CÔ BÉ BÁN DIÊM

Trước khi đọc

Câu 1: Giới thiệu ngắn gọn một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với em.

Giải rút gọn

Chuyện nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn là một câu chuyện cổ tích nổi tiếng. Nàng Bạch Tuyết là công chúa gái xinh đẹp, nhưng do mẹ mất sớm và vua cha đã lấy một bà dì ghẻ. Đi ghẻ tìm cách giết chết bạch tuyết để trở thành người xinh đẹp nhất vương quốc. Nhưng bác thợ sanh đã giấu cô vào trong rừng sâu. Tuy nhiên, nhờ sự giúp đỡ của những chú lùn, Bạch Tuyết thoát khỏi nguy hiểm. Cuối cùng, một hoàng tử đi ngang qua và phải lòng Bạch Tuyết. Hoàng tử hôn cô và đánh thức nàng từ giấc ngủ sâu. Bạch Tuyết và hoàng tử sống hạnh phúc sau đó, trong khi bảy chú lùn vẫn tiếp tục cuộc sống của mình trong ngôi nhà nhỏ.

Câu 2: Chia sẻ một vài cảm nhận của em về nhân vật đó. 

Giải rút gọn

Bạch tuyết : Là cô công chúa xinh đẹp, hồn nhiên, trong sáng, nhưng bị phù thủy muốn hãm hại. Qua đó thấy rằng làm một người tốt thực sự rất khó và đôi khi còn bị hãm hại. Nhưng sau tất cả người tốt sẽ luôn được những người tốt xung quanh giúp đỡ và có cái kết hạnh phúc. 

Đọc văn bản

Câu 1: Chú ý các chi tiết miêu tả trang phục của cô bé bán diêm giữa trời đông giá rét

Giải rút gọn

Cô bé đi giày vải - vải phỏng không có tác dụng gì bảo vệ đôi chân, giày mà người mẹ đã mất để lại 

Câu 2: Điều gì sẽ đến với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa?

Giải rút gọn

Giữa tiết trời đông giá rét, cô bé phải ra đường, tìm kiếm những nơi đông người qua lại để bán những que diêm nếu không người bố say rượt của cô sẽ không cho cô về nhà. 

Câu 3: Sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh như thế nào?

Giải rút gọn

Sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh gia sản tiêu tán, gia đình phải rời ngôi nhà xinh xắn để chui rúc trong một xó tối tăm, luôn nghe những lời mắng nhiếc, chửi rủa của người bố. 

Câu 4: Mỗi lần quẹt diêm cô bé bán diêm nhìn thấy những hình ảnh gì? Đó là thực hay mơ.

Giải rút gọn

Mỗi lần quẹt diêm cô bé bán diêm lại được sống trong giây phút hạnh phúc, chìm đắm trong mơ, trong thế giới cổ tích, thoát khỏi thực tại tăm tối bất hạnh của cô bé bán diêm tội nghiệp 

Câu 5: Chú ý trình tự xuất hiện của hình ảnh khi cô bé quẹt diêm: Lần thứ nhất, Lần thứ hai, Lần thứ ba, Lần thứ tư, 

+Lần quẹt diêm thứ 1, em thấy lò sưởi, vì trong đêm đông giá lạnh em cần được sưởi ấm. Khi que diêm vụt tắt, lò sưởi biến mất, nỗi sợ hãi mơ hồ lại xâm chiếm em “đêm nay về nhà thế nào cũng bị cha mắng”. 

+ Quẹt diêm lần thứ 2, lần này em thấy một bàn ăn thịnh soạn,… sự tưởng tượng của em thật hài hước, cho thấy mơ ước lớn nhất lúc này của em là được ăn no. Trong đêm giao thừa gia đình nào cũng quây quần bên mâm cơm, còn em lại đói lả đi trong cái giá lạnh.

+ Lần thứ 3, trong không khí đêm giáng sinh, em thấy hình ảnh của cây thông. Đó chính là biểu tượng của mái ấm gia đình hạnh phúc, là những ước mơ trong sáng của tuổi thơ. 

+ Lần thứ 4, giữa cái đói rét và cô độc, em khao khát có tình yêu thương và chỉ có bà là người yêu thương em nhất. Trong giây phút đó bà hiện lên thật ấm áp, đẹp đẽ. Cô bé khẩn thiết van xin bà cho đi cùng, bởi cô bé hiểu khi ngọn lửa diêm tắt đi bà cũng biến mất. 

=> Mức độ hình ảnh dựa theo mong ước của cô bé, càng quẹt diêm các mong ước lớn hơn càng xuất hiện và đem lại hạnh phúc cho cô. Là niềm hạnh phúc lớn lao nhất của cô bé bán diêm bất hạnh chính không phải là vật chất như bữa ăn thịnh soạn, lò sưởi ấn cúng, cây thông noel mà chính là tình yêu thương và được người bà của mình bên cạnh. 

Câu 6: Điều gì xảy ra với cô bé bán diêm. Có giống với dự đoán của em không.

Giải rút gọn 

Cô bé bán diêm đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa nhưng em không còn phải đối mặt với đòn roi, những lời mắng nhiếc, sự đói rét, nỗi buồn nữa, em đã được đến một thế giới khác, thế giới có bà ở bên. 

Câu 7: Có những hình ảnh trái ngược nào trong quảng cảnh ngày năm mới?

