BÀI 2. THƠ VÀ TRUYỆN THƠ NÔM

LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA (NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU)     

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý việc sử dụng từ ngữ mang sắc thái Nam Bộ trong cả đoạn trích

Soạn rút gọn:

Các từ ngữ mang sắc thái Nam Bộ: đàng, vô, mầy, nầy, vầy, chưa hãn dạ nầy…

Câu 2: Chú ý các chi tiết miêu tả hành động trượng nghĩa của Lục Vân Tiên

Soạn rút gọn:

Các chi tiết: bẻ cây làm gậy, xông vô, kêu rằng…, tả đột hữu xông, dẹp lũ kiến chòm ong…

Câu 3: Lời đối thoại giữa hai nhân vật chính thể hiện phẩm chất gì của họ?

Soạn rút gọn:

- Lục Vân Tiên:

+ Dũng cảm, mưu trí

+ Hành hiệp trượng nghĩa

+ Trọng lễ nghĩa

- Kiều Nguyệt Nga:

+ Dịu dàng, thùy mị

+ Biết ơn

Câu 2: Nguyệt Nga đã thể hiện lòng biết ơn với Lục Vân Tiên thế nào?

Soạn rút gọn:

- Lời nói:

+ Xưng hô khiêm nhường

+ Lời lẽ văn vẻ, dịu dàng

+ Thể hiện lòng biết ơn

+ Trình bày vấn đề rõ ràng, khúc chiết

+ Đáp ứng lời thăm hỏi của Lục Vân Tiên

- Hành động:

+ Quỳ lạy cảm ơn

+ Mời Lục Vân Tiên về nhà

Câu 3: Vân Tiên đã có hành động thế nào trước thái độ của Nguyệt Nga?

Soạn rút gọn:

- Chàng từ chối lời khen ngợi, cho rằng việc làm của mình là lẽ đương nhiên, không cần phải đền đáp. 

- Lục Vân Tiên cũng không màng danh lợi, không mong muốn được đền ơn, chỉ mong Nguyệt Nga được bình an. 

=> Cư xử đúng mực, thể hiện sự tôn trọng đối với người phụ nữ.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Có thể chia đoạn trích làm mấy phần? Trình bày nội dung chính của từng phần.

Soạn rút gọn:

Có thể chia đoạn trích thành 2 phần.

- Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp

- Phần 2: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Câu 2: Nhân vật trong truyện thơ Nôm thường được chia thành hai tuyến đối lập nhau", đặc điểm đó được thể hiện như thế nào trong đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga?

Soạn rút gọn:

- Tuyến nhân vật chính diện gồm Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga. Lục Vân Tiên hội tụ nhiều phẩm chất tốt đẹp, Kiều Nguyệt Nga mang vẻ đẹp dịu dàng, thanh tao, nàng hiền thục, nết na

- Tuyến nhân vật phản diện, điển hình là tên cướp Phong Lai có ngoại hình dữ tợn, gớm ghiếc, thể hiện bản chất xấu xa.

=> Sự đối lập giữa hai tuyến nhân vật được thể hiện rõ nét qua ngoại hình, tính cách và hành động. 

Câu 3: Phân tích nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga, từ đó làm rõ những nét tính cách nổi bật của người dân Nam Bộ được thể hiện qua đoạn trích.

Soạn rút gọn:

- Lục Vân Tiên hiện lên như một vị anh hùng lý tưởng với đầy đủ phẩm chất tốt đẹp:

+ Ngoại hình khôi ngô tuấn tú, phong độ lẫm liệt cùng khí chất anh hùng

+ Hành động xông vào đánh cướp dù chỉ đơn độc một mình thể hiện lòng dũng cảm, tinh thần xông pha, sẵn sàng cứu giúp kẻ yếu của chàng. 

+ Sau khi đánh cướp, Lục Vân Tiên cư xử đĩnh đạc, lễ phép, ân cần thể hiện tư cách con người chính trực, khiêm tốn, giản dị

- Kiều Nguyệt Nga là một cô gái thuỳ mị, nết na, có học thức

+ Nàng cảm kích trước hành động dũng cảm của Lục Vân Tiên, mong muốn được đền đáp ơn cứu mạng, thể hiện lòng biết ơn, trân trọng. 

+ Nàng thông minh, lanh lợi qua cách ứng xử khi gặp cướp

+ Nàng mạnh mẽ, can đảm khi dám đối mặt với bọn cướp, biết cách tự bảo vệ bản thân.

=> Là nhân vật điển hình cho tính cách con người Nam Bộ: phóng khoáng, nghĩa hiệp nhưng cũng dịu dàng, hiểu chuyện.

Câu 4: Phân tích đặc điểm ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật được thể hiện trong đoạn trích.

Soạn rút gọn:

Ngôn ngữ: mộc mạc, bình dị, gần với lời nói thông thường và mang màu sắc địa phương Nam bộ. 

+ Lục Vân Tiên : mạnh mẽ, dứt khoát, hùng hồn (với Phong Lai), nhẹ nhàng với Nguyệt Nga.

+ Phong Lai : hung dữ, ngạo mạn.

+ Nguyệt Nga : dịu dàng khuê các, đoan trang.

Câu 5: Tìm hiểu chủ đề của văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga và cho biết căn cứ để xác định chủ để đó. Tư tưởng và tình cảm của tác giả được thể hiện trong đoạn trích như thế nào?

Soạn rút gọn:

- Chủ đề chính: chính nghĩa chiến thắng tà ác, cái thiện luôn chiến thắng cái ác. - Căn cứ: 

+ Hành động dũng cảm của Lục Vân Tiên xông vào đánh đuổi bọn cướp đông đảo, hung hãn để cứu Kiều Nguyệt Nga. 

+ Kết cục là Lục Vân Tiên chiến thắng, cứu Kiều Nguyệt Nga an toàn

- Tư tưởng, tình cảm: 

+ Đề cao những phẩm chất tốt đẹp của con người

+ Niềm tin vào chiến thắng của cái thiện, chính nghĩa luôn thắng tà ác

+ Mong ước về một xã hội công bằng, tốt đẹp.

+ Sự trân trọng, ngưỡng mộ đối với Lục Vân Tiên - một anh hùng đại diện cho chính nghĩa, lòng dũng cảm

+ Niềm tin lạc quan vào tương lai, vào một xã hội công bằng, tốt đẹp. 

Câu 6: Nêu cảm nghĩ của em về câu chuyện Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga.

Soạn rút gọn:

- Hình ảnh Lục Vân Tiên - một vị anh hùng đại diện cho chính nghĩa, lòng dũng cảm. 

- Hành động đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, lòng nhân ái và ý chí quyết tâm bảo vệ người yếu thế của Lục Vân Tiên.

- Lục Vân Tiên không chỉ dũng cảm mà còn là một người chính trực, có ý thức bảo vệ công lý. 

- Hình ảnh Kiều Nguyệt Nga hiện lên với sự xinh đẹp, nết na, nhưng lại phải chịu cảnh ngộ éo le khi bị bọn cướp tấn công.

- Sau được Lục Vân Tiên cứu, nàng thể hiện mình là con người có học thức khi tỏ ý muốn đề ơn cho Lục Vân Tiên