BÀI 8: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

Nghĩa của từ

Câu 1:  Đọc những câu sau trong truyện Cây khế (Bùi Mạnh Nhị kể):

a. Quanh năm hai vợ chồng chăm chút cho nên cây khế xanh mơn mởn, quả lúc lỉu sát đất, trẻ lên ba cũng với tay được.

b. Từ đó ròng rã một tháng trời, hằng ngày chim cứ đến ăn vào lúc sáng sớm làm quả vợi hẳn đi.

Tìm những từ ngữ phù hợp để thay thế cho các từ ngữ in đậm. 

Giải rút gọn

a. mơn mởn: xanh non và tươi tốt

    lúc lỉu: trĩu trịt

b. ròng rã: đằng đẵng

vợi hẳn: bớt dần hẳn đi

Câu 2:  So sánh lời kể về vợ chồng người em và vợ chồng người anh (khi chuẩn bị theo chim ra đảo và khi lấy vàng bạc trên đảo) và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới: 

a, Tìm những động từ hoặc cụm động từ thể hiện rõ sự khác biệt về hành động giữa vợ chồng người em và vợ chồng người anh

b, Giải thích nghĩa của những động từ hoặc cụm động từ tìm ở bên dưới

Giải rút gọn

b, 

- tót: di chuyển lên một nơi khác bằng động tác rất nhanh, gọn và đột ngột;

- cuống quýt: vội vã, rối rít do bị cuống, không bình tĩnh;

- mê mẩn tâm thần: tâm trí, tinh thần không còn tỉnh táo hoặc quá say mê đến mất bình tĩnh;

- nghe lời chim: lắng nghe và làm theo lời chỉ dẫn của chim,…

Biện pháp tu từ

Câu 3: Hai câu say đây có sử dụng một biện phát tu từ. Chỉ ra biện pháp tu từ đó và nêu tác dụng của nó. 

a. Quân sĩ mười tám nước ăn mãi, ăn mãi nhưng niêu cơm bé xíu cứ ăn hết lại đầy.

b. Chim bay mãi, bay mãi, qua bao nhiêu là miền, hết đồng ruộng đến rừng xanh, hết rừng xanh đến biển cả.

Giải rút gọn

a. Quân sĩ mười tám nước ăn mãi, ăn mãi nhưng niêu cơm bé xíu cứ ăn hết lại đầy.

=> Biện pháp tu từ: điệp từ

=> Tác dụng của biện pháp tu từ:

• Nhấn mạnh và chứng tỏ thêm tính chất kì lạ của niêu cơm với sự tài giỏi của Thạch Sanh.

• Niêu cơm thần tượng trưng cho tấm lòng nhân đạo, tư tưởng yêu hoà bình của nhân dân ta.

b. Chim bay mãi, bay mãi, qua bao nhiêu là miền, hết đồng ruộng đến rừng xanh, hết rừng xanh đến biển cả.

=> Biện pháp tu từ: điệp ngữ

=> Tác dụng của biện pháp tu từ: Tăng sức gợi hình cho câu văn, thể hiện sự bao la, rộng lớn với những nơi mà chim thần bay qua. 

 Câu 4: Đặt một câu có sử dụng biện pháp tu từ được chỉ ra ở bài tập 3.

Giải rút gọn

Chúng tôi vẫn đang đi mãi, đi mãi mà chưa tới nơi.