Giải rút gọn

Những hình ảnh trái ngược trong quảng cảnh ngày năm mới: Trong khung cảnh của năm mới, mặt trời lên trong sáng, chói chang trên bầu trời nhạt, mọi người vui vẻ ra khỏi nhà nhưng có một em bé đã chết trong đêm giao thừa vì lạnh lẽo. "Ở một xó tường, người ta chỉ thấy em với đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười". 

Sau khi đọc - Giải rút gọn câu hỏi

Câu 1: Truyện Cô bé bán diêm được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy?

Giải rút gọn

Người kể chuyện ngôi thứ ba. 

Câu 2:  Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm như thế nào? Vì sao cô bé không dám trở về nhà?

Giải rút gọn

Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm đông giá rét. Mặc dù có nhà song em không dám về vì nếu về mà không mang được đồng xu nào tất sẽ bị cha em mắng chửi. Người cha vô lương tâm, lời lẽ hành động thiếu tình thương đã khiến cô bé bất hạnh phải ở bên ngoài trong đêm đông giá lạnh, trong gió và mưa tuyết mỗi lúc một nhiều. 

Câu 3: Nêu các chi tiết miêu tả ngoài hình của cô bé bán diêm? Những chi tiết đó giúp em hình dung như thế nào về cuộc sống của nhân vật.

Giải rút gọn

 - Ngoại hình của cô bé bán diêm: đầu trần, chân đất, tạp dề cũ kĩ.

- Đó là một cuộc sống nghèo khổ, đói rét, thiếu tình thương.

Câu 4: Những hình ảnh xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm thể hiện những ước mong nào của cô bé bán diêm? Theo em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó không.

Giải rút gọn

- Lần 1: Lò sưởi bằng sắt → Sưởi ẩm

- Lần 2: Bàn ăn → Ăn no

- Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm

- Lần 4: Bà đang mỉm cưởi → Tình yêu thương

Câu 6: Đọc lại một số câu văn miêu tả lại cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm. Em nghĩ gì về cách ứng xử của họ.

Giải rút gọn

Cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của em bé bán diêm: "Khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng ai đoái hoài đến lời chào hàng của em, chẳng ai bố thí cho em chút đỉnh", "khách qua đường vội vã mặc quần áo ấm đến những nơi hẹn hò, hoàn toàn lãnh đạm với hoàn cảnh nghèo khổ của em bé bán diêm", "Mọi người bảo nhau: chắc nó muốn sưởi ấm". Đây là thái độ và sự ứng xử thờ ơ, thiếu sự đồng cảm và tình yêu thương giữa con người đối với con người. 

Câu 7: Trong truyện, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết tương phản như: cảnh đoàn tụ của các gia đình trong đêm giao thừa với cảnh giá rét, đơnn độc ngoài đường phố của cô bé bán diêm; không khi tươi vui ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó tường. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một vài chi tiết, hình ảnh đó. 

Giải rút gọn

 Tác giả đã sử dụng những hình ảnh tương phản đó để làm nổi bật tình cảnh hết sức tội nghiệp của cô bé. Em đang rét có lẽ càng rét hơn khi thấy mọi nhà rực sáng ánh đèn. Em đang đói, có lẽ càng đói hơn khi ngửi thấy mùi ngỗng quay sực nức. Hình ảnh đối lập của cô bé bán diêm và mọi người mãi mãi để lại trong lòng bao người đọc trên khắp thế gian này niềm đau thương vô hạn, nhự luôn nhắc nhở chúng ta hãy yêu thương giúp đỡ lẫn nhau.

Câu 8: Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hậu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm có kết thúc như vậy không? Vì sao

Giải rút gọn

Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm cũng đã có một kết thúc có hậu (khi nói về phương diện giải phóng số phận con người). Cái chết của cô bé bán diêm khốn khổ là một cảnh tượng thương tâm, nhưng đây là một cái chết đẹp, hình hài thể xác chết mà linh hồn, khát vọng của em bé vẫn sống, sống trên đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười, sống trong cảnh tượng huy hoàng cùng bà bay lên đón năm mới. Nói về cái chết, người ta hay nghĩ tới bi kịch. Viết về cái chết của cô bé bán diêm như thế, nhưng tác phẩm của An-đéc-xen là một bi kịch lạc quan.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) với nhan đề: Gửi tác giả truyện cô bé bán diêm. 

Giải rút gọn

Thân gửi nhà văn An-dec-xen - tác giả câu chuyện Cô bé bán diêm: Đã hơn một thế kỷ trôi qua kể từ ngày ông viết truyện ngắn Cô bé bán diêm, nhưng người đọc trên khắp hành tinh này, nhất là những bạn nhỏ vẫn luôn nghe văng vẳng đâu đây lời nguyện cầu tội nghiệp của cô bé. Ước mơ của cô bé trong câu chuyện là được sống mãi bên bà ttrong tình yêu thương, muốn thoát khỏi cảnh đói rét, đau khổ. Thực tế, cô bé đã chết rét, chết đói trong đêm giao thừa giữa khu phố với những ngôi nhà ngập tràn ánh sáng. Nhưng dưới ngòi bút ngập tràn yêu thương, chứa chan sự đồng cảm của ông, người đọc vẫn cảm giác rằng cô bé tội nghiệp ấy không chết. Em đang đi vào một thế giới khác, hạnh phúc và yêu thương hơn.