ĐỌC HIỂU: TINH THẦN YÊU NƯỚC CỦA NHÂN DÂN TA

CHUẨN BỊ

- Văn bản viết về tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam.

• Nhan đề khái quát nội dung, nêu lên vấn đề văn bản bàn luận.

• Mục đích: bàn về tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

• Làm rõ vấn đề được nêu ra bàn luận.

- Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 – 1969), quê ở Nghệ An.

- Giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 - 1954) của nhân dân Việt Nam:

• Sau Cách mạng tháng Tám, chủ tịch Hồ Chí Minh công bố Tuyên ngôn Độc lập, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Nhưng thực dân Pháp từ lâu đã có ý đồ xâm lược trở lại Đông Dương. 

• Khả năng hòa hoãn không còn, với tinh thần “Thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, đêm 19/12/1946, theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng, cả nước đứng lên kháng chiến.

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Câu 1: Vai trò của phần (1) là gì?

Giải rút gọn:

Vai trò: nêu ý kiến khái quát khẳng định dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước và nêu lên giá trị to lớn của lòng yêu nước ấy.

Câu 2: Việc liệt kê tên các nhân vật lịch sử ở phần (2) có tác dụng gì?

Giải rút gọn:

Tác dụng: 

• Chứng minh lòng yêu nước của nhân dân ta từ quá khứ đến hiện tại.

• Tăng tính chân thực, thuyết phục cho luận điểm đã cho.

Câu 3: Chỉ ra lí lẽ và bằng chứng trong phần (2)

Giải rút gọn:

- Lí lẽ:

• Lịch sử có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước 

• Đồng bào ngày nay cũng rất yêu nước

- Bằng chứng:

• Bà Trưng, bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…

• Các cụ già, em nhỏ, dân miền ngược miền xuôi…ai cũng yêu nước ghét giặc…. 

• Bộ đội bám giặc, hậu phương nhịn đói để phần tiền tuyến; công nhân tăng gia sản xuất…

Câu 4: Nội dung của phần (3) là gì?

Giải rút gọn:

- Nội dung: giá trị của lòng yêu nước và trách nhiệm của mỗi người dân.

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta viết về vấn đề gì? Câu văn nào ở phần (1) khái quát được nội dung vấn đề nghị luận trong văn bản?

Giải rút gọn:

- Văn bản viết về lòng yêu nước

- Câu văn khái quát: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.”. 

Câu 2: Xác định nội dung chính của từng phần trong văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.

Giải rút gọn:

- Phần 1 (từ đầu đến “lũ bán nước và lũ cướp nước”): Nêu ý kiến khái quát và nêu lên giá trị to lớn của lòng yêu nước ấy.

- Phần 2 (tiếp đến “lòng nồng nàn yêu nước”): Phát triển ý kiến bằng cách chứng minh, làm sáng tỏ các lí lẽ và dẫn chứng.

- Phần 3 (còn lại): Giá trị của lòng yêu nước và trách nhiệm của mỗi người dân.

Câu 3: Hãy dẫn ra một số ví dụ về ý kiến, lí lẽ và các bằng chứng được tác giả nêu lên trong văn bản; theo mẫu sau:

Giải rút gọn:

Câu 4: Đọc phần (2) và cho biết: 

a) Các bằng chứng trong phần này được sắp xếp theo trình tự nào? 

b) Mô hình liệt kê theo mẫu câu: “Từ... đến...” đã giúp tác giả thể hiện được điều gì?

Giải rút gọn:

a) Các dẫn chứng trong phần này được sắp xếp theo trình tự thời gian: Từ quá khứ đến hiện tại

b) Mô hình liệt kê giúp tác giả thể hiện được sự đầy đủ, toàn diện, rộng khắp về các biểu hiện cho tình yêu nước của nhân dân ta.

Câu 5: Theo em, mục đích của văn bản này là gì? Các lí lẽ, bằng chứng đã làm sáng tỏ mục đích ấy như thế nào?

Giải rút gọn:

- Mục đích: nêu lên và làm sáng tỏ ý kiến về một vấn đề xã hội: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.

- Người viết dùng lí lẽ và bằng chứng chủ yếu có trong lịch sử và hiện thực cuộc kháng chiến của dân tộc, vô cùng phong phú, sinh động, toàn diện, thuyết phục.

Câu 6: Qua văn bản này, em học được gì về cách viết bài văn nghị luận một vấn đề xã hội (lựa chọn vấn đề nghị luận, bố cục bài viết, lựa chọn và nêu bằng chứng, diễn đạt, ...)?

Giải rút gọn:

- Lựa chọn vấn đề nghị luận giàu ý nghĩa, thực tế nhận được sự quan tâm của mọi người.

- Bố cục rõ ràng, khoa học đầy đủ 3 phần mở bài, thân bài, kết bài.

- Dẫn chứng cụ thể, rõ ràng