ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

THIÊN NHIÊN VÀ CON NGƯỜI TRONG TRUYỆN

ĐẤT RỪNG PHƯƠNG NAM

CHUẨN BỊ

Câu 1: Văn bản viết về vấn đề gì? Nhan đề văn bản thể hiện vấn đề ấy như thế nào? Mục đích của văn bản là gì?

Giải rút gọn:

• Vấn đề: thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam. 

• Nhan đề: nêu rõ vấn đề trong văn bản.

• Mục đích: cho thấy đặc điểm của thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam.

Câu 2: Các ý kiến, lí lẽ và bằng chứng phục vụ cho mục đích của văn bản như thế nào? Đọc trước văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện "Đất rừng phương Nam", tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Bùi Hồng.

Giải rút gọn:

- Các ý kiến, lí lẽ và bằng chứng phục vụ cho mục đích của văn bản: bằng chứng để chứng minh cho lí lẽ; lí lẽ để chứng minh cho ý kiến.

- Thông tin nhà văn:

+ Bùi Văn Hồng (05/12/1931), quê ở Phù Việt, Thạch Hà, Hà Tĩnh.

+ Tham gia công tác Đoàn từ 8/1945; công tác tuyên huấn, tổ chức Đảng ở quê từ 1948.

+ Bắt đầu viết và in các truyện ký, phê bình sách từ 1951.

+ Tốt nghiệp Đại học Tổng hợp ngành Văn. Từng làm Trưởng ban và Tổng biên tập NXB Kim Đồng.

+ Tác phẩm chính: Trên đất Cẩm Bình (truyện ký, 1968); Cá rôn ron không vâng lời mẹ (truyện đồng thoại, 1969),...

+ Giải thưởng văn học: Tặng thưởng của Ủy ban Thiếu niên nhi đồng và Hội Nhà văn Việt Nam cho tập Trên đất Cẩm Bình (truyện ký, 1968).

CÂU HỎI ĐỌC HIỂU

Câu 1: Phần (1) nêu khái quát đặc điểm gì của truyện Đất rừng phương Nam?

Giải rút gọn:

Khái quát đặc điểm hình thức: kết cấu chương hồi truyền thống, dễ đọc, dễ hiểu, hợp với đại chúng trẻ em.

Câu 2: Mở đầu phần (2), tác giả cho biết nhà văn Đoàn Giỏi có điểm mạnh gì?

Giải rút gọn:

Điểm mạnh: viết văn dựa trên vốn sống phong phú khiến người đọc đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.

Câu 3: Phân biệt lí lẽ và bằng chứng của người viết.

Giải rút gọn:

Phân biệt:

• Lí lẽ: "Trong Đất rừng phương Nam, ông chỉ sử dụng một phần rất nhỏ vốn sống phong phú đó mà đã làm nười đọc đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác".

• Bằng chứng: "ba ba to bằng cái nia, kì đà lớn hơn chiếc xuồng tam bản, cá sấu phải 12 trai tráng lực lưỡng mới khiêng nổi".

Câu 4: Những dòng chữ in nghiêng ở đoạn này (cuối đoạn 2) này lấy từ tác phẩm của ai?

Giải rút gọn:

Lấy từ tác phẩm của Đoàn Giỏi.

Câu 5: Câu mở đầu phần (3) cho biết nội dung chính của phần này là gì?

Giải rút gọn:

Nội dung chính: nói về con người Nam Bộ trong Đất rừng phương Nam.

Câu 6: Những nhân vật nào được nhắc tới trong phần (3)?

Giải rút gọn:

Nhân vật: dì Tư Béo, lão Ba Ngủ, ông Hai, chú Võ Tòng, An, vợ ông Hai, vợ chú Võ Tòng, địa chủ.

Câu 7: Câu nào nêu đánh giá chung về truyện Đất rừng phương Nam?

Giải rút gọn:

Câu: "Có thể nói, Đất rừng phương Nam đã nói được cái tinh túy của hồn đất, hồn người một vùng châu thổ Cửu Long Giang.".

CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện "Đất rừng phương Nam" bàn luận về vấn đề gì? Nhan đề của văn bản có liên quan như thế nào với vấn đề ấy?

Giải rút gọn:

• Vấn đề thiên nhiên và con người trong "Đất rừng phương Nam".

• Nhan đề của văn bản đã nêu rõ vấn đề ấy.

Câu 2: Hãy dẫn ra một số ví dụ về lí lẽ và các bằng chứng được tác giả nêu lên trong bài viết. 

Giải rút gọn:

Câu 3: Trong phần (3), tác giả đã so sánh hai nhân vật: ông Hai bán rắn và chú Võ Tòng. Dựa vào bài viết, em hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai nhân vật này.

Giải rút gọn:

Giống nhau

• Đều không có đất, quanh năm ở đợ làm thuê cho địa chủ, bị chúng cướp công, cướp người yêu, cướp vợ, đánh trả và đi tù

• Cả hai đều có phẩm chất gan dạ, dũng cảm, mạnh mẽ.

• Đều có tinh thần yêu nước, căm thù giặc sâu sắc

Câu 4: Theo em, mục đích chính của văn bản nghị luận trên là gì? Nội dung của các phần trong văn bản đã làm rõ được mục đích ấy như thế nào?

Giải rút gọn:

 - Mục đích chính: cho thấy đặc điểm của thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam.

- Mỗi phần làm rõ từng mục đích:

+ Phần (1): Nêu khái quát đặc điểm nghệ thuật.

+ Phần (2): Nêu đặc điểm thiên nhiên.

+ Phần (3): Nêu đặc điểm con người.

 Câu 5: Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng (trích truyện Đất rừng phương Nam) đã học ở Bài 1?

Giải rút gọn:

Hiểu thêm được nội dung và mục đích của cuộc gặp gỡ, đối thoại giữa ông Hai và chú Võ Tòng trong đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng (trích truyện Đất rừng phương Nam) đã học ở Bài 1.

Câu 6: Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện "Đất rừng phương Nam" đã giúp em hiểu văn học góp phần mở rộng kiến thức về con người và thế giới xung quanh như thế nào?

Giải rút gọn:

Giúp em hiểu văn học góp phần mở rộng kiến thức về con người và thế giới xung quanh. Cụ thể: Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện "Đất rừng phương Nam" đã cho em hiểu thêm về đặc điểm thiên nhiên và tính cách con người Nam Bộ vùng châu thổ Cửu Long Giang.