Video giảng Ngữ văn 11 cánh diều bài 5 Tầng hai

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN: TẦNG HAI

Xin chào các bạn! Hôm nay, chúng ta sẽ bước vào một hành trình mới, nơi những câu chữ sẽ giúp chúng ta mở rộng tầm nhìn và cảm nhận cuộc sống.

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nắm được vị trí và vai trò của nhà văn Phong Điệp trong văn học Việt Nam
• Nắm được những nét đặc trưng của bút pháp chủ nghĩa lãng mạn, gắn được nội dung, ý nghĩa của đoạn trích với các yếu tố nghệ thuật (người kể chuyện, nhân vật, điểm nhìn, hội thoại,…)
• Vận dụng được những hiểu biết chung về tác giả Phong Điệp và các kiến thức thu thập được để hiểu đoạn trích “Tầng Hai”
• Phân tích và đánh giá được vị trí của đoạn trích “Tầng hai” trong tác phẩm “Kẻ dự phần” và sự nghiệp sáng tác của Phong Điệp.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Để chuẩn bị cho nội dung chính, chúng ta sẽ bắt đầu bằng một hoạt động khởi động nho nhỏ. Các em hãy xem một video ngắn về Người trẻ mắc chứng “Overthinking”. Sau khi xem xong video, em hãy trình bày nội dung khái quát và cảm xúc của bản thân về vấn đề đó.

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Tìm hiểu chung

Trước khi khám phá sâu hơn về các chi tiết trong tác phẩm, chúng ta hãy dành thời gian để tìm hiểu tác giả, những nét chung, từ nguồn gốc đến thông điệp chính của văn bản. Các em hãy trả lời câu hỏi sau: Trình bày những nét chung và hiểu biết của em về tác giả Phong Điệp và đoạn trích “Tầng hai”.( Vị trí cũng như bố -cục đoạn trích) (Nhà văn Phong Điệp)

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả: Phong Điệp sinh ngày 6/6/1976.

a. Cuộc đời

- Sinh ra tại huyện Giao Thủy, Nam Định.

- Vừa là nhà báo, vừa nghiên cứu văn học, vừa là nhà văn

=> Có cái nhìn đa chiều về cuộc sống, con người

b. Sự nghiệp

- Chị đã để lại dấu ấn đậm nét trong cộng đồng văn học với những tác phẩm sâu sắc, tâm hồn lương thiện và giàu lòng nhân ái.

- Tập trung vào việc phân tích con người và xã hội, tạo ra những hình ảnh sống động về cuộc sống và con người.

- Chị cũng đặt nặng tình cảm, tâm hồn con người và những giá trị nhân văn trong các tác phẩm của mình với tâm niệm: "Viết để sống, để yêu và để trân trọng cuộc đời này"

- Tác phẩm tiêu biểu: “Khi ta hai mươi” (Tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Trẻ 1996); “Ma mèo” (Tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Trẻ 1997); “Người  phía bên kia đường” (Tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Trẻ 2000); “Phòng trọ” (Tập truyện ngắn, Nhà xuất bản Thanh niên 2001),…

2. Tác phẩm

-  Xuất xứ: in trong tập truyện ngắn “Kẻ dự phần” (2008)

- Hoàn cảnh sáng tác:

+ Được viết khoảng những năm 2000.

+ Dựa trên trải nghiệm của chính tác giả Phong Điệp – câu chuyện khi tác giả còn trẻ, đi ở trọ trong gia đình một người phụ nữ nhân hậu

- Bố cục: 5 phần

+ Phần 1: Từ đầu… “giấc ngủ đã kéo đến lúc nào không hay”

=> Cuộc sống của Phan và những quan sát đầu tiên về cuộc sống của gia đình hàng xóm

+ Phần 2: Tiếp… “do sự nghèo mang lại”

=> Niềm vui nhỏ và nỗi lo lắng của Phan về cuộc sống

+ Phần 3: Tiếp… “phải mở mày mở mặt tại đây”

=> Câu chuyện của đôi vợ chồng trẻ và mong muốn của Phan.

