi.

+ Mùa của niềm vui, của tuổi trẻ và những khao khát

=> “Thương nhớ mùa xuân” là nỗi niềm nhớ thương da diết quê hương, gia đình

b. Đề tài: Mùa xuân

Văn bản đã biểu lộ một cách rất chân thực và cụ thể nỗi niềm nhớ thương da diết quê hương, gia đình của tác giả.Với cách viết tùy bút chân thực và cụ thể, ông đã biểu lộ tình cảm thiêng liêng đó. Nhớ về mùa xuân của đất Bắc, của Hà Nội, Vũ Bằng đã tả lại những cảnh sắc thiên nhiên và đời sống sinh hoạt của người thủ đô một cách rõ ràng trong tâm trí của người con xa quê. Giọng văn nhẹ nhàng, du dương, trầm bổng của ông đã đưa độc giả lạc vào thế giới hồi ức miên man, dạt dào cảm xúc. Ông đã nhắc đi nhắc lại như một lời tỏ tình thiết tha mà say đắm: “Mùa xuân của tôi... mùa xuân thần thái của tôi...

…………………………

Nội dung video Bài 7: Văn bản: Thương nhớ mùa xuân còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.