Video giảng Ngữ văn 11 cánh diều bài 6 Đây mùa thu tới

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN: ĐÂY MÙA THU TỚI

Chào mừng các em đến với tiết học hôm nay! Hãy để trái tim và tâm hồn mình mở ra để đón nhận vẻ đẹp của ngôn ngữ và văn chương.

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nhận biết được cách tổ chức cấu tứ, những yếu tố tượng trưng, việc sử dụng từ ngữ, các biện pháp tu từ, cách tổ chức câu thơ.
• Hiểu được tác dụng của các yếu tố tượng trưng trong bài thơ trong việc bộc lộc cảm xúc, suy ngẫm của tác giả.
• Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản, phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Trước khi đi sâu vào bài học, hãy cùng khởi động một chút để làm quen với chủ đề hôm nay. Chúng ta sẽ bắt đầu bằng một câu hỏi thú vị: Kể tên một vài bài thơ viết về đề tài mùa thu em đã được học/được đọc? Ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ những bài thơ đó gợi ra cho em?

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Tìm hiểu chung

Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tác phẩm, chúng ta cần bắt đầu bằng việc khám phá các thông tin chung về văn bản. Cô mời đại diện - các nhóm dựa vào nội dung đã đọc ở nhà hãy trình bày hiểu biết của em về tác giả Xuân Diệu và bài thơ “Đây mùa thu tới”.

Video trình bày nội dung:

1. Tác giả: Xuân Diệu (1916 – 1985)

a. Cuộc đời

- Xuân Diệu (1916 – 1985) tên đầy đủ là Ngô Xuân Diệu, ngoài bút danh Xuân Diệu ông còn có bút danh khác là Trảo Nha, quê của ông huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh nhưng sinh tại quê mẹ huyện Tuy Phước (Bình Định). Cha của ông là Ngô Xuân Thọ và mẹ là Nguyễn Thị Hiệp, Xuân Diệu sống ở Tuy Phước đến năm 11 tuổi.

- Năm 1927, ông đến Quy Nhơn học. Sau đó từ năm 1936 – 1937 ông ra Huế học một năm sau đó tốt nghiệp tú tài. Năm 1937, Xuân Diệu ra Hà Nội học trường Luật và viết báo, là thành viên của Tự Lực Văn Đoàn (1938 – 1940). Đến cuối năm 1940, ông làm viên chức ở Mỹ Tho (Tiền Giang).

b. Con người

- Lãng mạn và tình cảm: Những bài thơ của Xuân Diệu thường chứa đựng những tình cảm sâu sắc và lãng mạn. Ông thường mô tả những cảm xúc yêu đương, lòng trung thành và tình yêu không thể nào quên.

- Sâu sắc và tinh tế: Những từ ngữ và biểu đạt trong thơ của Xuân Diệu thường mang tính tinh tế và sâu sắc. Ông thường sử dụng những hình ảnh và tả cảm giác một cách tinh tế để diễn đạt những suy tư và cảm xúc.

- Tính nhân văn: Xuân Diệu thể hiện lòng nhân văn và tình cảm đối với con người qua những bài thơ của mình. Ông thường chú trọng đến sự tương tác giữa con người với nhau và sự đồng cảm đối với những khía cạnh khác nhau của cuộc sống.

- Phản ánh xã hội: Xuân Diệu cũng thường đưa vào thơ những hình ảnh, tượng trưng phản ánh xã hội và cuộc sống thường ngày, làm cho các tác phẩm của ông trở nên sống động và chân thực.

=>Tóm lại, con người của nhà thơ Xuân Diệu thể hiện qua những tác phẩm thơ lãng mạn, tinh tế, nhân văn và phản ánh đời sống xã hội, tạo nên một tầng lớp nghệ thuật đa dạng và giàu cảm xúc.

c. Sự nghiệp

- Tác phẩm chính:

+ Thơ: Thơ thơ, Gửi hương cho gió, Một khối hồng, Thanh ca, Tôi giàu đôi mắt, Riêng chung, Mẹ con, Ngôi sao, Sáng, Dưới sao vàng,…

+ Văn xuôi: Ký sự thăm nước Hung, Triều lên, Trường ca, Phấn thông vàng, Việt Nam trở dạ, Việt Nam nghìn dặm,…

+ Tiểu luận phê bình: Trò chuyện với các bạn làm thơ trẻ, Đi trên đường lớn, Và cây đời mãi xanh tươi, Mài sắt nên kim,…

+ Dịch thơ: Thi hào Nadim Hitmet, Vây giữa tình yêu, Những nhà thơ Bungari,...

