BÀI 1. THƠ VÀ THƠ SONG THẤT LỤC BÁT

VĂN BẢN 3. TÌNH CẢNH LẺ LOI CỦA NGƯỜI CHINH PHỤ ( ĐẶNG TRẦN CÔN)

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý cách diễn tả nỗi nhớ của người chinh phụ

Soạn rút gọn:

- Nỗi nhớ được thể hiện qua không gian qua biện pháp điệp từ: “non Yên” và từ láy “thăm thẳm”. 

- Thể hiện sự xa cách khôn nguôi và nỗi nhớ đau đáu thấm cả vào cảnh vật.

Câu 2: Nỗi lòng của người chinh phụ được thể hiện như thế nào qua việc tả cảnh?

Soạn rút gọn:

- Khung cảnh thiên nhiên được miêu tả với những hình ảnh ảm đạm, lạnh lẽo, gợi lên sự hoang vắng, tiêu điều. 

- Tác giả đã thể hiện nỗi lòng của người chinh phụ: buồn tủi, cô đơn, nhớ nhung chồng da diết. 

- Nỗi lòng ấy được thể hiện một cách tinh tế, sâu sắc qua những hình ảnh thiên nhiên hoang vắng, tiêu điều

Câu 3: Hình ảnh gắn bó giữa “hoa” với “nguyệt” thể hiện điều gì? 

Soạn rút gọn:

- Hoa tượng trưng cho người con gái, nguyệt tượng trưng cho người con trai. 

- Hai hình ảnh này gắn bó bên nhau thể hiện tình yêu bền chặt, son sắt.

=> Đặt trong hoàn cảnh bài thơ này lại càng làm rõ được sự lẻ loi, đơn độc của người chinh phụ khi có chồng đi chinh chiến.

TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Xác định bố cục của đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ; cho biết nội dung chính của từng phần.

Soạn rút gọn:

Đoạn thơ trên được chia ra thành 3 phần.

+ Phần 1: Từ đầu đến “tiếng trùng mưa phun” – Nỗi nhớ thương chồng nơi xa.

+ Phần 2: Tiếp đến “gió thốc ngoài hiên” - Nỗi cô đơn lẻ loi của người chinh phụ.

+ Phần 3: Còn lại – Khát vọng hạnh phúc lứa đôi của người chinh phụ.

Câu 2: Đoạn trích được viết theo thể thơ nào? Chỉ ra sự phù hợp của thể thơ ấy trong việc thể hiện nội dung đề tài ở văn bản này.

Soạn rút gọn:

- Thể thơ: Song thất lục bát

- Cả bài thơ như nỗi niềm tâm sự của người phụ nữ, đi sâu được vào thế giới nội tâm và thấu hiểu được cảm xúc của nhân vật.

Câu 3: Nỗi lòng người chinh phụ được thể hiện như thế nào? Đâu là nguyên nhân dẫn đến tâm trạng ấy?

Soạn rút gọn:

- Nỗi lòng người chinh phụ hiện lên theo nhiều phương diện khác nhau:

+ Khung cảnh thiên nhiên hoang vắng, ảm đạm gợi cảm giác chia cắt, lẻ loi, tương phản với tâm trạng của người chinh phụ.

+ Nàng phải chịu đựng nỗi nhớ nhung chồng da diết, nỗi buồn tủi, cô đơn, thất vọng, chán chường. 

- Nguyên nhân: 

+ Chiến tranh chia cắt vợ chồng, lệ phong kiến ràng buộc khiến người phụ nữ phải ở nhà chờ chồng

+ Nhận thức về số phận lênh đênh, chìm nổi, phụ thuộc vào người đàn ông.

Câu 4: Hãy phân tích mối quan hệ giữa cảnh vật và tâm trạng của người chinh phụ trong phần cuối (từ dòng 9 đến dòng 20)

Soạn rút gọn:

- Cảnh vật và con người trong hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh bi thương, da diết.

- Tâm hồn u sầu của người chinh phụ nhuộm màu lên cảnh vật xung quanh, khiến cho mọi thứ đều trở nên ảm đạm, lạnh lẽo. 

- Bức tranh thiên nhiên hoang vắng, tiêu điều như là tiếng lòng của người phụ nữ phải chịu cảnh xa cách chồng, phải sống trong cô đơn, buồn tủi. 

- Cảnh vật không chỉ là phông nền, mà còn là biểu tượng cho tâm trạng của người chinh phụ

=> Thể hiện sự đồng cảm với số phận bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Câu 5: Phân tích tác dụng các biện pháp tu từ, nhịp điệu của thể song thất lục bát trong văn bản “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ”

Soạn rút gọn:

- Các biện pháp tu từ  đã thể hiện được tình cảm cũng như khiến cho đoạn thơ giàu sức biểu hình, biểu đạt cho sự vật. 

- Đoạn thơ trở nên sinh động, diễn tả sâu sắc nỗi lòng của người chinh phụ trong hoàn cảnh cô đơn.

Câu 6: Đoạn trích gợi cho em suy nghĩ như thế nào về số phận những người phụ nữ trong cuộc chiến tranh phi nghĩa.

Soạn rút gọn:

- Bức tranh bi thương về số phận của người phụ nữ trong cuộc chiến tranh phi nghĩa. 

- Nàng phải chịu cảnh xa cách chồng, sống trong cô đơn, buồn tủi, gánh vác mọi công việc trong gia đình

- Nỗi nhớ nhung da diết, khao khát được sum vầy hạnh phúc luôn canh cánh trong lòng. 

- Chiến tranh phi nghĩa đã cướp đi của họ người chồng, người cha, người con, khiến họ phải chịu đựng sự mất mát, đau thương, và lo lắng cho người thân.