+ Phần 4: Tiếp… “giản dị hơn những gì cô tâm niệm”

=> Chị vợ hàng xóm chuyển dạ và phát hiện về hạnh phúc của Phan

+ Phần 5: Còn lại

=> Suy nghĩ về người thân và tâm trạng của Phan

- Tóm tắt tác phẩm: HS tự tóm tắt.

Nội dung 2: Tìm hiểu nhan đề tác phẩm

Nhan đề của một tác phẩm thường không đơn thuần là tên gọi. Hãy cùng nhau xem xét kỹ hơn về nhan đề này, và suy nghĩ xem nó có liên quan như thế nào đến nội dung và cảm xúc mà tác giả muốn truyền tải.

Dựa vào hiểu biết và sự chuẩn bị ở nhà, xác định đề tài và ý nghĩa nhan đề của đoạn trích.

Video trình bày nội dung:

- Đề tài: Viết về một bức tranh về gia đình đơn giản, ấm áp. Truyện ngắn Tầng hai đã vẽ ra hai cuộc sống đối lập, giữa một bên là sự cô đơn, vội vã với cuộc sống hàng ngày và một bên là bức tranh gia đình đơn giản, ấm áp

- Nhan đề “Tầng Hai”:

+ Là nhan đề do người biên soạn đặt dựa trên nội dung cốt lõi của đoạn trích.

+ “Tầng hai”: Diễn tả vị trí và không gian diễn ra những sự kiện của truyện – câu chuyện gia đình bà hàng xóm và vợ chồng cậu con trai.

=> Gợi ra chủ đề của truyện và sự tò mò với người đọc.

Nội dung 3: Tìm hiểu cốt truyện

Cốt truyện là khung xương của một tác phẩm văn học. Các em hãy cùng cô nhìn lại mạch truyện từ đầu đến cuối: Đoạn trích “Tầng hai” là đoạn trích có cốt truyện đặc biệt. Xác định cốt truyện và nêu ý nghĩa của cốt truyện ấy.

Video trình bày nội dung:

- Cốt truyện: nhân vật Phan đang thuê trọ trong một căn nhà có một người mẹ và vợ chồng người con. Hàng ngày cô đều lắng nghe và hình dung về cuộc sống của ba người ở trên tầng hai. Đối với Phan buổi tối trước khi đi ngủ là lắng nghe những âm thanh ở tầng trên, rồi nghe những âm thanh của tiếng nước chảy rồi chìm vào giấc ngủ. Những ý nghĩ rằng mình phải bám trụ ở đây, không được từ bỏ và cô nghĩ như thế mới là hạnh phúc.

- Ý nghĩa của tình cốt truyện:

+ Xây dựng nên cốt truyện truyện độc đáo, nhẹ nhàng lồng ghép miêu tả về cuộc sống đối lập giữa cuộc sống của Phan và cuộc sống của gia đình trên tầng hai.

+ Thúc đẩy câu chuyện phát triển: Người mẹ hiện lên là một người rất hiền từ, luôn động viên và bảo vệ người con dâu của mình. Người con dâu thì như một cô vợ nhỏ, lúc thì giận dỗi chồng, lúc thì lại yêu thương cười nói nhưng cô rất là quan tâm mẹ của mình. Còn người chồng thì hiện lên không phải là người chồng quá mẫu mực nhưng vẫn rất yêu thương mẹ và vợ. Khung cảnh gia đình ba người rất bình thường như bao gia đình khác, nhưng người đọc có thể cảm nhận được cái bình dị, cái quan tâm của các thành viên trong gia đình dành cho nhau..

+ Sự thay đổi trong suy nghĩ của Phan: nhận ra rằng, hình như mình đang đi tìm kiếm hạnh phúc ở đâu xa, mà quên mất rằng hạnh phúc của mình ở trong chính gia đình mà mình vẫn thường không quan tâm đến.

…………………………

Nội dung video Bài 5: Văn bản: Tầng hai còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.