- Phong cách sáng tác:

+ Xuân Diệu là một trong những cây bút lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Thơ của ông mang nhiều màu sắc khác nhau và đều để lại rất nhiều dấu ấn trong tim bạn đọc. Ông chính là nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân nơi tràn đầy sự tươi mới và yêu đời mãnh liệt.

+ Là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới, chất thơ của Xuân Diệu luôn tạo ra sự khác biệt, cách dùng ngôn từ sáng tạo và hấp dẫn người đọc. Ai đã một lần đọc qua thơ của Xuân Diệu chắc hẳn rằng sẽ khó lòng mà quên được bởi sức sống mãnh liệt trong những câu thơ ấy mang đến một niềm khao khát hòa mình với thiên nhiên với cuộc sống.

+ Sau cách mạng tháng 8, Xuân Diệu có hướng đi mới trong phong cách viết thơ của mình đó là ông hướng vào đời sống thực tế, nó mang đậm tính thời sự. Ý thức được trách nhiệm của một công dân Xuân Diệu miệt mài sáng tác những bài thơ chào cách mạng bằng vần thơ yêu đời.

2. Tác phẩm

- Xuất xứ: “Đây mùa thu tới” được in trong tập thơ “Thơ” xuất bản năm 1938, là một trong những bài thơ mang đậm hồn thơ và phong cách sáng tác của Xuân Diệu.

- Hoàn cảnh sáng tác:

“Đây mùa thu tới” được bắt nguồn từ cảm hứng rất Xuân Diệu, đó là cảm quan về thời gian. Bài thơ được sáng tác khi Xuân Diệu nhìn hàng liễu bên hồ gần nhà, ông đã từng thốt lên điều này khi nhìn hàng liễu rủ bên hồ mềm mại như mái tóc dài của người thiếu nữ, đồng thời, nó như những giọt nước mắt chảy dài mang vẻ đẹp mơ màng, buồn man mác nhưng cũng không kém phần lãng mạn.

- Bố cục:

Bố cục bài thơ "Đây mùa thu tới" được chia thành 4 phần, mỗi khổ một phần:

+ Phần 1: Khổ thơ thứ nhất: Cảm nhận của nhà thơ khi mùa thu tới.

+ Phần 2: Khổ thơ thứ hai:  Khu vườn mùa thu.

+ Phần 3: Khổ thơ thứ ba: Cảnh vật mùa thu.

+ Phần 4: Khổ thơ cuối: Không gian thu mênh mông, rộng lớn.

Nội dung 2: Tìm hiểu nhan đề, đề tài

Nhan đề của một tác phẩm thường chứa đựng những ý nghĩa rất đặc biệt. Các em hãy cùng cô tìm hiểu về ý nghĩa nhan đề và đề tài của tác phẩm nhé! Cô mời đại diện các nhóm dựa vào nội dung đã đọc ở nhà để trả lời các câu hỏi liên quan đến bài thơ “Đây mùa thu tới”:

+ Em hãy nêu ý nghĩa nhan đề “Đây mùa thu tới”

+ Bài thơ “Đây mùa thu tới” đề tài là gì? Sự khác biệt của Xuân Diệu khi khai thác  đề tài này qua bài thơ?

Video trình bày nội dung:

1. Nhan đề, đề tài

a. Nhan đề “Đây mùa thu tới”

Nhan đề không chỉ gợi lên bức tranh mùa thu rộng lớn với cả màu sắc, hình ảnh, những chuyển động tinh tế mà còn tái hiện được tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến của con người trước những biến chuyển của thiên nhiên, trời đất lúc sang thu. Đằng sau bức tranh ấy, ta thấy được tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của tác giả trước sự chuyển đổi của trời đất.

b. Đề tài

- Mùa thu trong thơ ca:

Mùa thu là người bạn muôn đời của thi ca. Cái rét buốt tê tái của mùa đông qua đi để nàng xuân đến với bao nhiêu niềm vui và sự sống, có lẽ gây ấn tượng mạnh hơn trong lòng người, nhưng lại không gợi thi từ nhiều như mùa thu, phải chăng vì thu dịu dàng, thu buồn hơn.

- Mùa thu trong “Đây mùa thu tới”

+ Xuân Diệu lại mang đến bức tranh thu sinh động, ấn tượng đồng thời tác giả bày tỏ cảm xúc u sầu, trầm tư khi mùa thu đến.

+ Bài thơ chính là khung cảnh đất trời với "hơi thở" man mác buồn cùng với đó là nỗi bâng khuâng của người thiếu nữ khi mùa thu về

…………………………

Nội dung video Bài 6: Văn bản: Đây mùa thu tới còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.