THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Từ mượn

Câu 1: Đọc đoạn văn và thực hiện các yêu cầu sau:

Dưới tác động tiêu cực của việc phát triển công ngiệp thiêú bền vững, Trái Đất đang nóng dần lên, nhiều khối băng ở Bắc Cực và Nam Cực bị tan chảy làm nước biển dâng cao, đe dọa sự tồn tại của một số thành phố sôi động và làng mạc trù phú miền duyên hải. Tầng ô - dôn bị thủng nhiều chỗ, đất đai, nước, không khí bị ô nhiễm nặng bề, làm ảnh hưởng nghiêm trong đến đời sống của muôn loài. 

a, Trong đoạn văn trên có nhiều từ là từ mượn, chẳng hạn: phát triển, công nghiệp, băng, ô- dôn, không khí, ô nhiễm...Theo em, từ nào được vay mượn từ tiếng Hán, từ nào được vay mượn từ Tiếng Anh? Vì sao em xác định như vậy?

b, Trong các từ mượn như công nghiệp, băng, ô - dôn, ô nhiễm, từ nào gây cho em cảm giác về từ mượn rõ nhất? Vì sao?

c, Các yếu tố như không, nhiễm không chỉ xuất hiện trong không khí, ô nhiễm mà còn được dùng để tạo nên nhiều từ khác mà chúng ta vẫn sử dụng hằng ngày. Hãy kể thêm một số từ có những yếu tố ấy và giải thích ý nghĩa của chúng. 

Giải rút gọn

a, 

- Vay mượn từ tiếng Hán: kế hoạch, phát triển, công nghiệp, băng, không khí, ô nhiễm... →  Các từ này có cách độc và hình thức chính tả giống từ thuần Việt, có tính chất khái quát về nghĩa. 

- Vay mượn từ tiếng Anh: ô-dôn → Từ có gạch nối giữa các âm tiết.

b. 

Đó là từ ô-dôn bởi những từ mượn nguyên là thuật ngữ khoa học có nguồn gốc từ phương Tây thường có cấu tạo và hình thức chính tả khác biệt.

c.

- Không trung là từ chỉ khoảng không gian ở trên cao;

- Không quân là từ chỉ một quần chủng (trong quân đội) hoạt động trên không nhằm bảo vệ vùng trời của một quốc gia;

- Miễn nhiễm chỉ trạng thái hay khả năng tránh được sự lây nhiễm;

- Lây nhiễm chỉ sự truyền lan của bệnh hoặc của một thói xấu nào đó từ người này sang người khác.

Câu 2:  Quan việc thực hiện các yêu cầu ở bài tập 1, em rút ra nhận xét gì về đặc điểm vốn từ tiếng Việt 

Giải rút gọn

 - Vốn từ tiếng Việt giàu có và phức tạp, gồm nhiều từ được mượn. 

- Từ việc vay từ mượn, tiếng Việt luôn phát triển, trong khi vẫn bảo lưu được những nét tinh tuý vốn có của mình.

Câu 3: Hãy diễn đạt lại câu băn sau đây theo hướng thay thế từ mượn quen thuộc hoặc dễ hiệu hơn vốn đã có từ lâu trong vốn từ tiếng Việt: 

Các fan cuồng đã thực sự phấn kích, hân hoan khi thấy idol của mình xuất hiện trên chiếc chuyên cơ vừa đáp xuống phi trường. 

Giải rút gọn

Những người hâm mộ cuồng nhiệt đã thực sự phấn kích, hân hoan khi thấy người nghệ sĩ nổi tiếng của mình xuất hiện trên chiếc chuyên cơ vừa đáp xuống phi trường.